| |
| |
|
Dendroleon pantherinus (Fabricius, 1787) | ||
| Rodzina | Myrmeleontidae Mrówkolwy | |
| Rząd | Neuroptera Siatkoskrzydłe (sieciarki) | |
| Gromada | Insecta Owady | |
| Typ | Arthropoda Stawonogi | |
| Status | Niezwykle piękny i rzadki gatunek owada, w całym areale zanikający. W Polsce w połowie XIX w. odnotowany na Wzgórzach Trzebnickich, dziś jednak jego występowanie na tym stanowisku już nie zostało potwierdzone. Nie objęty ochroną gatunkową. | |
| Rozmieszczenie | Najprawdopodobniej jest to gatunek termofilny, będący w krajowej faunie elementem syberyjskim. Występuje w Europie Południowej i częściowo Środkowej oraz dalej w Azji: Anatolii i północnych Chinach (Aspöck, Hölzel, Aspöck 2001). Z dzisiejszego terytorium Polski podany jeden raz w pierwszej połowie XIX w. z Wilczyna - (Wzgórza Trzebnickie) (Rotermund 1837). Współcześnie nie udało się potwierdzić stanowiska tego gatunku. | |
| Biotop/Siedlisko | Występuje w prześwietlonych, suchych i ciepłych naturalnych lasach z dużym udziałem starodrzewii Larwy tego gatunku nie budują lejków, lecz wędrują swobodnie w próchnie starych drzew. Znajdowano je również pod wiszącymi gniazdami szerszeni w próchnie dziuplastych drzew (Gepp , Hölzel 1989, Škapec (ed.) 1992). | |
| Biologia | Poznana fragmentarycznie. Jaja składane są np. w dziuplach wypełnionych próchnem, gdzie rozwija się larwa. Osiąga ona długość ok. 14 mm. Cykl rozwojowy tego gatunku trwa najprawdopodobniej dwa lata. Imagines pojawiają się od lipca do sierpnia. | |
| Wielkość populacji w Polsce | Od ponad 150 lat gatunek nie łapany ani nie notowany w Polsce; najprawdopodobniej wyginął na jedynym znanym stanowisku. | |
| Zagrożenia i ich przyczyny | Głównym powodem decydującym o rzadkości i wymieraniu tego gatunku w całym areale jest zanikanie preferowanych przez niego biotopów i siedlisk rozrodowych (Škapec (ed.) 1992). W zastraszającym tempie niszczone są starodrzewy, intensywna pielęgnacja drzew w parkach czy lasach eliminuje potencjalne siedliska tego niezwykle rzadkiego i interesującego gatunku. | |
| Prognoza zmian populacji | Gatunek ten przy zachowaniu intensywnej, nastawionej jedynie na produkcję gospodarki leśnej skazany jest na zagładę. Poważne spadki liczebności wiążą się również z "pielęgnacją" i usuwaniem chorych drzew w parkach miejskich i podworskich. | |
| Aktualne sposoby ochrony | Niechroniony. | |
| Proponowane sposoby ochrony | Jedynie zachowanie naturalnych lasów o znacznym udziale starodrzewu może być skuteczną metodą ochrony tego gatunku, jeśli gdziekolwiek w kraju jeszcze występuje. | |
| Summary | It is one of the rarest and most strongly endangered representatives of Myrmeleontidae in Europe. It also belongs to the most conspicuous species of this group of insects. In Poland it was only found at one locality on Trzebnica Hills in Lower Silesia. Its decline was probably caused by the improper forest management (removal of dead and rotting wood where the species breeds). Not protected. | |
| Źródła informacji | Aspöck H., Hölzel H., Aspöck U. 2001. Kommentierter Katalog der Neuropterida (Insecta: Raphidioptera, Megaloptera, Neuroptera) der Westpaläarktis. Denisia 2: 1-606.  Gepp J., Hölzel H. 1989. Ameisenlöwen und Ameisenjungfern, Myrmeleonidae. Die Neue Brehm-Büchrei, 589: 1-108. Rotermund W. 1837. Myrmeleon formicarius und Myrmeleon pantherinus in Heidewilxen, Kr. Trebnitz, Übers. Arbeit. Schles. Gesellsch. f. vaterl. Cult., (1836): 86. Škapec J. (ed.) 1992. Red Data Book of Treatened and Valuable Plants and Animals in Czechoslovak Federal Republik. 3. Invertebrates: 1-155. | |
| Autor | Roland Dobosz | |
 |  |
COPYRIGHT © IOP PAN 2004-2009 |
)
