Wśród autorów nie ma zgodności co do pierwotnego areału występowania tego gatunku. Prawdopodobnie zajmował on obszary na południe i południowy-wschód od Morza Kaspijskiego (Iran i Turkmenistan; Long 2003).

Mysz domowa jest niewielkim gryzoniem o ostro zakończonym pyszczku. Duża zmienność morfologiczna związana jest z rozmieszczeniem geograficznym. Wydaje charakterystyczny, tzw. "mysi" zapach. Długość ciała od 70 do 102 mm, długość ogona wynosi od 55 do 95 mm, masa ciała od 6 do 41g (Kowalski i Ruprecht 1984, Long 2003). Wierzch ciała ma barwę żółtawą lub brunatnawoszarą; spód ciała białawy lub szarożółty.

Długość życia wynosi około półtora roku (średnio 3 miesiące). W niewoli żyje około 4 lat. Dobrze się wspina. Unika wody, choć pływa dobrze. Aktywna od zmierzchu do świtu. W pomieszczeniach nieoświetlonych aktywna całą dobę. Jest gatunkiem wielorujowym (owulacja jest spontaniczna). Ciąża trwa 19 do 21 dni. Miot liczy od 1 do 12 młodych; zdarzają się mioty liczące 21 młodych. W ciągu roku może być od 5 do 10 miotów. Osobniki żyją w zhierarchizowanych grupach. Gatunek bardzo łatwo przystosowuje się do różnorodnych warunków środowiskowych. Niewielkie rozmiary ciała powodują, że mysz jest zawlekana w różne miejsca. Spotykana bywa nawet w kopalniach, kilkaset metrów pod ziemią (Kubik 1960). Myszy zamieszkują różnego rodzaju magazyny, a nawet chłodnie. Gatunek wszystkożerny. Np. na Wyspach Kerguelena (Subantarktyka) w diecie myszy znajdowano zarówno pokarm rośliny, jak i zwierzęcy: bezkręgowce, pajęczaki, chrząszcze i muchówki, ale podstawą diety były jednak dżdżownice, gąsienice i rośliny (Roux i in. 2002).

Przyjmuje się, że gatunek rozprzestrzenił się wraz z człowiekiem; jest typowym elementem archeobiotycznym. Proces rozprzestrzeniania się myszy domowej uległ nasileniu wraz ze zmianami społeczno-gospodarczymi, związanymi z przejściem człowieka od łowiectwa i zbieractwa do uprawy roślin i hodowli zwierząt. Zapewne przejście z formy dzikiej do żyjącej w zabudowaniach człowieka było procesem długotrwałym. Mysz domowa znana była już w kulturze Natufiańskiej, około 11 do 10 tys. lat p.n.e. (Cucchi i Vigne 2006). Około 9 tys. lat p.n.e. zamieszkiwała już niektóre wyspy położone na Morzu Śródziemnym, w tym Cypr. Około 6 tys. lat p.n.e. była prawdopodobnie powszechna w wioskach położonych nad Tygrysem i Eufratem. Największy wpływ na rozprzestrzenianie się gatunku miał rozwój przechowalnictwa płodów rolnych oraz handlu. Powolne zwiększanie areału w basenie Morza Śródziemnego zostało przyspieszone wraz z rozwojem kolonii fenickich i greckich (Cucchi i Vigne 2006). Mysz domowa jest jednym z najwcześniej rozpowszechnionych zwierząt introdukowanych na terenie całego świata. Drogi migracji i okres zasiedlenia nie są do końca poznane. Materiały archeozoologiczne są bardzo skąpe. Często jako prawdopodobną datę introdukcji przyjmuje się lata odkryć geograficznych nowych kontynentów i wysp.

Na terenie Europy rozróżniane są dwa podgatunki myszy domowej M. m. musculus, M. m. domesticus (Wójcik 1982). Niektórzy autorzy (Macholán 1999a, 1999b) traktują je jako odrębne gatunki. Pierwszy z podgatunków przeszedł Kaukaz i opanowywał Azję. Drugi rozprzestrzeniał się na zachód wzdłuż wybrzeży Morza Śródziemnego, opanowując m.in. Wyspy Brytyjskie (Lever 1977). Na ogół uważa się, że w środkowej i wschodniej Europie następowało powolne rozprzestrzeniania się myszy domowej Mus m. musculus, która towarzyszyła rozwojowi kultury naddunajskiej (Wójcik 1982). W całym areale występowania myszy domowej wyróżnia się obecnie od kilku do kilkunastu populacji w randze podgatunków.

Brak danych o pierwszych pojawach myszy domowej w dzisiejszych granicach Polski. Nie ma ich w polskiej literaturze archeologicznej ani archeozoologicznej. Wynika to głównie ze stosowanej metodyki badań. Materiały z polskich wykopalisk nie są przesiewane, co wyklucza jakąkolwiek systematyczną rejestrację kości gryzoni. Można przypuszczać, że gatunek na obecnych ziemiach polskich pojawił się bardzo wcześnie. Przyjmuje się, że w centralnej i północnej Europie mysz domowa pojawiła się w epoce brązu (Boursot i in.1993). Materiały wykopaliskowe datowane na holocen wskazują na obecność myszy na terenach obecnej Białorusi (Motuzko i Ivanow 1995). Na terenie Austrii myszy domowe występowały w epoce brązu (Bauer i Spitzenberger 1996). W XIX wieku były one rozpowszechnione na terenie całego kraju (Plater 1852). Mysz domowa była wymieniana przez Zawadzkiego (1840) z obszaru Galicji i Bukowiny. Podawana była również z dziewiętnastowiecznej Warszawy (Wałecki 1881) i z Podtatrza, skąd Kocyan (1867) wymienia ją jako masowo występującą.

W związku z łatwością dostosowywania się do warunków środowiskowych, stwierdzana była w większości krajowych parków narodowych. Najwyżej położone miejsce bytowania myszy domowej w kraju stwierdzono w Tatrach, w schronisku "Murowaniec" na Hali Gąsienicowej (1500 m n.p.m.) (Kowalski 1962).

Nieznany

Gatunek powszechnie uznawany za bardzo szkodliwy, powodujący straty w płodach rolnych i przechowalniach produktów spożywczych. Mysz ta uważana jest również za roznosiciela chorób zakaźnych. Zwalczana z urzędu.

Gatunek powszechnie występujący, reprezentowany przez silne lokalne populacje. Powszechnie występujący również w państwach ościennych. Prawdopodobnie jego status populacyjny w najbliższych dekadach nie ulegnie zmianie.

House Mouse is one of the first introduced species that spread all over the world. The routes of migration and the period of dispersal are still poorly known. The areas south and south-east of Caspian Sea are probably the places of origin of House Mouse. It is generally accepted that this species spread in conjunction with humans. Main factors encouraging the dispersal of the species were probably the development of trade and crop storage systems. The house mouse appeared in the territory of Poland probably during the Bronze Age. Currently, it is a common species occurring in large populations.