Philonthus rectangulus Sharp 1874 – Nawozak kątnik

Informacje w bazie danych Gatunki obce w Polsce nie są prawnie wiążące. Mają one charakter naukowy.

Status

Gatunek obcy na całym obszarze, na którym występuje lub występował w Polsce

Występuje obecnie w środowisku

Rozmnaża(ł) się w środowisku

Liczebność lub/i zasięg zwiększają się

W zachodniej i środkowej Polsce zasięgi gatunku wydaje się stabilny. Prawdopodobna jest powolna ekspansja w kierunku wschodnim.

Potencjalnie inwazyjny gatunek obcy

W słowackiej części Pienin stwierdzono, że gatunek ten wypiera należący do tego samego rodzaju rodzimy gatunek Philonthus nitidus (Fabr.). Analogiczny wpływ prawdopodobny jest także w Polsce, jednak nie prowadzono badań na ten temat.

Ogólna charakterystyka

Wygląd i biologia

Ubarwienie zazwyczaj smolisto-brunatne, przedplecze przeważnie jaśniejsze. Pokrywy i odwłok pokryte żółtobrunatnymi długimi włoskami. Długość ciała wynosi 0,65 - 0,9 cm.

Siedliska w zasięgu rodzimym

Gatunek epigeiczny o dużej tolerancji. Spotykany zazwyczaj w pryzmach kompostowych, w ekskrementach, nawozie, padlinie, gnijących grzybach itp. szczątkach pochodzenia organicznego.

Wpływ na rodzimą różnorodność biologiczną i na gospodarkę

Siedliska w zasięgu wtórnym

Płynne (gnojowica) i stałe odpady z produkcji rolniczej i ogrodniczej

Występowanie

Okoliczności poprzedzające introdukcję do Polski

W Europie okazjonalnie stwierdzany na początku XX wieku; później - od 1932 r. - notowany często na całym kontynencie, aż do północnej Fennoskandii, wiele stanowisk jest w Alpach. Prawdopodobnie zawleczony z końcem XIX wieku drogą morską (z towarami pochodzenia organicznego) do portów zachodniej Europy. Stamtąd mógł dalej samodzielnie rozprzestrzeniać się w Europie. Wstępna - powolna faza inwazji mogła mieć kierunek S N i SW NE. Wiele wskazuje na taki kierunek zawleczeń w fazie kulminacyjnej, ponieważ np. w północnej części Europy najwcześniej spostrzeżony był w Danii -1933, a następnie w Szwecji - lata 30., Finlandii - 1936 i Norwegii - 1951. W Alpach wiele notowań w dekadzie 1941-50 na stanowiskach synantropijnych w dolinach, lecz także w naturalnych biotopach reglowych oraz w piętrach wysokogórskich.

Literatura

• Kubisz D., Melke A. 1994. Staphylinid beetles (Coleoptera) rare and new to the Polish fauna. Part II: Staphylininae Wiadomości Entomologiczne 13: 33-40. link
• Mapa Bioróżnorodności [online] 2015. Krajowa Sieć Informacji o Bioróżnorodności link
• Pawłowski J. 2012. Philonthus rectangulus Sharp, 1874 W: Z. Głowaciński, H. Okarma, J. Pawłowski, W. Solarz (red.). Gatunki obce w faunie Polski Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków link

Rodzaj organizmu: Owad

Typ: Arthropoda
Klasa/Gromada: Insecta
Rząd: Coleoptera
Rodzina: Staphylinidae