| |
| |
|
Colias myrmidone (Esper, 1780) | ||
| Rodzina | Pieridae Bielinkowate | |
| Rząd | Lepidoptera Motyle | |
| Gromada | Insecta Owady | |
| Typ | Arthropoda Stawonogi | |
| Status | Gatunek środowisk kserotermicznych o charakterze stepowym. W Polsce występuje we wschodniej i południowej części kraju. Prawnie chroniony. | |
| Rozmieszczenie | Zasięg gatunku rozciąga się od środkowej Europy po południowo-zachodnią część Rosji. Brak go w basenie Morza Śródziemnego i na Bałkanach. Na zachód sięga po okolice Monachium (Kudrna 2002). W Polsce granica zasięgu przebiega ukośnie na kierunku NE-SW, mniej więcej od Puszczy Knyszyńskiej poprzez okolice Tomaszowa Mazowieckiego, Częstochowy po Opole. Pojedyncze znaleziska w Wielkopolsce, na Kujawach i na Mazurach prawdopodobnie dotyczą migrujących osobników. Jest gatunkiem typowo nizinnym, toteż dotąd nie stwierdzono go w górach (Buszko 1997b). | |
| Biotop/Siedlisko | Występuje w otwartych środowiskach kserotermicznych o charakterze stepowym. Preferuje suche śródleśne łąki, polany, wrzosowiska oraz przydroża i przytorza w borach sosnowych. Ponadto spotykany na słonecznych wzgórzach i zboczach, gdzie preferuje podłoże wapienne lub lessowe. | |
| Biologia | Gatunek ma dwa pokolenia w ciągu roku. Motyl pojawia się od połowy maja do końca czerwca oraz od połowy lipca do początku września. Czasami przerwa między pokoleniami jest mało wyraźna. Gąsienica żyje na rozmaitych gatunkach szczodrzeńców Chamaecytisus, zwłaszcza na szczodrzeńcu ruskim Chamaecytisus ruthenicus oraz szczodrzyku czerniejącym Lembotropis nigricans. Przepoczwarcza się na roślinie pokarmowej lub w jej pobliżu. | |
| Wielkość populacji w Polsce | Trudna do określenia. W Polsce znany z dużej liczby stanowisk (ponad 80 stwierdzonych w okresie ostatnich 20 lat). Na ogół widuje się pojedyncze osobniki, rzadziej kilkanaście lub kilkadziesiąt w ciągu jednego dnia. | |
| Zagrożenia i ich przyczyny | Podstawowym zagrożeniem jest zagospodarowywanie łąk i ugorów nadających się pod uprawę. W mniejszym stopniu szkodliwe są zabiegi pielęgnacji i wyręby lasu. W wielu miejscach zagrożeniem może być wiosenne wypalanie traw wzdłuż przydroży i przytorzy, gdzie znajdują się siedliska lęgowe gatunku. | |
| Prognoza zmian populacji | Stan populacji w Polsce można określić jako stabilny. Wprawdzie gatunek wyginął na niektórych krajowych stanowiskach, jednak należy pamiętać o tym, że siedliska tego motyla nie są trwałym elementem krajobrazu i wraz z rozwojem intensywnego rolnictwa coraz szybciej będą podlegały przekształcaniu i degradacji. W niezbyt odległej przyszłości należy więc liczyć się z dalszym ubywaniem stanowisk. | |
| Aktualne sposoby ochrony | W Polsce gatunek jest prawnie chroniony. | |
| Proponowane sposoby ochrony | Wskazane jest preferowanie naturalnej roślinności kserotermicznej na skrajach lasów i pól, pozostawianie większych polan w lasach sosnowych, a także okresowe odkrzaczanie kserotermicznych stoków na wapiennych wzgórzach. | |
| Summary | The species is common in the eastern and southern parts of Poland. It occurs in xerothermic habitats of steppic character. The present threat to the species is human activity changing its breeding habitat. The maintenance of suitable biotopes for development of larvae and butterflies is a prerequisite for Colias myrmidone conservation. In Poland it is protected by law. | |
| Źródła informacji | Buszko J. 1997b. Atlas rozmieszczenia motyli dziennych w Polsce (Lepidoptera: Papilionoidea, Hesperioidea) 1986-1995. Oficyna Wydawn. Turpress, Toruń, 170 ss.  Kudrna O. 2002. The distribution Atlas of European Butterflies. Oedippus 20, 343 pp. | |
| Autor | Jarosław Buszko | |
 |  |
COPYRIGHT © IOP PAN 2004-2009 |
)
