| |
| |
|
Pupilla alpicola (Charpentier, 1837) | ||
| Rodzina | Pupillidae Poczwarkowate | |
| Rząd | Stylommatophora Trzonkooczne | |
| Gromada | Gastropoda Ślimaki (Brzuchonogi) | |
| Typ | Mollusca Mięczaki | |
| Status | Gatunek alpejsko-karpacki, w Polsce znany tylko z jednego stanowiska: Niedzicy nad Dunajcem. Chroniony. | |
| Rozmieszczenie | Zasięg Pupilla alpicola obejmuje Alpy francuskie i szwajcarskie, Jurę Szwabsko-Frankońską oraz rozproszone stanowiska w południowej Bawarii, Alpach austriackich, Słowacji i Rumunii (Alexandrowicz 1992, Riedel 1988). Jedyne, niedawno odkryte polskie stanowisko znajduje się w Pieninach Spiskich, na stoku Cisówki koło Niedzicy nad Dunajcem (Alexandrowicz 1992, 1994). | |
| Biotop/Siedlisko | Górski gatunek wilgociolubny, żyjący w siedliskach niezacienionych, wilgotnych, bardzo wilgotnych, a nawet podmokłych, takich jak górskie mokradła i podmokłe łąki, gdzie przebywa wśród mchów i niskiej roślinności higrofilnej. Jest związany z podłożem bogatym w wapń, spotykany zwłaszcza w strefach wychodni skał węglanowych, takich jak wapienie i dolomity, a także przy wychodniach margli i wapnistych piaskowców. Żyje w dolinach i na otwartych stokach, także powyżej górnej granicy lasu (Alexandrowicz 1992); w Alpach sięga do 2000 m n.p.m. (Riedel 1988). Na stanowisku w Niedzicy towarzyszą mu m.in. dwa inne wilgociolubne gatunki poczwarówek Vertigo angustior i V. antivertigo (Pokryszko B.M. - mat. niepubl.). | |
| Biologia | Gatunek jajożyworodny, inkubujący jednorazowo zwykle do 4 zarodków (Steenberg 1925), żyjący co najmniej 2 lata (Pokryszko B.M. - mat. niepubl.). | |
| Wielkość populacji w Polsce | Na jedynym znanym dziś polskim stanowisku jest średnio liczny. Występuje na bardzo niewielkim obszarze o powierzchni około 50 m2 (Pokryszko B.M. - mat. niepubl.). | |
| Zagrożenia i ich przyczyny | Chociaż stanowisko jest obecnie chronione jako tzw. użytek ekologiczny, znajduje się ono bezpośrednio przy drodze, w sąsiedztwie pastwisk i rozbudowywanych ośrodków rekreacyjnych (Alexandrowicz 1992, Pokryszko B.M. - mat. niepubl.). Zagraża mu zanieczyszczenie (spaliny), zmiana stosunków wodnych i spasanie. | |
| Prognoza zmian populacji | Zaistnienie czynników wymienionych jako zagrożenia może spowodować zniknięcie populacji. | |
| Aktualne sposoby ochrony | Miejsce występowania chronione jako użytek ekologiczny; gatunek objęty ochroną gatunkową. | |
| Proponowane sposoby ochrony | Utrzymać dotychczasowe i podjąć działanie, które zapobiegłyby zmianie stosunków wodnych. | |
| Summary | One of the rarest species in Poland, with only one locality (Niedzica, Pieniny Mountains); though it is legally protected and the locality has been designated a site of ecological interest, the population is threatened by disturbances in water regime and susceptible to random events. | |
| Źródła informacji | Alexandrowicz S.W. 1992. Nowy dla fauny polskiej gatunek ślimaka Pupilla alpicola na zagrożonym stanowisku w Niedzicy. Chrońmy przyr. ojcz. 48: 5-11.  Alexandrowicz S.W. 1994. Pupilla alpicola (Charpentier, 1837) from Niedzica. Geologia 20: 325-331. Riedel A. 1988. Ślimaki lądowe Gastropoda terrestria. Katalog fauny Polski. XXXVI. PWN, Warszawa, 316 ss +1 mapa. Steenberg C.M. 1925. Études sur l'anatomie et la systématique des maillots (Fam. Pupillidae s. lat.). Videnskabelige Meddelelser fra Dansk naturhistorisk Forening i Kobenhavn, 215 ss + 34 pls. | |
| Autor | Beata M. Pokryszko | |
 |  |
COPYRIGHT © IOP PAN 2004-2009 |
)
