| |
| |
|
Oeneis jutta (Hübner, 1806) | ||
| Rodzina | Nymphalidae Rusałkowate | |
| Rząd | Lepidoptera Motyle | |
| Gromada | Insecta Owady | |
| Typ | Arthropoda Stawonogi | |
| Status | Gatunek związany z reliktowymi środowiskami torfowisk i borów bagiennych. W Polsce występuje tylko w Puszczy Augustowskiej. Prawnie chroniony. | |
| Rozmieszczenie | Zasięg gatunku rozciąga się w strefie lasów iglastych od Półwyspu Skandynawskiego po Kamczatkę oraz północną część Ameryki Północnej (Buszko 1993). W Europie występuje tylko na północy, na południe sięga po Polskę i Białoruś (Kudrna 2002). W Polsce znany z kilku stanowisk w Puszczy Augustowskiej (Buszko 1997b), dawniej notowany także z okolic Suwałk (Romaniszyn, Schille 1929), ale bez bliższej lokalizacji; być może również i ta informacja odnosiła się do Puszczy Augustowskiej. | |
| Biotop/Siedlisko | Obrzeża torfowisk wysokich i przejściowych, widne bory bagienne. | |
| Biologia | Gatunek ma jedno pokolenie w ciągu roku. Motyl pojawia się od końca maja do końca czerwca, lata szybkim nieregularnymi lotem i chętnie siada na pniach sosen. Brak wiarygodnych danych o roślinach pokarmowych gąsienic w Polsce, według autorów skandynawskich (Henriksen, Kreutzer 1982) gąsienica żyje na trawach, takich jak trzęślica modra Molinia caerulea i manna Glyceria sp. | |
| Wielkość populacji w Polsce | Trudna do oszacowania. W miejscach występowania gatunku obserwuje się kilkadziesiąt osobników w ciągu dnia. | |
| Zagrożenia i ich przyczyny | Zagrożeniem dla gatunku są melioracje, eksploatacja torfu, zarastanie torfowisk brzeziną bagienną oraz wyrąb borów bagiennych. Polskie stanowiska znajdują się na skraju zasięgu, a populacje są izolowane dużymi odległościami od większych skupisk gatunku, co również stanowi czynnik zagrożenia. | |
| Prognoza zmian populacji | Ze względu na lokalne występowanie populacji i niewielką ich liczebność należy liczyć się z wymieraniem tego gatunku na znanych stanowiskach. | |
| Aktualne sposoby ochrony | Gatunek jest w Polsce objęty ochroną prawną. | |
| Proponowane sposoby ochrony | Jedynym, jak się wydaje, skutecznym sposobem ochrony gatunku w Polsce jest utrzymanie w niezmienionym stanie jego siedlisk. W tym celu miejsca występowania i siedliska mszarnika należałoby objąć ochroną rezerwatową. | |
| Summary | The species is known from a few localities in north-eastern Poland; found at the margins of raised bogs and in marshy coniferous forests. Threats to Oeneis jutta include drainage, peat exploitation, plant succession and felling of marshy coniferous forests. Places of its occurrence should be protected as nature reserves. The species is protected by law in Poland. | |
| Źródła informacji | Buszko J. 1993. Atlas motyli Polski. I. Motyle dzienne (Rhopalocera). Grupa IMAGE, Warszawa, 269 ss.  Buszko J. 1997b. Atlas rozmieszczenia motyli dziennych w Polsce (Lepidoptera: Papilionoidea, Hesperioidea) 1986-1995. Oficyna Wydawn. Turpress, Toruń, 170 ss. Henriksen H.J., Kreutzer I. 1982. Skandinaviens Dagsommerfugle i Naturen, Skandinavisk Bogforlag, Odense, 215 pp. Kudrna O. 2002. The distribution Atlas of European Butterflies. Oedippus 20, 343 pp. Romaniszyn J., Schille F. 1929. Fauna motyli Polski. I. Prace monogr. Kom. Fizjogr. 6: 1-552. | |
| Autor | Jarosław Buszko | |
 |  |
COPYRIGHT © IOP PAN 2004-2009 |
)
