Phyllonorycter issikii (Kumata, 1963) – Szrotówek lipowiaczek – Lime leafminer

Informacje w bazie danych Gatunki obce w Polsce nie są prawnie wiążące. Mają one charakter naukowy.

Status

Gatunek obcy na całym obszarze, na którym występuje lub występował w Polsce

Występuje obecnie w środowisku

Rozmnaża(ł) się w środowisku

Liczebność lub/i zasięg zwiększają się

Potencjalnie inwazyjny gatunek obcy

Gatunek żeruje na lipie Tilia cordata, jednak dotychczas brak informacji o negatywnych skutkach jego występowania w Polsce.

Ogólna charakterystyka

Wygląd i biologia

Nieduży motyl o rozpiętości skrzydeł nie przekraczającej 8 mm (zazwyczaj pomiędzy 0,7-0,75 cm). U gatunku tego występuje sezonowa zmienność ubarwienia. Motyle pokolenia letniego są brązowo ubarwione, natomiast u pokolenia jesiennego dominuje kolor szary bez widocznego rysunku w postaci białych smug. Gatunek roślinożerny – polifagiczny powodujący uszkodzenia lip Tilia sp. na których larwy tworzą pęcherzykowate miny od strony spodniej liści. W Japonii stwierdzony również na brzozie Betula platyphylla (Kumata 1963), Tilia japonica, T.maximovicziana i T. kiusiana. W Rosji na Tilia amurensis oraz T. mandshurica. W Europie i Polsce występuje na T. cordata i T. platyphyllos. Sporadyczne może rozwijać się także na T. tomentosa i T. x euchlora.Preferuje lipę drobnolistną Tilia cordata, choć stwierdza się miny także na innych gatunkach lip – na T. europaea, T. japonica, T. kiusiana, T. maximovicziana. Na obszarze wschodniej Rosji rozwija się na T. amurensis i T. mandshurica (Jabłoński 2009). Larwy rozwijają się na wielu gatunkach lip.

Wpływ na rodzimą różnorodność biologiczną i na gospodarkę

Siedliska w zasięgu wtórnym

Lasy liściaste

Występowanie

Okoliczności poprzedzające introdukcję do Polski

Gatunek opisany w 1963 roku z wyspy Hokkaido. W latach 70. ubiegłego wieku odnotowany w Rosji w Primorskim Kraju, Korei i Chinach. Na przełomie lat 80./90. ubiegłego wieku był stwierdzany w europejskiej części Rosji: Ufie, Samarze, Woroneżu i Moskwie. Stwierdzono go też w Kijowie oraz na Łotwie i Litwie. Przypuszcza się iż inwazji tego gatunku w Europie sprzyjały towarowe transporty kolejowe linią transsyberyjską

Mapa występowania

Pola atlasowe na mapie przedstawiają miejsca stwierdzeń gatunku, a punkty – miejsca jego introdukcji.

Informacje, które mogłyby uzupełnić mapę występowania gatunku, można przesyłać na adres ias@iop.krakow.pl

Sposób rozprzestrzeniania się po introdukcji

Gatunek jest rozprzestrzeniany przez wiatr

Literatura

  • Buszko J., Nowacki J. 2000. The lepidoptera of Poland. A distrubutional checklist. 1-178.
  • Jaworski. T. 2009. Szrotówek lipowiaczekj Phyllonorycter issikii (Kumata, 1963) (Lepidoptera, Gracillariidae) w Polsce Leśne Prace Badawcze 70 (1): 89-91. link
  • Kosibowicz M. 2009. Owady inwazyjne w lasach polskich Wszechświat 110: 51-54.
  • Kumata T. 1963. Taxonomic studies on Lithocolletinae of Japan. Insecta Matsumurana 25(2): 53-90. link
  • Mapa Bioróżnorodności [online] 2015. Krajowa Sieć Informacji o Bioróżnorodności link
  • Noreika R. 1998. Phyllonorycter issikii (Kumata) (Lepidoptera:Gracillariidae) in Lithuania. 8 (3): 34-37. Acta Zoologica Lithuanica, Entomologia link
  • Walczak U., Bogdziewicz M., Żytkowiak R., Karolewski P., Baraniak E. 2018. Maladaptive host choice by an alien leaf miner Phyllonorycter leucographella (Lepidoptera: Gracillariidae) has the potential to limit its invasiveness European Journal of Entomology 115: 318-325. DOI: 10.14411/eje.2018.031 link

Rodzaj organizmu: Owad

Typ: Arthropoda
Klasa/Gromada: Insecta
Rząd: Lepidoptera
Rodzina: Gracillariidae

Synonimy polskie: Szrotówek japoński