Bemisia tabaci (Gennadius 1889) – Mączlik ostroskrzydły – Sweetpotato whitefly

Informacje w bazie danych Gatunki obce w Polsce nie są prawnie wiążące. Mają one charakter naukowy.

Status

Gatunek obcy na całym obszarze, na którym występuje lub występował w Polsce

Występuje obecnie w środowiskach sztucznych

Rozmnaża(ł) się w środowiskach sztucznych

Regularnie zawlekany na importowanych z Niemiec i Włoch sadzonkach poinsecji.

Inwazyjny gatunek obcy

Ze względu na wysoki potencjał rozrodczy i wydalanie dużej ilości rosy miodowej stanowi zagrożenie dla poinsecji.

Ogólna charakterystyka

Wygląd i biologia

Ciało i obydwie pary skrzydeł pokryte są woskową wydzieliną o barwie białej do jasnożółtej. Stadium przedimaginalne ma kształt nieregularnie owalny, o nierównych brzegach, ze zmienną liczbą krótkich, delikatnych szczecin. W jego tylnej części znajduje się szczelina ogonowa, a zakończenie języczka jest co najmniej 2 razy dłuższe niż szersze. Samce i samice różnią się wyglądem – samce są nieco mniejsze niż samice. Gatunek roślinożerny – polifag.

Siedliska w zasięgu rodzimym

Występuje najczęściej na roślinach z rodziny Fabaceae, Compositae, Malvaceae, Solanaceae, Euphorbiaceae, Convolvulaceae, Cruciferae.

Wpływ na rodzimą różnorodność biologiczną i na gospodarkę

Siedliska w zasięgu wtórnym

Grunty orne i ogrody produkcyjne - uprawy sałaty, ogórków, pomidorów, papryki, gerbery, poinsecji, synningii, hibiskusu

Występowanie

Okoliczności poprzedzające introdukcję do Polski

Gatunekten został opisany w 1889 r. jako szkodnik tytoniu w Grecji. Pięć lat później odnotowano go jako szkodnika na Florydzie, skąd w kolejnych latach rozprzestrzenił się po innych stanach. W latach 1926-1981 mączlik ostroskrzydły notowany był jako sporadcznie jako szkodnik oraz wektor chorób wirusowych w rejonach tropikalnych. Podczas kolejnych dekad nastąpiło dalsze rozprzestrzenienie się gatunku w różnych strefach klimatycznych. Obecnie występuje bardzo licznie w Afryce, Indiach, Brazylii,na Sumatrze, Tajwanie, w południowej Europie. W Europie środkowej pojawił się niemal równocześnie (1987-1992) w Polsce, b. Czechosłowacji i w Niemczech.

Mapa występowania

Pola atlasowe na mapie przedstawiają miejsca stwierdzeń gatunku, a punkty – miejsca jego introdukcji.

Informacje, które mogłyby uzupełnić mapę występowania gatunku, można przesyłać na adres ias@iop.krakow.pl

Najwcześniejsza introdukcja/obserwacja

około roku 1987

Sposoby transportu

• Przypadkowe zawleczenie do Polski

Przyczyny sprowadzenia

• Pasożyt przypadkowo zawleczony wraz z celowo transportowanymi roślinami

Sposoby wsiedlenia do środowiska przyrodniczego

• Przypadkowe zawlecznie z importowanym towarem (zanieczyszczenie)

Sposób rozprzestrzeniania się po introdukcji

Gatunek jest przypadkowo rozprzestrzenianiany przez człowieka Do Polski mączlik ostroskrzydły został zawleczony z Europy Zachodniej, prawdopodobnie w 1987 roku, w okolice Szczecina , w tym samym czasie odnotowano go po raz pierwszy z b. Czechosłowacji, a nieco później z Niemiec. Z Pomorza zachodniego, wraz z sadzonkami poinsecji, szkodnik ten został przeniesiony do szklarni w innych rejonach kraju.

Literatura

• Cichocka E., Goszczyński W. 1990. Bemisia tabaci (Gennadius) nowy gatunek mączlika w szklarniach w Polsce. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 392: 295-301.
• Łabanowski G. 2017. Zagrożenie szklarniowych upraw ogrodniczych przez szkodniki Zeszyty Naukowe Instytutu Ogrodnictwa 25: 39–56 . link
• Mapa Bioróżnorodności [online] 2015. Krajowa Sieć Informacji o Bioróżnorodności link
• Pospieszny H. 2005. Wstępne badania nad wirusem przenoszonym przez mączlika szklarniowego (Trialeurodes vaporariorum) w Polsce. Progress in Plant Protection 380-383. link

Rodzaj organizmu: Owad

Typ: Arthropoda
Klasa/Gromada: Insecta
Rząd: Hemiptera
Rodzina: Aleyrodidae

Synonimy polskie: Mączlik poinsecjowy