| |
| |
|
Boloria eunomia (Esper, 1799) | ||
| Rodzina | Nymphalidae Rusałkowate | |
| Rząd | Lepidoptera Motyle | |
| Gromada | Insecta Owady | |
| Typ | Arthropoda Stawonogi | |
| Status | Gatunek związany z środowiska mi podmokłymi, zagrożony wyginięciem. W Polsce wykazany z nielicznych stanowisk we wschodnich rejonach kraju, najczęściej spotykany w Puszczy Białowieskiej. Chroniony. | |
| Rozmieszczenie | Zasięg gatunku obejmuje środkową i północną Europę, oraz północną strefę Azji i Ameryki Północnej (Buszko 1993). W Europie występuje głównie na północy kontynentu oraz w Alpach i innych górach (Kudrna 2002). W Polsce występuje wyłącznie we wschodniej części kraju (Buszko 1997b), dawniej także notowany na Pomorzu Zachodnim (Urbahn, Urbahn 1939). Najbogatsze stanowisko wykazano w Puszczy Białowieskiej. | |
| Biotop/Siedlisko | W Polsce występuje w dwóch typach środowisk: w borach bagiennych i obrzeżach torfowisk wysokich oraz na podmokłych kwiecistych łąkach z rdestem wężownikiem Polygonum bistorta. | |
| Biologia | Gatunek wydaje jedno pokolenie w ciągu roku. Motyl pojawia się od końca maja do początku lipca. Gąsienica żyje na żurawinie błotnej Oxycoccus palustris oraz na rdeście wężowniku. Motyle chętnie odwiedzają kwiaty wymienionych roślin (Ebert (ed.) 1991a). | |
| Wielkość populacji w Polsce | Trudna do oszacowania. W miejscach występowania często bywa liczny. Liczba obserwowanych w ciągu dnia osobników na niektórych stanowiskach przekracza 100. | |
| Zagrożenia i ich przyczyny | Zagrożeniem dla gatunku jest zanikanie właściwych mu biotopów, głównie wskutek melioracji, osuszania, zarastania i eksploatacji torfowisk oraz intensyfikacji użytkowania podmokłych łąk. | |
| Prognoza zmian populacji | Obserwuje się wymieranie populacji na wielu stanowiskach położonych w zachodniej części areału występowania. Nie ma go już także w Zachodniej Polsce. Prawdopodobnie proces zanikania będzie się nasilał w najbliższych latach. | |
| Aktualne sposoby ochrony | Gatunek w Polsce objęty jest ochroną prawną. | |
| Proponowane sposoby ochrony | Jedynym skutecznym sposobem ochrony gatunku jest utrzymanie w niezmienionym stanie jego środowisk lęgowych, zwłaszcza podmokłych łąk, które znacznie szybciej ulegają zarastaniu niż torfowiska wysokie. Wskazane jest objęcie najbardziej wartościowych przyrodniczo środowisk ochroną rezerwatową. | |
| Summary | Cranberry Fritillary is a tyrphobiotic butterfly, inhabiting peat bogs with Vaccinium oxycoccos, which is a food plant of its larvae. In many parts of Europe, excluding Scandinavia and North-East Europe, it has isolated localities; in Poland the species only occurs in the northern, north-eastern and south-eastern regions of the country and has become extinct in other parts of Poland. Boloria aquilonaris is threatened by loss of habitat. Development of the system of nature reserves is proposed for this species. B. aquilonaris has been protected by law since 2001. | |
| Źródła informacji | Buszko J. 1993. Atlas motyli Polski. I. Motyle dzienne (Rhopalocera). Grupa IMAGE, Warszawa, 269 ss.  Buszko J. 1997b. Atlas rozmieszczenia motyli dziennych w Polsce (Lepidoptera: Papilionoidea, Hesperioidea) 1986-1995. Oficyna Wydawn. Turpress, Toruń, 170 ss. Ebert G. (ed.) 1991a. Die Schmetterlinge Baden Württembergs, Band 1, Tagfalter I. E. Ulmer, Stuttgart, 552 ss. Kudrna O. 2002. The distribution Atlas of European Butterflies. Oedippus 20, 343 pp. Urbahn E., Urbahn H. 1939. Die Schmetterlinge Pommerns mit einem vergleichenden Überblick über den Ostseeraum. Stt. Ent. Ztg., Stettin, 100: 185-826. | |
| Autor | Jarosław Buszko | |
 |  |
COPYRIGHT © IOP PAN 2004-2009 |
)
