Chelydra serpentina Linnaeus, 1758 – Żółw jaszczurowaty – Snapping turtle

Informacje w bazie danych Gatunki obce w Polsce nie są prawnie wiążące. Mają one charakter naukowy.

Status

Gatunek obcy na całym obszarze, na którym występuje lub występował w Polsce

Stwierdzany jedynie sporadycznie

Nie stwierdzono rozmnażania

Brak rozradzającej się populacji

Inwazyjny gatunek obcy

Zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2022 r. w sprawie listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii i listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski, działań zaradczych oraz środków mających na celu przywrócenie naturalnego stanu ekosystemów (Dz.U. 2022 poz. 2649), żółw jaszczurowaty jest w inwazyjnym gatunkiem obcym stwarzającym zagrożenie dla Polski i podlegającym szybkiej eliminacji.

Ogólna charakterystyka

Wygląd i biologia

Skorpucha jaszczurowata należy do rodziny skorpuchowatych (Chelyrdidae), która obejmuje 2 rodzaje oraz 5 gatunków. Należy jednak zwrócić uwagę, że Platysternon zaliczany bywa również do tej samej rodziny co żółw kajmanowaty zamiast do osobnej - Platysternidae. Liczba gatunków w obrębie rodzaju Chelydra również bywa w literaturze zmienna. Niekiedy gatunki Chelydra acutirostris oraz Chelydra rossignonii uznawane bywają za podgatunki Chelydra serpentina zamiast za osobne gatunki (w najnowszej taksonomii tworzą już odrębne gatunki). Żółw jaszczurowaty jest niezwykle ciekawym gatunkiem ze względu na swój specyficzny wygląd. Tarczki brzeżno-udowe oraz nadogonowe karapaksu są u niego ząbkowane, natomiast tarczki kręgowe oraz żebrowe tworzą 3 rzędy rogowych guzów. Pod względem wyglądu pancerza może przypominać żółwia sępiego (Macroclemys temmincki). W przeciwieństwie do skorpuchy jaszczurowatej u skorpuchy sępiej ząbkowane są pozostałe tarczki brzeżne karapaksu, a tarczki kręgowe oraz żebrowe są bardziej trójkątnie wysklepione i pochylone ku tyłowi. Dodatkowo posiada on specyficzny mięsisty wyrostek języka przypominający wyglądem i kształtem robaka, który wykorzystuje podczas polowania. Poza tym posiada charakterystyczny dziób skąd wzięła się jego nazwa- żółw sępi. Karapaks żółwia kajmanowatego przyjmuje barwę od oliwkowej do brązowej, niewielki plastron natomiast od białej, żółtej po pomarańczową. Kończyny, głowa oraz ogon są barwy szarej, brązowej po oliwkową, a całe ciało pokrywają dodatkowo liczne brodawki. Głowa tego gada jest duża, masywna z dobrze rozwiniętymi i bardzo ostrymi szczękami, które kończą się potężnymi hakami. Kończyny posiadają bardzo ostre pazury, które zwierzęta wykorzystują do rozszarpywania zdobyczy, ale również do wspinania. Charakterystyczną cechą tej skorpuchy jest długi ogon, któremu zawdzięcza nazwę – żółwia kajmanowatego czy też żółwia jaszczurowatego. Karapaks tego gatunku osiąga długość w zależności od rejonu występowania od 20 - 36cm do 40,9 - 45cm. Ciężar ciała: 34 kg. Gatunek drapieżny - żywi się dżdżownicami, ślimakami, martwymi rybami, skrzekiem, pijawkami.

Siedliska w zasięgu rodzimym

Śródlądowe wody powierzchniowe oraz podmokłe tereny z lustrem wody występującym przez co najmniej 6 miesięcy w roku

Występowanie

Mapa występowania

Pola atlasowe na mapie przedstawiają miejsca stwierdzeń gatunku, a punkty – miejsca jego introdukcji.

Informacje, które mogłyby uzupełnić mapę występowania gatunku, można przesyłać na adres ias@iop.krakow.pl

Opis rozmieszczenia

Brak danych

Literatura

  • Marini D. 2017. Invasiveness of alien freshwater turtles: monitoring of paths/positions and sanitary status in Lublin region, Poland Resi di Laurea in Microbiologia ed Epidemiologia Veterinaria. 1-171. Facolta di Medicina Veterinaria. Univerista Degli Studi di Teramo

Rodzaj organizmu: Gad

Typ: Vertebrata
Klasa/Gromada: Reptilia
Rząd: Testudines
Rodzina: Chelydridae

Synonimy polskie: Skorpucha jaszczurowata; Żółw kajmanowaty; Żółw kajmanowy

Synonimy angielskie: North American snapping turtle