Ameiurus melas (Rafinesque, 1820) – Sumik czarny – Black bullhead

Informacje w bazie danych Gatunki obce w Polsce nie są prawnie wiążące. Mają one charakter naukowy.

Status

Gatunek obcy na całym obszarze, na którym występuje lub występował w Polsce

Nie przeprowadzono dotychczas szczegółowej oceny statusu w Polsce

Inwazyjny gatunek obcy

Zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2022 r. w sprawie listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii i listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski, działań zaradczych oraz środków mających na celu przywrócenie naturalnego stanu ekosystemów (Dz.U. 2022 poz. 2649), sumik czarny jest w inwazyjnym gatunkiem obcym stwarzającym zagrożenie dla Unii i rozprzestrzenionym na szeroką skalę.

Ogólna charakterystyka

Wygląd i biologia

Sumik czarny jest bardzo podobny do blisko z nim spokrewnionego sumika karłowatego (A. nebulosus). Najważniejszą cechą odróżniającą, jest kontrastowe ubarwienie płetwy odbytowej i ogonowej. U sumika czarnego jasne promienie wyraźnie odcinają się od czarnych błon, podczas gdy u sumika karłowatego obie płetwy ubarwione są jednolicie, zarówno promienie, jak i błony pozbawione są ciemnego pigmentu. Ważną cechą różnicującą jest również otłuszczenie podstawy płetwy odbytowej. U sumika karłowatego brak takiego zgrubienia. Płetwa odbytowa wyraźnie odcina się od krawędzi brzucha. W płetwie odbytowej sumika czarnego jest 17-21 (zwykle 18-20) promieni, natomiast u karłowatego 21-24 (zwykle 22-23). Ubarwienie ciała sumika czarnego jest jednolicie ciemne, często prawie czarne, z jaśniejszym brzuchem. Brak jest u niego charakterystycznego dla sumika karłowatego marmurkowatego desenia na bokach ciała. Płetwy piersiowe posiadają twardy promień przekształcony w zaostrzony kolec, który na wewnętrznej krawędzi jest delikatnie ząbkowany, jednak koniec promienia zawsze jest gładki (niekiedy ząbkowanie jest zupełnie niewyczuwalne). Gatunek ten jest drapieżnikiem.

Występowanie

Mapa występowania

Pola atlasowe na mapie przedstawiają miejsca stwierdzeń gatunku, a punkty – miejsca jego introdukcji.

Informacje, które mogłyby uzupełnić mapę występowania gatunku, można przesyłać na adres ias@iop.krakow.pl

Ogólny opis introdukcji

Obecność sumika czarnego na terenie Polski stwierdzono po raz pierwszy w 2006 r. w zbiorniku zaporowym „Szydłówek” w Kielcach (dorzecze Nidy). Nie ustalono jak dotąd okoliczności oraz daty introdukcji tego gatunku do Polski. Wydaje się, że z uwagi na bardzo duże podobieństwo do sumika karłowatego, oba gatunki mogły zostać sprowadzone razem w końcu XIX w. (1885 – stawy w Barnówku koło Szczecina) i pozostać przez długi czas nierozróżnione. Nie można jednak zupełnie wykluczyć możliwości stosunkowo niedawnej ekspansji lub przypadkowego zawleczenia z terytorium Słowacji, Ukrainy, Czech lub Niemiec, w których to krajach obecność sumika czarnego została stwierdzona już wcześniej.

Literatura

  • Hubbs C. L., Lagler K. F. 1947. Fishes of the Great Lakes Region. Bulletin of the Cranbrook Institute of Science 26: 1-186. link
  • Koščo J., Košuth P., Harka A., Wilhelm A. 2000. Ďalší nový druh ryby v našej ichtyofaune – sumček čierny (Ameiurus melas Rafinesque, 1820). Pol’ovníctvo a rybárstvo 52: 33.
  • Koščo J., Košuth P., Lusk S., Košuthová L. 2004. Distribution of family Ictaluridae in the Slovakia and in the Czech Republic. Biodiverzita ichtyofauny ČR V: 45-53.
  • Nowak M., Koščo J., Popek W. 2008. Distribution and history of spreading of the black bullhead Ameiurus melas (Ictaluridae) in Europe. Managing Alien Species for Sustainable Development of Aquaculture and Fisheries: 97. Florence, Italy, 5-7.11.2008. Book of Abstracts
  • Nowak M., Koščo J., Popek W., Epler P. 2009. The black bullhead Ameiurus melas - another invasive fish species in Poland. 13th European Congress of Ichthyology, Klaipeda, Lithuania, 6-12.09.2009.: . Abstract book: 72. link
  • Nowak M., Koščo J., Popek W., Epler P. 2010. First record of the black bullhead Ameiurus melas (Teleostei: Ictaluridae) in Poland. Journal of Fish Biology : . link
  • NOWAK M., SZCZERBIK P., TATOJ K., POPEK, W. 2008. Non-native freshwater fishes in Poland: an overview AACL Bioflux 1: 173-191. link
  • Scott W. B., Crossman E. J. 1973. Freshwater fishes of Canada. Bulletin of the Fisheries Research Board of Canada 184: 1-966.
  • Wheeler A. 1978. Ictalurus melas (Rafinesque, 1820) and I. nebulosus (Lesueur, 1819): the North American catfishes in Europe. Journal of Fish Biology 12: 435-440. link

Opracowanie: Krzysztof Tatoj

Rodzaj organizmu: Ryba

Typ: Vertebrata
Klasa/Gromada: Actinopterygii
Rząd: Siluriformes
Rodzina: Ictaluridae

Synonimy łacińskie: Ameiurus melas melas (Rafinesque, 1820); Ameiurus vulgaris (Thompson, 1842); Ictalurus melas (Rafinesque, 1820); Ictalurus melas melas (Rafinesque, 1820); Silurus melas Rafinesque, 1820

Synonimy angielskie: Black catfish; Hornedpout; Yellow belly bullhead