Ujście rzeki Columbia w pobliżu Fort Vancouver (USA).

Naturalny zasięg pstrąga tęczowego obejmuje zachodnią część Ameryki Północnej - na północy od rzeki Kuskokwin (Alaska) aż po dorzecze rzeki Del Presidio (Meksyk) na południu - obejmującą zlewisko Pacyfiku, a w Azji rzeki zachodniej i wschodniej Kamczatki o Morza Ochockiego (Vladykov 1963).

Kształt ciała torpedowaty, lekko ścieśniony bocznie. U form hodowlanych ciało jest często wysokie. Głowa duża. Otwór gębowy duży, silnie uzębiony. Tylny brzeg kości szczękowych sięga poza tylną krawędź oka. Płetwa ogonowa lekko wcięta. Łuski cykloidalne, drobne. Linia naboczna wyraźnie zaznaczona. Ubarwienie zmienne, uzależnione od charakteru środowiska, wieku i płci. Barwa grzbietu jest najczęściej stalowoniebieska, z licznymi ciemnymi plamkami przechodzącymi na głowę, boki ciała oraz płetwę grzbietową, ogonową i tłuszczową. Wzdłuż boków biegnie szeroka, różowa smuga z fioletowym połyskiem. Na kości wieczkowej znajduje się czerwono-różowa plama. W okresie tarła ciało samców nabiera intensywnego ubarwienia. Dymorfizm płciowy jest wyraźnie zaznaczony. Samce mają większą, szpiczastą głowę z wysuniętą dolną szczęką, często u starszych osobników zagiętą do góry. Samice mają walcowaty pokrój ciała, głowę mniejszą, bardziej zaokrągloną. U form narybkowych na bokach występują ciemne, owalne plamy ulokowane wzdłuż linii nabocznej w liczbie 5-10 (Borovik 1969, Goryczko 2000, Kalal 1972, Needham i Gard 1959, Scott i Crossman 1973).

Siedlisko pstrąga tęczowego stanowią potoki, rzeki i jeziora z chłodną, czystą i dobrze natlenioną wodą o dnie żwirowatym lub kamienistym. Jest gatunkiem drapieżnym, odżywiającym się larwami i postaciami dorosłymi owadów, skorupiakami i rybami (Losos 1977). W sprzyjających warunkach osiąga maksymalne rozmiary 60-70 cm i masę 5 kg, a forma anadromiczna (steelhead) nawet 120 cm (Scott i Crossman 1973). Duże rozmiary osiągały również osobniki wsiedlone do Bałtyku (Bartel 1981). Na obszarach naturalnego zasięgu pora rozrodu różnych form tego gatunku jest rozciągnięta od grudnia do maja, choć większość trze się wiosną. Gatunek litofilny - składający ikrę w gniazdach wykopanych w żwirowatym podłożu, zazwyczaj przy temperaturze wody 10,0-15,5°C. Samce dojrzałość płciową osiągają w wieku 1-3 (najczęściej w 2), a samice 2-4 lat. Płodność waha się od 800 do 5000 ziaren ikry. Jej średnica waha się od 3,5 do 6,2 mm (Backiel 1964, Pekarkova 1956). Rozwój embrionalny przy temperaturze wody 2,8-5,8°C trwa odpowiednio 129 i 72 dni (440-307D°) (Goryczko 1986).

Pstrąga tęczowego jako rybę sportową i hodowlaną zaczęto sprowadzać w ostatnim kwartale XIX wieku w różne rejony świata; najpierw z Kalifornii na zachód do stanu Nowy Jork (1875 r.), później do Japonii (1877 r.), Niemiec (1882 r.), Nowej Zelandii (1883 r.), Anglii (1884 r.) i innych krajów (Goryczko 2000). Materiał hodowlany był wielokrotnie sprowadzany z różnych rejonów zasięgu tego gatunku Ameryki Północnej oraz z innych krajów Europy. W początkowym okresie sprowadzano tak formę wędrowną, jak i rezydentalną. Nieco później (1899 r.) odrębny gatunek Salmo clarki. Z tych form najprawdopodobniej wyprowadzono hodowlane europejskie pstrągi tęczowe. Obecnie nie ma możliwości pewnego określenia, jaki pstrąg tęczowy jest hodowany w naszych wodach (Goryczko 1999). Dzięki zabiegom aklimatyzacyjnym pstrąg tęczowy aktualnie występuje na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy (MacCrimmon 1971).

