Tandonia budapestensis (Hazay, 1881) – Pomrowiec budapeszteński – Keel slug

Informacje w bazie danych Gatunki obce w Polsce nie są prawnie wiążące. Mają one charakter naukowy.

Status

Gatunek obcy na całym obszarze, na którym występuje lub występował w Polsce

Występuje obecnie w środowisku

Rozmnaża(ł) się w środowisku

Liczebność lub/i zasięg utrzymuje się na stałym poziomie

Inwazyjny gatunek obcy

W krajach, gdzie występuje masowo, jest poważnym szkodnikiem upraw, uszkadzającym podziemne części roślin, np. bulwy ziemniaka.

Ogólna charakterystyka

Wygląd i biologia

Nagi ślimak z dość małym płaszczem. Otwór oddechowy w tylnej części płaszcza. Ciało wydłużone, wąskie, zwęża się aż do spiczastego zakończenia, z wyraźnym kilem. Na płaszczu widoczna bruzda w kształcie podkowy. Kolor ciała brązowawy lub czarnobrunatny, niejednolity, złożony z bardzo gęsto rozmieszczonych ciemnych plamek. Kil zawsze jaśniejszy, brudnokremowy, żółtawy lub pomarańczowy, podeszwa ciemnoszara, szarożółta, lub szaropomarańczowa. Głowa i czułki ciemne, a nawet czarne. Śluz gęsty, lepki, ciągnący się nitkowato, pomarańczowożółty. Po podrażnieniu ślimaki wydzielają dodatkowo mleczną wydzielinę. Maksymalna długość ciała wynosi 7 cm (po zakonserwowaniu ok. 4 cm). Maksymalna szerokość ciała to: 0,5 cm. Dane z obszaru dawnej Czechosłowacji wskazują na dwa okresy rozrodu - wiosenny i jesienny. Jaja są żółte, skórzaste, o wymiarach 3 × 2,25 mm, ślimak składa je w złogach po 8 - 15 sztuk do ziemi.

Siedliska w zasięgu rodzimym

Zamieszkuje przeważnie silnie zdegradowane biotopy - wysypiska śmieci, komposty, środowiska ruderalne i ogrody.

Wpływ na rodzimą różnorodność biologiczną i na gospodarkę

Siedliska w zasięgu wtórnym

Wysypiska śmieci, stałe odpady z produkcji rolniczej i ogrodniczej (komposty); uprawiane fragmenty ogrodów i parków i sztuczne konstrukcje i inne sztuczne siedliska (stanowiska ruderalne)

Występowanie

Okoliczności poprzedzające introdukcję do Polski

Szczególnie licznie występuje na całym obszarze Wielkiej Brytanii i Irlandii, gdzie został przypadkowo introdukowany z początkiem XX wieku . Podawany również z Hebrydów i z Islandii, gdzie pojawił się w 1962 roku. W środkowo-zachodniej Europie synantropijny od Kaliningradu, Słowacji i Polski przez południową Bawarię po Holandię i Belgię. We Włoszech został znaleziony tylko w północnej części kraju (dorzecze Padu). Południowe obszary inwazyjne rozciągają się od Macedonii i Bułgarii po Turcję. Z terytorium dawnej Czechosłowacji T. budapestensis jest znany od końca XIX wieku z dwu stanowisk w Pradze. Na kilku innych stanowiskach stwierdzono go 50 lat później. Dopiero w latach 60. XX wieku zaczął się szerzej rozprzestrzeniać.

Mapa występowania

Pola atlasowe na mapie przedstawiają miejsca stwierdzeń gatunku, a punkty – miejsca jego introdukcji.

Informacje, które mogłyby uzupełnić mapę występowania gatunku, można przesyłać na adres ias@iop.krakow.pl

Opis rozmieszczenia

Rozmieszczenie punktowe: gatunek synantropijny, podawany z okolic Wrocławia, Cieszyna i Warszawy

Najwcześniejsza introdukcja/obserwacja

około roku 1950

Sposoby transportu

• Przypadkowe zawleczenie do Polski

Przyczyny sprowadzenia

• Przypadkowo zawleczony – brak szczegółowych informacji

Sposoby wsiedlenia do środowiska przyrodniczego

• Przypadkowe zawlecznie z importowanym towarem (zanieczyszczenie) lub na/w środkach transportu (pasażer na gapę)

Literatura

• Kerney M. P., R. A. D. Cameron, J. H. Jungbluth 1983. Die Landschnecken Nord- und Mitteleuropas Verlag Parey, Hamburg und Berlin
• Stworzewicz M. 2011. Pomrowiec budapeszteński Tandonia budapestensis (Hazay, 1881) W: Z. Głowaciński, H. Okarma, J. Pawłowski, W. Solarz (red.). Gatunki obce w faunie Polski. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków link

Rodzaj organizmu: Mięczak lądowy

Typ: Mollusca
Klasa/Gromada: Gastropoda
Rząd: Stylommatophora
Rodzina: Milacidae

Synonimy łacińskie: Amalia budapestensis Hazay, 1881; Limax gracilis Laydig, 1876

Synonimy angielskie: Budapest slug; Ground slug; Milacid; Milacid slug