Scytodes thoracica (Latreille, 1802) – Rozsnuwacz plujący – spitting spider
Informacje w bazie danych Gatunki obce w Polsce nie są prawnie wiążące. Mają one charakter naukowy.
Status
Gatunek obcy na całym obszarze, na którym występuje lub występował w Polsce
Gatunek pochodzący z Europy Południowej, odnotowany ogólnikowo na Śląsku już w XIX wieku. Obecnie wykazuje ekspansję w kierunku północnym i wschodnim wkraczając do Polski od południowego zachodu.
Występuje obecnie w środowisku
Rozmnaża(ł) się w środowisku
Liczebność lub/i zasięg zwiększają się
Brak danych pozwalających na ocenę inwazyjności w Polsce
Ogólna charakterystyka
Wygląd i biologia
Ciało podzielone na głowotułów i odwłok połączone ze sobą wyraźnym stylikiem. Głowotułów w rejonie oczu niski, w tylnej części wyraźnie wysklepiony. Odwłok owalnokulisy do kulistego. Odnóża dość długie, pierwsza najdłuższa. Zasadnicza barwa ciała od cielistożółtawej do żółtobrunatnej z licznymi ciemnobrunatnymi plamami i cętkami na głowotułowiu i odwłoku. Układ plam i kropek na głowotułowiu przypomina zarysem serce lub lirę (lub lustrzane odbicia konika szachowego). Na grzbiecie odwłoka plamy w układają się w 2 lub 4 podłużne linie, na bokach już nieregularnie. Czasami plamy na odwłoku mogą być w mniejszym lub większym stopniu ze sobą zlane, dając wzór przypominający poprzeczne (tygrysie) pasy. Samce i samice różnią się wyglądem – długość ciała samców wynosi 3,5-4,0 mm; samic 4,0-6,0 mm. Dymorfizm płciowy dotyczy głownie rozmiarów ciała, samce są mniejsze i mają proporcjonalnie mniejszy odwłok niż samice. Długość życia zmienna, zależna częściowo od płci oraz warunków środowiskowych i dostępności pożywienia. Dojrzałość płciową osiągają po 5-7 wylinkach od momentu wyklucia z jaja, co zajmuje im od 1 do 2 lat. Po osiągnięciu dojrzałości samce żyją 1-2 lata, samice 2-4 lata. Gatunek drapieżny, niewyspecjalizowany pokarmowo, aktywnie polujący głównie nocą, na różne drobne stawonogi, o rozmiarach mniejszych lub dorównujących mu wielkością, dostępne w miejscu występowania. Jego ofiarami są np. różne muchówki w tym komary, rybiki cukrowe, mrówki, młode larwy przedstawicieli Blattodea, drobne Lepidoptera (np. przedstawiciele Tineidae), ale też mszyce czy inne pająki, czasem także własnego gatunku. W silnie wysklepionym głowotułowiu mieszczą się duże gruczoły jadowe, których przednia, mniejsza część produkuje toksyny, a tylna większa, silnie lepką przędzę, która jest wystrzykiwana przy pomocy szczękoczułków i służy do oklejenia i unieruchomienia ofiary. Pająk do ofiar podkrada się powoli, często nieruchomiejąc i zmieniając kierunek ruchu. Atak następuje z dystansu około 10 mm od ofiary, a wykonywane w trakcie ataku ruchy szczękoczułków powodują, że lepka przędza leci w formie zygzakowatego wachlarza, którego czoło ma około 5-7 mm szerokości co skutecznie unieruchamia ofiarę. Samice składają 2-3 razy do roku kokony zawierające zwykle od 20 do 35 jaj, którymi opiekują się nosząc je w szczękoczułkach przez około 2-3 tygodnie. Młode po wylęgu do przejścia pierwszej wylinki pozostają pod opieką samicy.
Występowanie
Mapa występowania
Pola atlasowe na mapie przedstawiają miejsca stwierdzeń gatunku, a punkty – miejsca jego introdukcji.
Informacje, które mogłyby uzupełnić mapę występowania gatunku, można przesyłać na adres ias@iop.krakow.pl
Najwcześniejsza introdukcja/obserwacja
w roku 1998
Sposoby transportu
- Przypadkowe zawleczenie do Polski
Przyczyny sprowadzenia
- Przypadkowo zawleczony – brak szczegółowych informacji
Sposoby wsiedlenia do środowiska przyrodniczego
- Przypadkowe zawlecznie z importowanym towarem (zanieczyszczenie) lub na/w środkach transportu (pasażer na gapę)
Sposób rozprzestrzeniania się po introdukcji
Gatunek jest przypadkowo rozprzestrzenianiany przez człowieka Gatunek rozprzestrzenia się jako przypadkowy "pasażer na gapę" przy okazji transportu różnych towarów, wraz z opakowaniami, meblami, itp.
Literatura
- Mizera M. Wozny M. 1999. Scytodes thoracica (Latreille)( Araneae, Scytoidae) – gatunek pająka nowy w Polsce. Przegląd Zoologiczny 43: 95-96. link
Rodzaj organizmu: Pająk
Typ: Arthropoda
Klasa/Gromada: Arachnida
Rząd: Araneae
Rodzina: Scytodiae
