| |
| |
|
Maculinea nausithous (Bergsträsser, 1779) | ||
| Rodzina | Lycaenidae Modraszkowate | |
| Rząd | Lepidoptera Motyle | |
| Gromada | Insecta Owady | |
| Typ | Arthropoda Stawonogi | |
| Status | Gatunek związany z otwartymi terenami podmokłymi. Narażony na skutki intensyfikacji rolnictwa. Prawnie chroniony. | |
| Rozmieszczenie | Gatunek o zasięgu obejmującym obszary umiarkowane Europy od Hiszpanii po górskie pasma Uralu i Kaukazu (Buszko 1993). W Polsce występuje na wielu stanowiskach, głównie w południowej i środkowej części kraju. Najdalej na północ notowany w okolicach Siemiatycz i Chełmna. Przez Polskę przebiega północna granica zasięgu gatunku (Buszko 1997b, Kudrna 2002). | |
| Biotop/Siedlisko | Wilgotne łąki trzęślicowe, torfowiska niskie oraz torfowiska węglanowe. Preferuje tereny nieco zakrzaczone, a unika miejsc całkowicie otwartych. Środowiska takie najczęściej znajdują się na obrzeżach ekstensywnie użytkowanych łąk i trzcinowisk. Na pogórzu spotykany na zakrzaczonych stokach, gdzie tworzą się lokalne wysięki wody. Występowanie gatunku jest uzależnione od obecności rośliny pokarmowej i odpowiedniego gatunku mrówki. | |
| Biologia | Gatunek ma jedno pokolenie w ciągu sezonu. Motyl pojawia się od połowy lipca do końca sierpnia. Odwiedza bardzo niewiele gatunków kwiatów. Najczęściej siada na kwiatach krwiściągu lekarskiego Sanguisorba officinalis, rzadko odwiedza sierpik barwierski Serratula tinctoria i wykę ptasią Vicia cracca. Gąsienice żyją początkowo w główkach kwiatowych krwiściągu lekarskiego, potem adoptowane są przez mrówki z gatunku Myrmica rubra, które przenoszą je do swoich mrowisk, gdzie larwy odbywają swój dalszy rozwój żywiąc się larwami mrówek (Ebert (ed.) 1991b). | |
| Wielkość populacji w Polsce | Bliżej nieokreślona. W ostatnim dwudziestoleciu znaleziony na ponad 150 stanowiskach. Na ogół liczny, niekiedy obserwowano w ciągu dnia kilkadziesiąt, a niekiedy nawet ponad 100 osobników. | |
| Zagrożenia i ich przyczyny | Zagrożeniem dla gatunku są melioracje i intensywne zagospodarowanie wilgotnych łąk, jak również ich zarastanie krzewami wskutek naturalnej sukcesji. W obu przypadkach prowadzi to do ustąpienia rośliny pokarmowej oraz zniknięcia mrówek. | |
| Prognoza zmian populacji | Sytuacja populacji tego gatunku jest w Polsce stabilna i wyraźnie lepsza niż w wielu krajach zachodniej Europy. Można jednak przypuszczać, że intensyfikacja użytkowania łąk w Polsce w najbliższych latach spowoduje szybką degradację podstawowych siedlisk tego modraszka i jego wymieranie. | |
| Aktualne sposoby ochrony | Gatunek jest objęty w Polsce ochroną prawną. | |
| Proponowane sposoby ochrony | Należy zadbać o utrzymanie środowisk na odpowiednim etapie sukcesji, umożliwiającym rozwój rośliny pokarmowej gąsienic, oraz o obecność w siedlisku mrówki Myrmica rubra. W tym celu należy powstrzymywać nadmierną ekspansję krzewów przez wyrąb i koszenie, a koszenie łąk ograniczyć do jednego razu w roku, najlepiej w sierpniu. | |
| Summary | The species is common in southern Poland. It occurs in the environment of wet meadows. Currently it is not endangered. However the potential threat is intensification of the use of wet meadows. Recommended conservation measures include late mowing once a year and preventing the expansion of shrubs. It is protected by law in Poland. | |
| Źródła informacji | Buszko J. 1993. Atlas motyli Polski. I. Motyle dzienne (Rhopalocera). Grupa IMAGE, Warszawa, 269 ss.  Buszko J. 1997b. Atlas rozmieszczenia motyli dziennych w Polsce (Lepidoptera: Papilionoidea, Hesperioidea) 1986-1995. Oficyna Wydawn. Turpress, Toruń, 170 ss. Ebert G. (ed.) 1991b. Die Schmetterlinge Baden Württembergs, Band 2, Tagfalter II. E. Ulmer, Stuttgart, 535 ss. Kudrna O. 2002. The distribution Atlas of European Butterflies. Oedippus 20, 343 pp. | |
| Autor | Jarosław Buszko | |
 |  |
COPYRIGHT © IOP PAN 2004-2009 |
)
