Trogoderma angustum (Solier, 1849) – Trogoderma dermestid beetle

Informacje w bazie danych Gatunki obce w Polsce nie są prawnie wiążące. Mają one charakter naukowy.

Status

Gatunek obcy na całym obszarze, na którym występuje lub występował w Polsce

Występuje obecnie w środowisku

Rozmnaża(ł) się w środowisku

Liczebność lub/i zasięg zwiększają się

Nieinwazyjny gatunek obcy

Ogólna charakterystyka

Wygląd i biologia

Ma smukłe, wydłużone ciało, koloru czarnego lub ciemnobrązowego. Strona grzbietowa pokryta dodatkowo odstającymi, ciemnobrunatnymi i białymi szczecinkami. Czułki u obu płci 11 członowe. Oczy w zarysie owalne, nie posiadają wycięcia. Na czole obecne przyoczko. Przedplecze pokryte włoskami czarnymi i białymi. Pokrywy dwubarwne: ciemno- i janobrunatne. Guzy barkowe na pokrywach obecne. Spodnia strona ciała pokryta szarymi włoskami. Samce i samice różnią się wyglądem – długość ciała samca wynosi 0,2 - 0,3 cm, natomiast długość ciała samicy to 0,27 - 0,4 cm. Samice zdecydowanie większe od samców. Dodatkowo buławka czułków u samic jest trójczłonowa, u samców 6-8 członowa. Gatunek wszystkożerny – larwy żywią się suchym pokarmem pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Żerowanie obserwowano na suszonym mięsie, włosiu, pierzu, wełnie, martwych owadach, ziarnach zbóż, orzechach, czekoladzie, a także zbiorach zielnikowych.

Wpływ na rodzimą różnorodność biologiczną i na gospodarkę

Siedliska w zasięgu wtórnym

Budynki w dużych i małych miastach i na wsiach - muzea przyrodnicze, kolekcje entomologiczne i kolekcje zielnikowe, magazyny produktów spożywczych

Występowanie

Mapa występowania

Pola atlasowe na mapie przedstawiają miejsca stwierdzeń gatunku, a punkty – miejsca jego introdukcji.

Informacje, które mogłyby uzupełnić mapę występowania gatunku, można przesyłać na adres ias@iop.krakow.pl

Opis rozmieszczenia

Występuje lokalnie w miastach, zwłaszcza dużych. Wykazywany z Białowieży, Poznania, Szczecina, Świętego Krzyża, Warszawy, Wrocławia.

Ogólny opis introdukcji

Pierwsze stwierdzenie gatunku w Polsce miało miejsce w 1921 roku w Szczecinie. Potem gatunek wykazywano z pięciu krain, na pojedynczych stanowiskach, głównie z dużych miast: Poznania, Warszawy, Wrocławia, Szczecina, Świętego Krzyża oraz Białowieży. Kolejne stanowisko, znane już w 2006 roku, zostało wykazane z Krakowa (dane opublikowano w 2011). Najnowsza opublikowana w 2016 roku obserwacja gatunku pochodzi z Kotliny Sądeckiej (DV79 Nowy Sącz, os. Millenium), gdzie w mieszkaniu prywatnym w bloku odłowiono łącznie 6 osobników (2 żywe i 2 martwe samce; 2 martwe samice). Odłowy miały miejsce w 2013 ( 7 IX 2013, 1♀ (martwa)) i 2015 roku (13 II 2015, 1♂ (żywy); idem, 21 III 2015, 1♂ (żywy), 2♂1♀ (martwe)).

Najwcześniejsza introdukcja/obserwacja

w roku 1920

Sposoby transportu

Przypadkowe zawleczenie do Polski

Przyczyny sprowadzenia

Pasożyt przypadkowo zawleczony wraz z celowo transportowanymi zwierzętami
Przypadkowo zawleczony na (lub w) transportowanych zwierzętach i produktach pochodzenia zwierzęcego (z wyjątkiem pasożytów)

Sposoby wsiedlenia do środowiska przyrodniczego

Przypadkowe zawlecznie z importowanym towarem (zanieczyszczenie)

