Rattus rattus L. – Szczur śniady – Black rat

Informacje w bazie danych Gatunki obce w Polsce nie są prawnie wiążące. Mają one charakter naukowy.

Status

Gatunek obcy na całym obszarze, na którym występuje lub występował w Polsce

Występuje obecnie w środowisku

Rozmnaża(ł) się w środowisku

Liczebność lub/i zasięg maleją

Potencjalnie inwazyjny gatunek obcy

Szczury bywają nosicielami ponad 70 chorób. W dogodnych warunkach życiowych mogą stanowić problem społeczny, powodując straty w przechowywanej żywności. Jednak ze względu na spadek liczebności w Polsce, szkodliwość gatunku prawdopodobnie jest marginalna.

Ogólna charakterystyka

Wygląd i biologia

Szczur śniady jest mniejszy od szczura wędrownego. Pysk bardziej zaostrzony, charakteryzuje się też większymi oczami i uszami. Ogon długości ciała lub dłuższy, jednobarwny, ciemny, mniej masywny w porównaniu ze szczurem wędrownym. Występują trzy odmiany barwne: łupkowoczarna, brunatna i żółtawa. Brzuch zazwyczaj jaśniejszy, barwy od łupkowoszarej do prawie białej. Gatunek ten prowadzi nocny tryb życia, aktywny jest głównie o zmierzchu i przed wschodem słońca. Długość ciała dorosłego osobnika populacji środkowoeuropejskiej wynosi: 16 - 25,4 cm, długość ogona 18 - 25,2 cm. Masa ciała: 0,175 - 0,3 kg. Gatunek wszystkożerny – odżywia się przede wszystkim pokarmem roślinnym, lecz zjada też drobne bezkręgowce. Łatwo przystosowuje się do nowego pokarmu. Po zawleczeniu szczura na Hybrydy w odchodach znajdowano skorupy jaj, muszle i pióra. Ciąża trwa zwykle 21 - 23 dni, samica rodzi zwykle 7 - 8 młodych, które po 3 - 4 tygodniach usamodzielniają się i opuszczają gniazdo. Samica w ciągu życia może wydać od 14 do 42 miotów.

Wpływ na rodzimą różnorodność biologiczną i na gospodarkę

Siedliska w zasięgu wtórnym

Sztuczne konstrukcje i inne sztuczne siedliska

Występowanie

Okoliczności poprzedzające introdukcję do Polski

Gatunek ten w Szwajcarii występował już w okresie późnego brązu, czyli około IX wieku p.n.e., a we Francji w pierwszych wiekach n.e. Rozprzestrzeniał się w tym rejonie wzdłuż Renu i Rodanu. Pierwsze obserwacje w Anglii szacowane są na I-IV w n.e. . Wzmianki o szczurze śniadym na terenie Włoch, Szwecji i Polski pochodzą również z późnej epoki żelaza . Duża fala migracyjna szczurów przypada na okres wojen krzyżowych i powracania do Europy krzyżowców. Po II wojnie światowej w latach 50. i 60. nastąpił wyraźny wzrost populacji szczura śniadego, także na terenie Polski.

Mapa występowania

Pola atlasowe na mapie przedstawiają miejsca stwierdzeń gatunku, a punkty – miejsca jego introdukcji.

Informacje, które mogłyby uzupełnić mapę występowania gatunku, można przesyłać na adres ias@iop.krakow.pl

Literatura

• Cichocki J. 2012. Rattus rattus (Linnaeus, 1758) Szczur śniady. W: Z. Głowaciński, H. Okarma, J. Pawłowski, W. Solarz (red.). Gatunki obce w faunie Polski Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków link

Rodzaj organizmu: Ssak

Typ: Vertebrata
Klasa/Gromada: Mammalia
Rząd: Rodentia
Rodzina: Muridae