| |
| |
|
Zygaena brizae (Esper, 1800) | ||
| Rodzina | Zygaenidae Kraśnikowate | |
| Rząd | Lepidoptera Motyle | |
| Gromada | Insecta Owady | |
| Typ | Arthropoda Stawonogi | |
| Status | Gatunek związany ze środowiskiem ciepłolubnych muraw, znany z kilku stanowisk z południowej Polski. Nie jest objęty ochroną prawną. | |
| Rozmieszczenie | Areał gatunku obejmuje środkową i południową Europę, a na wschód rozciąga się do Kaukazu i Azji Centralnej (Dąbrowski , Krzywicki 1982). W Polsce znany z kilku izolowanych stanowisk na granicy zasięgu. W okresie przedwojennym znany z okolic Sandomierza i Przemyśla (Dąbrowski, Krzywicki 1982). W roku 1947 został wykryty w Pieninach, jednak wyginął tam około roku 1960 (Dąbrowski, Krzywicki 1982). W ostatnich latach znaleziony ponownie na Pogórzu Przemyskim (okolice wsi Huwniki) (Pałka K. - inf. ustna). | |
| Biotop/Siedlisko | Gatunek występuje w środowiskach otwartych w obrębie kserotermicznych łąk na zboczach wzgórz o dużym bogactwie florystycznym. Spotykany także na mezofilnych łąkach w dolinach rzek. | |
| Biologia | W ciągu roku pojawia się jedno pokolenie. Gąsienica żyje na ostrożeniu łąkowym Cirsium rivulare i ostrożeniu głowaczu C. eriophorum, żeruje na spodzie liści zgarniając kutner i wygryzając w liściach otwory. Motyl lata w czerwcu i lipcu, jest aktywny za dnia i chętnie odwiedza kwiaty rośliny pokarmowej gąsienic. | |
| Wielkość populacji w Polsce | Obecnie znane jest tylko jedno stanowisko, na którym obserwowano jednorazowo do kilkudziesięciu osobników. Nie wiadomo w jakiej relacji pozostaje ta liczba do całkowitej liczebności populacji. | |
| Zagrożenia i ich przyczyny | Podstawowym zagrożeniem dla gatunku jest naturalna sukcesja, prowadząca do zarastania terenów zasiedlonych przez motyle. Pewnym zagrożeniem, z uwagi na niską liczebność i lokalne występowanie, może być także nadmierna eksploatacja populacji przez entomologów. | |
| Prognoza zmian populacji | Niewielki i izolowany obszar występowania oraz mała wielkość populacji nieuchronnie będą prowadziły do wyginięcia gatunku na terenie Polski. | |
| Aktualne sposoby ochrony | W chwili obecnej (2004) gatunek nie jest objęty w Polsce żadną formą ochrony. | |
| Proponowane sposoby ochrony | Należy utrzymać środowisko życia gatunku w stanie zapewniającym dogodne warunki rozwoju. W szczególności przeciwdziałać jego zarastaniu przez krzewy i niepożądaną roślinność zielną. Wskazane byłoby prowadzenie hodowli i reintrodukcja na dawniej znane stanowiska lub introdukcja do odpowiednich siedlisk zastępczych w ich najbliższej okolicy. | |
| Summary | Zygaena brizae occurs now in one locality in south-eastern Poland. It lives in termophilous grasslands. Cirsium rivulare and C. eriophorum are host plants for its caterpillars. The species needs conservation measures focused on preventing succession of trees and shrubs. The reintroduction of the species to its former localities, or the introduction to sites located in the proximity of former localities, is recommended. Not protected by law. | |
| Źródła informacji | Dąbrowski J.S., Krzywicki M. 1982. Ginące i zagrożone gatunki motyli (Lepidoptera) w faunie Polski. Studia Naturae B, 31, 1-171.  | |
| Autor | Jarosław Buszko | |
 |  |
COPYRIGHT © IOP PAN 2004-2009 |
)
