Projekt

2014/12/T/NZ8/00522‎ Stypendium doktorskie i staż zagraniczny w Katolickim Uniwersytecie w Leuven (Belgia) pod opieką prof. Robbiego Stoksa.
Kierownik projektu:
Źródło finansowania:Narodowe Centrum Nauki
Kwota na realizację:78 000 PLN
Okres realizacji: 2015 - 2016
Opis projektu:

Praca doktorska

Celem mojej pracy jest zbadanie jakie jest podłoże genetyczne i środowiskowe mechanizmów pomagających w kompensowaniu krótkiego północnego sezonu i jakie skutki dla ekologii ewolucyjnej organizmów zależnych od fotoperiodu, będą miały postępujące zmiany klimatyczne.

Opis wyników eksperymentu przeprowadzonego w ramach stażu zagranicznego pod opieką prof. Robbiego Stoksa

Dr inż. Szymon Śniegula zakończył niedawno staż zagraniczny w ramach programu NCN- Etiuda. Wyniki jego badań, pokazały, że coraz częściej występujące fale upałów, spowodowane globalnym ociepleniem w połączeniu z szeroko stosowanymi środkami ochrony roślin, mogą mieć negatywny wpływ na rozwój i kolonizację nowych obszarów przez owady dwuśrodowiskowe.

Owady które charakteryzują się szerokim zasięgiem geograficznym, poddawane są działaniu różnych czynników klimatycznych w zależności od regionu. Środowisko w odmienny sposób wpływa też na organizmy żywe w zależności od fazy stadium rozwojowego. Takim przykładem są ważki, które charakteryzują się złożonym cyklem życiowym. Oznacza to, że występuje u nich stadium jaja, larwy oraz owada doskonałego.

Badania dr inż. Śnieguli polegały na pozyskaniu jaj ważek gatunku Lestes sponsa z północnego skraju zasięgu tego gatunku (Szwecja) oraz z centrum jego występowania (Polska). Jaja i larwy poddawane były działaniu kombinacji dwóch czynników: temperatura i pestycydy z grupy pyretroidów.

Wyniki pokazały, że osobniki eksponowane na fale gorąca miały wyższą przeżywalność w porównaniu do osobników z grupy kontrolnej. Jednak, w przypadku silnego przegrzania stadium jaja i późniejszej ekspozycji na pestycyd, dorosły osobnik cechował się obniżoną zawartością tkanki tłuszczowej. Wyniki wskazują, że choć fale upałów nie powodują śmierci osobników, to jednak zanieczyszczenie środowiska w połączeniu z wysokimi temperaturami, może negatywnie wpływać na cechy fizjologiczne. W warunkach naturalnych zapasy tłuszczu są konieczne do wykonywania dalekich lotów. Można przypuszczać więc, że zbyt częste i długotrwałe upały będą obniżały możliwość kolonizacji wyższych szerokości geograficznych przez ważki, które w stadium jaja i larwy żyły w zbiornikach zanieczyszczonych pestycydami.

Kolejny eksperyment pokazał, że larwy żyjące w wodzie zanieczyszczonej pestycydem nie wykazały podwyższonej śmiertelności, chociaż tempo ich wzrostu było znacznie wolniejsze, a okres rozwoju larw pochodzących z obszarów południowych istotnie się wydłużył. Badania wykazały także, że pestycyd obniżył masę mięśni i zawartość tłuszczu u ważek dorosłych.

Uzyskane wyniki potwierdzają, że choć zanieczyszczenia rolnicze i fale upałów mogą nie wpływać bezpośrednio na śmiertelność owadów związanych ze środowiskiem wodnym, to negatywne oddziaływanie wysokich temperatur i pestycydów będzie widoczne w zaburzeniach rozwoju ważnych cech ważek. Należy więc spodziewać się ograniczeń w przystosowywaniu się ważek do zmian w środowisku naturalnym.

Lista projektów