Projekt

OPUS 27 – 20242024/36/B/NZ8/624593 Global wind regimes in ecogeographical rules of evolution.
Kierownik projektu:
Źródło finansowania:Narodowe Centrum Nauki
Kwota na realizację:1 712 932 PLN
Okres realizacji: 2024 - 2027
Opis projektu:

Zmiany klimatyczne stają się coraz bardziej widoczne, a jednym z mniej zbadanych czynników wpływających na ewolucję organizmów jest wiatr. Dotychczasowe badania nad zasadami ekogeograficznymi, takimi jak reguły Bergmanna i Allena, koncentrowały się na temperaturze i wilgotności, pomijając wpływ prędkości wiatru na kształtowanie cech fenotypowych zwierząt. Projekt ten ma na celu włączenie prędkości wiatru do uznanych reguł ekogeograficznych z wykorzystaniem nowoczesnych metod filogenetycznych.
Badania zostaną przeprowadzone na dwóch grupach modelowych—ptakach i ssakach—gdzie reguły Bergmanna i Allena zostały empirycznie potwierdzone, ale nie w kontekście prędkości wiatru. W pierwszym etapie analizowane będą wzorce u ptaków, a w drugim u ssaków. Hipotezy badawcze zakładają, że rosnąca prędkość wiatru w obrębie zasięgu gatunków selekcjonuje większe rozmiary ciała oraz skrócone dzioby i tarsy (u ptaków) oraz krótsze kończyny przednie i ogony (u ssaków) w celu lepszego oszczędzania ciepła. Dodatkowo, sprawdzona zostanie interakcja między prędkością wiatru a temperaturą w geograficznym zasięgu gatunku—przewiduje się, że wpływ wiatru na ewolucję fenotypów będzie bardziej wyraźny w zimnym klimacie niż w ciepłym.
Projekt zakłada współpracę z ośrodkami badawczymi w Australii i Hiszpanii, gdzie prowadzone będą analizy filogenetyczne i modelowanie stabilizującej selekcji w ramach modeli Ornsteina-Uhlenbecka. Wyniki projektu będą istotnym krokiem w poszerzeniu wiedzy o czynnikach klimatycznych jako agentach ewolucyjnych i dostarczą jedynych dostępnych danych dotyczących wpływu wiatru na zmienność fenotypową w perspektywie globalnej.

Lista projektów