Sposób rozprzestrzeniania się po introdukcji

Brak danych na temat sposobu dyspersji po introdukcji do Polski

Literatura

Al-Kirshi, A.-G.; Bochow, H.; Burkholder W. E., Ch. Reichmuth 1996. The biology of the parasitoid Laelius pedatus (Say) (Hymenoptera: Bethylidae), and its potential for the biological control of Trogoderma granarium Everts and Trogoderma angustum (Solier) (Coleoptera: Dermestidae). Proc. of the 20th International Congress of Ent. : 554. Florence, Italy
Bunalski M. 1997. Nowe dane o występowaniu w zachodniej Polsce niektórych gatunków z rodziny skórnikowatych (Coleoptera, Dermestidae) Wiadomości Entomologiczne 15: 252. Poznań
Burakowski B., Mroczkowski M. & Stefańska J. 2000. Coleoptera Uzupelnienia tomow 2-21 Katalog Fauny Polski T. 22: 90-91. Warszawa: PWN
Burakowski B., Mroczkowski M., Stefańska J. 1986. Coleoptera (Dermestoidea, Bostrychoidea, Cleroidea i Lymexyloidea). Katalog Fauny Polski Tom 11: 243 pp.. Warszawa: PWN
Háva J. 2003. World Catalogue of the Dermestidae (Coleoptera). W Studie a Zprávy Oblastního Muzea Praha-východ 1-196.. Brandýse nad Labem a Staré Boleslavi link
Kania J. 1991. Trogoderma angustum (Solier, 1849) (Coleoptera, Dermestidae) we Wroclawiu. Wiadomości Entomologiczne 10: 153-155. link
Kubisz D., Szwałko P. 1991. Nowe dla Podlasia i Puszczy Białowieskiej gatunki chrząszczy (Coleoptera). [Coleoptera species new to the fauna of Podlasie and the Białowieża Primeval Forest] Wiadomości Entomologiczne 10: 5-14. link
Kubisz D., Szwałko P. 1994. Chrząszcze (Coleoptera) nowe dla fauny Polski [Coleoptera new to the fauna of Poland] Wiadomości Entomologiczne 13: 13-19.
Mapa Bioróżnorodności [online] 2015. Krajowa Sieć Informacji o Bioróżnorodności link
Mroczkowski M. 1955. Trogoderma angustum (Sol.) w Europie (Coleoptera, Dermestidae). Polskie Pismo Entomologiczne 24: 29-31.
Mroczkowski M. 1975. Dermestidae, Skornikowate (Insecta: Coleoptera). Fauna Polski Tom 4.: 162. Polska Akademia Nauk, Institut Zoologici Warszawa link
Nawrot J., Klejdysz T. 2009. Atlas owadów szkodników żywności Polskie Stowarzyszenie Pracowników Dezynfekcji, Dezynsekcji i Deratyzacji link
Philipp, E. 1968. Zur Kenntnis der Morphologie von Trogoderma angustum Solier, 1849 ( Coleoptera: Dermestidae). Z. angew. Zoologie 55: 193- 256.
Ruta R., Konwerski Sz., Królik R., Lasoń A., Miłkowski M. 2006. Nowe stanowiska skórnikowatych (Coleoptera: Dermestidae) w Polsce. Część 2. Megatominae Wiadomości Entomologiczne 25: 21-28. Poznań link
Ruta R., Pacuk B., Jałoszyński P. 2011. Nowe stanowiska rzadko spotykanych Dermestidae (Insecta: Coleoptera) w Polsce Wiadomości Entomologiczne 30: 47-53. Poznań link
Wohlgemuth, R. 1967. Über die Ei- und Larvenentwicklung von Trogoderma angustum Sol. (Dermistidae). Anzeiger für Schädlingskunde, Pflanzenschutz und U 40: 83-91.
Wojas T., Michalcewicz J. 2016. Nowe stanowisko Trogoderma angustum (SOLIER, 1849) (Coleoptera: Dermestidae) w Polsce. Wiadomości Entomologiczne 35: 121-128. link

Opracowanie: Marcin Kadej

Rodzaj organizmu: Owad

Typ: Arthropoda
Klasa/Gromada: Insecta
Rząd: Coleoptera
Rodzina: Dermestidae

Synonimy łacińskie: Attagenus bifasciatus Korge, 1961; Eurhopalus angustus Solier, 1849; Globicornis picta Kleine, 1940; Pseudomegatoma boliviensis Korschefsky 1944; Pseudomegatoma boliviensis Pic, 1915; Trogoderma angustatus [sic!] Reed, 1876; Trogoderma angustum Lacordaire, 1854; Trogoderma bifasciata Redtenbacher, 1867