Rhopalapion longirostre (Olivier 1807) – Pędruś długoryjek – Hollyhock weevil

Informacje w bazie danych Gatunki obce w Polsce nie są prawnie wiążące. Mają one charakter naukowy.

Status

Gatunek obcy na całym obszarze, na którym występuje lub występował w Polsce

W Polsce stwierdzony po raz pierwszy na warszawskim Ursynowie w 2002 roku (najpewniej zawleczony). Następnie jego coraz liczniejsze stanowiska odnotowywano w okolicach Sudetów Wschodnich i aglomeracji miejskich południowo-wschodniej Polski (Opole, Wrocław, Kędzierzyn-Koźle). Obecnie występuje na licznych stanowiskach na Dolnym i Górnym Śląsku oraz rozproszonych lokalizacjach południa kraju.

Występuje obecnie w środowisku

Rozmnaża(ł) się w środowisku

Liczebność lub/i zasięg zwiększają się

Liczba stanowisk w ostatnich kilku latach regularnie rośnie, szczególnie w aglomeracjach miejskich w przydomowych ogrodach. Sporadycznie poławiany na dzikich ślazach. Należy spodziewać się przyrostu liczby stanowisk w kolejnych latach.

Nieinwazyjny gatunek obcy

Brak danych na temat inwazyjności gatunku. Może on ewentualnie stanowić konkurencje dla rodzimych gatunków owadów mających podobna biologię (larwy w nasionach malw).

Ogólna charakterystyka

Wygląd i biologia

Pokrój ciała charakterystyczny dla większości pędrusiów. Na terenie Polski długość ciała wynosi 0,23 - 0,33 cm (długość mierzona od tyłu pokryw do przedniej krawędzi oczu). Ciało wąskie, wydłużone, ciemne, jasno owłosione. Uda i golenie żółtoczerwone, stopy ciemniejsze. Buławka czułków wydłużone, złożona z wyraźnie oddzielonych od siebie członów. Samce i samice różnią się wyglądem – samica z wyjątkowo długim ryjkiem, często tak długim jak reszta ciała lub nawet nieco dłuższym. Czułki samicy nie wystają poza przednią krawędź ryjka. Samiec ma ryjek dużo krótszy od samicy, długości głowy i przedplecza razem wziętych. Czułki samca wyraźnie wystają poza przednią krawędź ryjka. Gatunek roślinożerny – związany z roślinami z rodziny ślazowatych (Malvaceae). Samice składają jaja w pączki kwiatowe. Larwy żerują i rozwijają się w nasionach w których również się przepoczwarczają.

Siedliska w zasięgu rodzimym

Miejsca nasłonecznione, ciepłe i suche porośnięte roślinami żywicielskimi - uprawiane lub niedawno opuszczone tereny rolnicze i ogrodnicze oraz obszary miejskie

Wpływ na rodzimą różnorodność biologiczną i na gospodarkę

Siedliska w zasięgu wtórnym

Zbiorowiska ruderalne, uprawiane lub niedawno opuszczone tereny rolnicze i ogrodnicze - na hodowlanej malwie ozdobnej (Alcea rosea L.)

Sposoby wykorzystywania przez człowieka

  • Nie wykorzystywany Brak danych na temat możliwości wykorzystania gatunku w kontekście działalności człowieka.

Występowanie

Okoliczności poprzedzające introdukcję do Polski

Do krajów nie leżących w obszarze naturalnego występowania najprawdopodobniej zawlekany.

Mapa występowania

Pola atlasowe na mapie przedstawiają miejsca stwierdzeń gatunku, a punkty – miejsca jego introdukcji.

Informacje, które mogłyby uzupełnić mapę występowania gatunku, można przesyłać na adres ias@iop.krakow.pl

Opis rozmieszczenia

Gatunek znany z pojedynczego doniesienia z Warszawy i licznych stanowisk na Górnym i Dolnym Śląsku oraz Sudetów Wschodnich.

Ogólny opis introdukcji

Gatunek do Polski najpewniej zawleczony.

Najwcześniejsza introdukcja/obserwacja

w roku 2002

Sposoby transportu

  • Przypadkowe zawleczenie do Polski

Przyczyny sprowadzenia

  • Przypadkowo zawleczony z transportowanymi nasionami

Sposoby wsiedlenia do środowiska przyrodniczego

  • Przypadkowe zawlecznie z importowanym towarem (zanieczyszczenie)

Sposób rozprzestrzeniania się po introdukcji

Gatunek rozprzestrzenia się samodzielnie, bez udziału człowieka Gatunek lotny. Może rozprzestrzeniać się sam, bez udziału człowieka. Z udziałem człowieka może być rozprzestrzeniany poprzez przewożenie nasion (lub ziemi z nasionami), w których są larwy/poczwarki.

Literatura

  • Blaik T., Hebda G., Mazur M. A. 2007. Przyczynek do entomofauny Masywu Śnieżnika (Insecta: Coleoptera, Neuroptera, Lepidoptera) – wyniki studenckich obozów Koła Naukowego Biologów Uniwersytetu Opolskiego w latach 2005-2007 Przyroda Sudetów 10: 125-132. link
  • Jerzy Szypuła, Marek Wanat 2007. Nowe stwierdzenia Rhopalapion longirostre (OLIVIER, 1807) (Coleoptera: Apionidae) w Polsce Wiadomości Entomologiczne 26: 128. PTEnt. link
  • Knutelski S., Petryszak B. 1997. Nouvelles donnees sur la repartition en Europe de Rhopalapion longirostre Olivier, 1807 (Coleoptera: Apionidae) L'Entomologiste 53: 51-53.
  • Mapa Bioróżnorodności [online] 2015. Krajowa Sieć Informacji o Bioróżnorodności link
  • Marek W. Kozłowski, Stanisław Knutelski 2003. First evidence of an occurrence of Rhopalapion longirostre OLIVIER, 1807 (Coleoptera: Curculionoidea: Apionidae) in Poland Weevil News 13: 1-4. CURCULIO-Institut link
  • Mazur M. A. 2007. Third evidence for occurrence of Rhopalapion longirostre (Olivier, 1807) (Coleoptera: Curculionoidea: Apionidae) in Poland. Opole Scientific Society Nature Journal 53-55. link
  • Mazur M. A. 2010. Nowe stanowiska Rhopalapion longirostre (Olivier, 1807) (Coleoptera: Apionidae) w południowej Polsce Acta Entomologica Silesiana 18: 87-88. Śląskie Towarzystwo Entomologiczne link
  • Peter Sprick, Herbert Winkelmann, Lutz Behne 2002. Rhopalapion longirostre (Olivier, 1807) (Coleoptera, Apionidae): Anmerkungen zur Biologie und zur aktuellen Ausbreitung in Deutschland Weevil News 9: 1-8. link

Opracowanie: Miłosz Mazur

Rodzaj organizmu: Owad

Typ: Arthropoda
Klasa/Gromada: Insecta
Rząd: Coleoptera
Rodzina: Apionidae

Synonimy łacińskie: Apion (Rhopalapion) longirostre Olivier, 1807