Projekt
POL-NOR/198352/85/2013) Global climate change and its impact on brown bear populations: Predicting trends and identifying management priorities. | |
Kierownik projektu: | |
Wykonawcy: | |
Źródło finansowania: | NCBiR |
Kwota na realizację: | 3 958 155 PLN |
Okres realizacji: | 2013 - 2017 |
Opis projektu: | Zespół realizujący projekt GLOBE: 1) Instytut Ochrony Przyrody PAN: dr Nuria Selva Fernandez, dr Agnieszka Olszańska, dr Agnieszka Sergiel, Instytut Ochrony Przyrody PAN/Uniwersytet Wrocławski (współpraca: mgr inż. Filip Zięba, TPN; dr Tomasz Zwijacz-Kozica, TPN); 2) Norwegian University of Life Sciences, Department of Ecology and Natural Resource Management, Norwegia: prof. Jon Swenson; 3) Telemark University College, Department of Environmental and Health Studies, Norwegia: dr Andreas Zedrosser; 4) Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego: dr Marek Giergiczny. Zmiany klimatyczne są jednym z głównych globalnych zagrożeń dla różnorodności biologicznej. Zrozumienie, jak gatunek reaguje na zmiany klimatu ma kluczowe znaczenie dla ochrony różnorodności biologicznej oraz zarządzania ekosystemem. Regiony alpejskie i borealne są prawdopodobnie szczególnie narażone na zmiany klimatyczne. Duże drapieżniki zamieszkujące te regiony mogą być dobrymi wskaźnikami zachodzących zmian klimatycznych i środowiskowych. Podobnie jak niedźwiedź polarny (Ursus maritimus) w Arktyce, tak niedźwiedź brunatny (Ursus arctos) w regionach borealnym i alpejskim może być wzorem badań zmian klimatycznych. Głównym celem projektu jest ocena i prognoza już istniejących i przyszłych efektów zmian klimatycznych na populacje niedźwiedzi brunatnych (populacje skandynawska i karpacka), a także opisanie mechanizmów adaptacji do zmian klimatycznych i zmian wywołanych działalnością człowieka. Projekt GLOBE łączy różne techniki i metody badawcze telemetria GPS, analiza poziomu stresu, analiza izotopów stabilnych, modelowanie przestrzenne z wykorzystaniem danych długookresowych, modele predykcyjne i badania społeczno-ekonomiczne). Cele szczegółowe projektu to: 1) Ocena współczesnych zmian warunków klimatycznych w ekosystemach borealnych i górskich, w szczególności w obszarach rozmieszczenia karpackiej i skandynawskiej populacji niedźwiedzia brunatnego; identyfikacja zmiennych bioklimatycznych, które najlepiej wyjaśniają te zmiany; 2) Określenie wpływu zmian klimatu na ekologię zimowania niedźwiedzia brunatnego (długość snu zimowego, dzień wejścia i wybudzenia), aktywność i przemieszczanie się w zimie; uzyskane wyniki pozwolą na przeprowadzenie modelowania wpływu spodziewanych zmian klimatu na parametry określające ekologię zimowania; 3) Opracowanie modelu „koperty klimatycznej” („climat envelope model”) dla niedźwiedzia brunatnego, a na jego podstawie opracowanie prognozy rozmieszczenia gatunków i jego zmian zależnie od zmian klimatycznych; 4) Ocena wpływu zmian klimatycznych i działalności człowieka na ekologię żerowania niedźwiedzia brunatnego, prognoza zmian i dopasowani troficznych; 5) Ocena wpływu zmian i warunków klimatycznych na fizjologiczny krótkotrwały i długotrwały stres w populacjach niedźwiedzi; ocena jak skutki krótko-i długotrwałego stresu są „wyrównywane” zmianami ekologii zimowania i żerowania gatunku; ocena związku poziomu krótko-i długotrwałego stresu na dostosowanie osobników; 6) Ocena społeczno-ekonomicznych aspektów związanych ze zmianami klimatycznymi na ocenę relacji człowiek-niedźwiedź; ocena świadomości i wiedzy, strachu i postrzegania gatunku, „wartościowanie” gatunku; Projekt jest realizowany przez konsorcjum składającego się z ekspertów polskich i norweskich w dziedzinach badań ekologicznych, zarządzania i ochrony przyrody, społeczno-ekologicznych. |