| |
| |
|
Aphrophora major Uhler, 1896 | ||
| Rodzina | Aphrophoridae Piewikowate | |
| Rząd | Hemiptera Pluskwiaki | |
| Gromada | Insecta Owady | |
| Typ | Arthropoda Stawonogi | |
| Status | Wszędzie gatunek rzadki, stenotopowy, w Polsce występuje regionalnie w niewielkich populacjach na wschodzie kraju. Nie podlega ochronie gatunkowej, jednak część stanowisk znajduje się w parkach narodowych. | |
| Rozmieszczenie | Gatunek o zasięgu eurosyberyjskim, opisany z Japonii, znany z rozproszonych stanowisk w Azji Wschodniej, a także Europie - Anglii, Austrii, Czech, Holandii, Irlandii, Niemiec, Szwajcarii, Słowenii, północnych Włoch, Ukrainy, północnych i środkowych rejonów europejskiej części Rosji. W Polsce wykazany z Bagna Kuwasy (Andrzejewska 1965, Nast 1976, Smreczyński 1954, Świerczewski, Gębicki 2003) i okolic Dolistowa (Gębicki i in. 1982, Szwedo, Gębicki, Wegierek 1998, Świerczewski, Gębicki 2003), w Kotlinie Biebrzy, Puszczy Białowieskiej (Nast 1936,1976, Pilarczyk, Gaj, Szwedo 2004, Smreczyński 1954, Szwedo 1999, 2001, Świerczewski, Gębicki 2003) oraz z okolic Janowa Lubelskiego (skraj Kotliny Sandomierskiej) (Bednarczyk, Gębicki 1998, Świerczewski, Gębicki 2003). | |
| Biotop/Siedlisko | W odróżnieniu od większości gatunków z rodzaju Aphrophora Germar, 1821 występuje w zbiorowiskach trawiastych o różnym charakterze, podmokłych łąkach, torfowiskach z klasy Scheuchzerio-Caricetea, polanach i obrzeżach lasów. | |
| Biologia | Gatunek stenobiontyczny, mezohigro- i heliofilny, polifagiczny. W ciągu roku wydaje jedno pokolenie, zimuje w stadium jaja. Formy dorosłe spotykane są na Betula i Salix, rośliny żywicielskie larw znane są słabo, prawdopodobnie tak jak u innych gatunków z rodzaju Aphrophora Germar, 1821 są to rośliny zielne. | |
| Wielkość populacji w Polsce | Ze względu na fragmentaryczność danych trudna nawet do szacunkowej oceny. Na wykrytych stanowiskach bardzo rzadki i nieliczny. | |
| Prognoza zmian populacji | Jako gatunek stenobiontyczny jest silnie narażony na przemiany w środowisku, zwłaszcza niszczenie wskutek zabiegów gospodarczych siedlisk torfowiskowych, podmokłych łąk. O ile stanowiska położone w parkach narodowych są stosunkowo bezpieczne, o tyle pozostałe (np. k. Janowa Lubelskiego) mogą ulec szybkiemu zniszczeniu pod wpływem nieprzewidzianych decyzji gospodarczych prowadzących do osuszeń lub przebudowy terenu. | |
| Aktualne sposoby ochrony | Niektóre stanowiska chronione są przez Białowieski oraz Biebrzański Park Narodowy. Nie podlega ochronie gatunkowej. | |
| Proponowane sposoby ochrony | Utrzymać ochronę rezerwatową, ewentualne enklawy występowania objąć ochroną w formie użytków ekologicznych lub innej, chroniącej naturalne biotopy gatunku. Niezbędne jest też lepsze rozpoznanie jego rozmieszczenia i liczebności jak też biologii i wymagań ekologicznych. | |
| Summary | Euro-Asian species, with probably disjunct distribution, stenobiotic, mesohigro- and heliophilous. Recorded in a few localities in the eastern part of Poland, where it inhabits grassy communities of wet meadows, forest margins and peatland. Habitat loss and destruction are considered as main threats to Aphrophora major. Not protected as a species but some localities are protected in national parks: Białowieża NP and Biebrza NP. Protection of its habitats should be extended. | |
| Źródła informacji | Andrzejewska L. 1965. Stratification and its dynamics in meadow communities of Auchenorrhyncha (Homoptera). Ekol. pol. A, 13: 685-715.  Bednarczyk J., Gębicki C. 1998. Piewiki (Homoptera, Auchenorrhyncha) okolic Janowa Lubelskiego. Fragm. faun. 41, 17: 233-245. Gębicki C., Bartnicka I., Bokłak E., Małkowski E. 1982. Piewiki (Homoptera, Auchenorrhyncha) Kotliny Biebrzy. Prace Nauk. Uniw. Śląskiego nr 505, Acta biol. siles. 10: 13-21. Nast J. 1936. Nowe dla Polski lub mniej znane gatunki Homoptera. Fragm. faun. Mus. Zool. Pol. 2: 323-326. Nast J. 1976. Piewiki. Auchenorrhyncha (Cicadodea). Katalog fauny Polski. PWN, Warszawa, 25, XXI (1): 1-256. Pilarczyk S., Gaj D., Szwedo J. 2004. Piewiki (Hemiptera: Fulgoromorpha et Cicadomorpha) Parków Narodowych w Polsce. Wiad. entomol. 23, 45 Zjazd PTE, supl. 2: 99-109. Smreczyński S. 1954. Materiały do fauny pluskwiaków (Hemiptera) Polski. Fragm. faun. 7(1): 1-146. Szwedo J. 1999. Piewiki Puszczy Białowieskiej (Homoptera: Auchenorrhyncha). Parki nar. Rez. przyr. 18, supl. 1: 109-124. Szwedo J. 2001. Auchenorrhyncha. W: Katalog fauny Puszczy Białowieskiej. Inst. Bad. Leś.: 109-112. Szwedo J., Gębicki C., Wegierek P. 1998. Leafhopper communities (Homoptera, Auchenorrhyncha) of selected peat-bogs in Poland. Annals of the Upper Silesia Museum of Natural History, Bytom, 15, 154-176. Świerczewski D., Gębicki C. 2003. Różnorodność gatunkowa piewików w Polsce i jej ochrona (Hemiptera, Auchenorrhyncha). Acta entomol. siles. 9-10, 2001-2002: 77-84. | |
| Autor | Jacek Szwedo | |
 |  |
COPYRIGHT © IOP PAN 2004-2009 |
)
