| |
| |
|
Phasia aurigera (Egger, 1860) | ||
| Rodzina | Tachinidae Rączycowate | |
| Rząd | Diptera Muchówki | |
| Gromada | Insecta Owady | |
| Typ | Arthropoda Stawonogi | |
| Status | Rzadki, kserofilny gatunek stwierdzony na kilku stanowiskach w południowej i centralnej Polsce. Nie podlega ochronie gatunkowej. | |
| Rozmieszczenie | Gatunek palearktyczny, swoim zasięgiem obejmuje południową i centralną Europę (Francję, Austrię, południowe Niemcy, Słowację, południową i środkową Polskę). Wykazany również na Ukrainie (okolice Lwowa), Krymie i Dalekim Wschodzie (Herting 1984). W Polsce znany z pięciu stanowisk: Łącko (Beskid Zachodni), Samsonów k. Zagnańska (Draber-Mońko 1957), Sielec k. Jędrzejowa (Karczewski 1979), Pszczeliny w Bieszczadach (Draber-Mońko 1971), Zbocza Płutowskie k. Chełmna (Szpila K. - mat. niepubl.). | |
| Biotop/Siedlisko | Występuje na różnych stanowiskach kserotermicznych i ciepłych skrajach lasów (Tschorsnig, Herting 1994). | |
| Biologia | Pojawia się w dwóch pokoleniach w ciągu roku, tj. od końca maja do końca czerwca oraz od połowy sierpnia do połowy października. Larwy rączycy rozwijają się na przedstawicielach pluskwiaków, np. Palomena prasina, Rhaphigaster nebulosa, (Pentatomidae), oraz Coreus marginatus, Gonocerus acuteangulatus, G. juniperi (Coreidae) (Tschorsnig, Herting 1994). Postaci dorosłe były często obserwowane na kwiatach krwawnika pospolitego Achillea millefolium, a także na nawłoci Solidago spp., astrach Aster spp. i mięcie Mentha spp. (Gierschner 1887). | |
| Wielkość populacji w Polsce | Z obszaru Polski brak jest dokładnych danych historycznych o liczebności gatunku np. z lat międzywojennych czy okresów wcześniejszych. Takie informacje były publikowane w XIX wieku z południowych Niemiec przez Gierschnera, który podaje, że A. aurea była w niektóre lata pospolita (Gierschner 1887). Podobnie Riedel (Riedel 1934) we wrześniu 1893 roku obserwował liczny pojaw tego gatunku w okolicach Lipska. W naszym kraju w okresie powojennym stwierdzony z nielicznych okazów na pięciu stanowiskach. | |
| Zagrożenia i ich przyczyny | Słabo poznane. Wydaje się, że proces ten jest związany z zarastaniem biotopów tej muchówki przez roślinność drzewiastą. Także duże rozproszenie i izolacja przestrzenna poszczególnych populacji tych owadów w konsekwencji może prowadzić do ich zanikania. | |
| Aktualne sposoby ochrony | Znane stanowiska znajdują się poza obiektami chronionymi. Nie podlega ochronie gatunkowej. | |
| Proponowane sposoby ochrony | Podstawowym sposobem jest ochrona czynna stanowisk kserotermicznych. | |
| Summary | It is a xerophilous Palearctic species whose range covers Southern and Central Europe; known also from Far East. In Poland it has so far been known from five locations in the Western Beskid Mountains, Małopolska Upland, Bieszczady Mountains and the eastern part of the Pomeranian Lake District. It occurs in xerothermic habitat and at warm forest edges. A threat to the species is posed by overgrowing of its biotopes with trees. Not protected by law. | |
| Źródła informacji | Draber-Mońko A. 1957. Phasiidae (Diptera) okolic Warszawy wraz z uwagami o niektórych ciekawych gatunkach z innych okolic Polski. Fragm. faun. 7: 363-377.  Draber-Mońko A. 1971. Niektóre Calyptrata (Diptera) Bieszczadów. Fragm. faun. 17: 483-543. Gierschner E. 1887. Die europäischen Arten der Dipterengattung Alophora. Zeitschrift für Naturwissenschaften, Halle 60: 22-27. Herting B. 1984. Catalogue of Palearctic Tachinidae (Diptera). Stuttgarter Beiträge zur Naturkunde, Seria A, Biologie 369: 1-228. Karczewski J. 1979. Tachinid flies (Diptera, Tachinidae) in the Jędrzejów district. Memorab. zool. 31: 3-28. Riedel M.P. 1934. Die bei Frankfurt (Oder) vorkommenden Arten der Dipteren - Familie Tachinidae (einschl. Sarcophagidae). Dtsch. ent. Z. (Berlin): 252-272. Tschorsnig H.P., Herting B. 1994. Die Raupenfliegen (Diptera: Tachinidae) Mitteleuropas: Bestimmungstabellen und Angaben zur Verbreitung und Ökologie der einzelnen Arten. Stuttgarter Beiträge zur Naturkunde (A), Stuttgart, 506: 170 ss. | |
| Autor | Cezary Bystrowski | |
 |  |
COPYRIGHT © IOP PAN 2004-2009 |
)