W Polsce pierwszych zarybień pstrągiem tęczowym dokonano prawdopodobnie na terenach zaboru pruskiego w latach 1882-1889, a w Galicji w latach 1891-1910. Początki hodowli stawowej pstrąga tęczowego u nas datuję od 1904 r., kiedy to sprowadzono ze Szwecji ikrę do ośrodka hodowlanego w Złotym Potoku; kolejny transport (z USA) miał miejsce w 1924 roku. W późniejszych latach sprowadzano wielokrotnie różne szczepy hodowlane z wielu krajów (m.in. USA, Francja, Szwecja, Dania, Niemcy (d. NRD i RFN) (Goryczko 1999).

Występowanie tego gatunku w wodach otwartych wiąże się z obecnością dużej ilości ośrodków hodowlanych, których zdecydowana większość zlokalizowana jest głównie w północnym (Pomorze Zachodnie, Pomorze Gdańskie, Warmia, Mazury i Suwalszczyzna) oraz południowym pasie Polski (Karpaty i Sudety) (Bontemps 1999). Z prowadzonych hodowli części osobników udaje się przeniknąć do cieków zasilających te obiekty. W latach siedemdziesiątych gatunkiem tym intensywnie zarybiano przybrzeżne wody Bałtyku, dojrzałe osobniki łowiono również w przyujściowych odcinkach rzek przymorskich (Bartel 1985, 1988).

Według wcześniej przeprowadzonej oceny (Witkowski 1996a,b) gatunek ten, reprezentowany przez pojedyncze osobniki, występuje w ok. 20% naszych rzek.

Wielokrotnie odnotowywany w ciekach naszych parków narodowych (m.in. Tatrzańskim, Pienińskim, Ojcowskim, Gór Stołowych), innych obszarach chronionych oraz przyległych do nich terenach (Pasternak i Skóra 1982, Witkowski 1996, Witkowski i in. 2006).

Ze względu na to, że w wodach otwartych odnotowuje się zazwyczaj pojedyncze osobniki, które ponadto bardzo szybko są wyławiane przez wędkarzy, nie stwierdzono dotąd wyraźnego, negatywnego wpływu na rodzimą hydrofaunę. Wydaje się, że tylko w niektórych przypadkach (przy zwiększonej liczebności) może on jedynie konkurować o pokarm z gatunkami ryb zasiedlającymi rzeki o górskim i podgórskim charakterze. Ze względu na to, że tarło odbywa w innej porze roku (wiosna) niż rodzimy pstrąg potokowy pomiędzy tymi gatunkami nie zachodzi konkurencja o miejsca rozrodu ani też nie dochodzi do hybrydyzacji.

Niewielkie ilości osobników, które uciekają z hodowli, nie są w stanie poważnie zagrozić rodzimej ichtiofaunie. W tej sytuacji nie zachodzi potrzeba zwalczania gatunku w wodach otwartych. W niektórych europejskich krajach (np. Rep. Czeska, Słowacja) prowadzi się intensywne zarybianie wód górskich tym gatunkiem (Baruš i Oliva 2005). Jego obecność w wodach otwartych ma stanowić, przy zwiększonej presji wędkarskiej, osłonę dla rodzimych ryb łososiowatych (lipień, pstrąg potokowy). W Polsce w świetle zaleceń rybackiego użytkownika rzek (PZW) zarybianie tym i innymi obcymi gatunkami jest niewskazane.

Hodowane w Polsce rasy tego gatunku nie rozradzają się (również w wodach otwartych) w sposób naturalny. Stąd też nie ma obaw, że mogą utworzyć samorozradzające się populacje. Również ze względu na występowanie, ograniczone do zimnych i szybko płynących wód, oraz na silną presję wędkarską nie ma możliwości szerszego rozprzestrzenienia się i wytworzenia liczniejszych populacji.

The homeland of Rainbow trout is western North America, from Alaska to Mexico (Del Presidio River), and the western and eastern Kamchatka in Asia. It was introduced to Europe in 1882 (Germany). The first introductions of Rainbow Trout into Polish waters are dated to 1882-1889. During the next several decades different Rainbow Trout races were repeatedly imported for breeding in pond hatcheries. In our open waters the species is rarely found and represented by single individuals, which have escaped from breeding centers or originated from illegal introductions. Scarce individuals noted in open waters can not be a serious threat (through competition for food) to the native ichthyofauna. Confined to cool waters and being under strong angling pressure, the species has no chance of expanding farther and developing self-reproducing populations.