Carpophilus hemipterus L. – Przykrótek półskrzydły – Driedfruit beetle

Informacje w bazie danych Gatunki obce w Polsce nie są prawnie wiążące. Mają one charakter naukowy.

Status

Gatunek obcy na całym obszarze, na którym występuje lub występował w Polsce

Występuje obecnie w środowisku

Rozmnaża(ł) się w środowisku

Trend liczebności i zasięgu nie jest znany

Potencjalnie inwazyjny gatunek obcy

Uszkadza różne produkty pochodzenia roślinnego. Dotychczas z obszaru Polski brak informacji o znaczącym negatywnym wpływie, jednak może się on ujawnić w razie zwiększenia zasięgu i liczebności gatunku.

Ogólna charakterystyka

Wygląd i biologia

Ciało owalne, spłaszczone, o ciemnobrązowym lub czarnym zabarwieniu o 0,2-0,4 cm długości. Na pokrywach znajdują się dwa jaśniejsze, poprzeczne paski – szeroki, umieszczony na końcu pokryw, oraz znacznie węższy u nasady pokryw. U młodych osobników paski są jasnożółte, lecz z czasem przybierają barwę czerwonożółtą. Pokrywy nie przykrywają dwóch ostatnich segmentów odwłoka oraz pygidium, które u samca jest zaostrzone. Odnóża i czułki są żółtoczerwone. Czułki 11-członowe z wyraźną 3-członową buławką. Gatunek roślinożerny. Wylęgające się larwy żerują na produktach pochodzenia roślinnego – najczęściej na suszonych owocach (daktyle, figi, rodzynki), ziarnie kakaowym, orzechach ziemnych, koprze, rzadziej na ziarnie zbóż, suszonych grzybach, produktach zbożowo-mącznych. Chrząszcze chętnie latają w pomieszczeniach – lot odbywa się przy świetle dziennym. W sprzyjających warunkach (kraje tropikalne, a w naszej strefie ogrzewane magazyny) rozwój jednego pokolenia może wynosić 20 dni, co pozwala na pojawienie się kilku pokoleń w ciągu roku.

Siedliska w zasięgu rodzimym

Sztuczne konstrukcje w krajobrazie rolniczym (magazyny z produktami pochodzenia roślinnego). W warunkach naturalnych, np. na dojrzewających owocach

Wpływ na rodzimą różnorodność biologiczną i na gospodarkę

Siedliska w zasięgu wtórnym

Sztuczne konstrukcje w krajobrazie rolniczym - magazyny z produktami pochodzenia roślinnego (np. z suszonymi owocami)

Występowanie

Okoliczności poprzedzające introdukcję do Polski

Od XVIII wieku zawlekany był do Europy i Ameryki Północnej z owocami i nasionami sprowadzanymi z obszarów tropikalnych, a szczególnie z Afryki. W Czechach pojawił się przed rokiem 1870.

Sposób rozprzestrzeniania się po introdukcji

Gatunek jest przypadkowo rozprzestrzenianiany przez człowieka Pierwsze stwierdzenia na naszym terenie pochodzą sprzed 150 lat i dotyczą Pucka. Później przykrótek był wielokrotnie zawlekany w importowanych produktach. Często notowano go na ziarnie kakaowym pochodzącym z Afryki (Nigeria, Wybrzeże Kości Słoniowej). Gatunek stwierdzano rówineż z miast portowych oraz Polski południowej - Śląska, Małopolski i Wyżyny Lubelskiej.

Literatura

• Czerwiński T., Szawaryn K. 2020. Nowe stanowiska pięciu zawleczonych gatunków chrząszczy (Coleoptera) w Polsce Wiadomości Entomologiczne 39: 10-11. DOI: 10.5281/zenodo.3662284 link
• Kadej M., Tarnawski D., Smolis A., Zając K., Szwałko P., Regner J. 2019. Nowe dane o wybranych obcych i inwazyjnych owadach w Polsce Przyroda Sudetów 22: 83-96. link
• Kałmuk J., Pawłowski J. 2011. Carpophilus hemipterus (Linnaeus, 1758) W: Z. Głowaciński, H. Okarma, J. Pawłowski, W. Solarz (red.). Gatunki obce w faunie Polski. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków link
• Lasoń A., Miłkowski M. 2020. Nowe i rzadko spotykane gatunki Kateretidae i Nitidulidae (Coleoptera) okolic Radomia Wiadomości Entomologiczne 41: 14-19. DOI: 10.5281/zenodo.7099122 link
• Mapa Bioróżnorodności [online] 2015. Krajowa Sieć Informacji o Bioróżnorodności link

Rodzaj organizmu: Owad

Typ: Arthropoda
Klasa/Gromada: Insecta
Rząd: Coleoptera
Rodzina: Nitidulidae