powiększ

Granaria frumentum (Draparnaud, 1801)
Poczwarówka pagórkowa

Rodzina  Chondrinidae  Ziarnkowate
Rząd  Stylommatophora  Trzonkooczne
Gromada  Gastropoda  Ślimaki (Brzuchonogi)
Typ  Mollusca  Mięczaki
   
Status  Gatunek południowoalpejski, w Polsce podawany tylko z pięciu stanowisk, z których ostatnio potwierdzono tylko jedno (Stawska Góra k. Chełma Lubelskiego). Chroniony.
   
Rozmieszczenie  Granaria frumentum jest gatunkiem południowoalpejskim, o obszarze rozmieszczenia sięgającym jednak dość daleko na północ: zamieszkuje wschodnią i południowo-wschodnią Francję, Szwajcarię, Włochy, południowe i środkowe Niemcy, poprzez Austrię sięga do Węgier, Czech, Słowacji i Polski. W północnej części zasięgu występuje jedynie na wyspowych stanowiskach (Gittenberger 1973, Riedel 1988). W Polsce podawana z Bielinka nad Odrą, Białej Góry k. Tomaszowa Lubelskiego, Dziewiczej Góry i Kątów k. Zamościa oraz Stawskiej Góry k. Chełma Lubelskiego (Riedel 1988, Urbański 1958), jednak występowanie tego ślimaka zostało potwierdzone tylko na tym ostatnim stanowisku (Pokryszko B.M. - mat. niepubl.).
   
Biotop/Siedlisko  Gatunek ksero- i termofilny, wapieniolubny i petrofilny, nie występujący jednak nigdy bezpośrednio na skałach. Zamieszkuje suche, nasłonecznione murawy, w obrębie których chroni się pod kamieniami (Gittenberger 1973, Riedel 1988, Urbański 1958).
   
Biologia  Nieznana.
   
Wielkość populacji w Polsce  Na stanowisku w Stawskiej Górze jest liczny, ale populacja ograniczona jest do powierzchni nie przekraczającej 100 m2 (Pokryszko B.M. - mat. niepubl.).
   
Zagrożenia i ich przyczyny  Jedyne potwierdzone niedawno stanowisko znajduje się na terenie niewielkiego rezerwatu roślinności stepowej, otoczonego ze wszystkich stron polami uprawnymi. Zagrożenie stanowi sukcesja krzewów zacieniających stanowisko (podobny los spotkał stanowisko w Bielinku nad Odrą), stosowanie insektycydów lub herbicydów.
   
Prognoza zmian populacji  Zaistnienie czynników wymienionych jako zagrożenia może spowodować zniknięcie populacji.
   
Aktualne sposoby ochrony  Podlega ochronie gatunkowej. Ponadto stanowisko tego gatunku znajduje się na terenie rezerwatu.
   
Proponowane sposoby ochrony  Utrzymać ochronę gatunkową i rezerwatową, jednak bardziej aktywną niż dotychczas, polegającą na zapobieganiu sukcesji krzewów na niewielkim obszarze zamieszkanym przez ten gatunek.
   
Summary  A rare species; at its northern distribution border in Poland it has very few localities, and only one of them (Stawska Góra near Chełm Lubelski) has recently been confirmed. Though the species is legally protected and its current site is in a nature reserve, the population is threatened by shrub succession, use of insecticides or herbicides in adjacent cultivated fields, and susceptible to random events. Preventing shrub succession is a recommended means of protection.
   
Źródła informacji  Gittenberger E. 1973. Beitrage zur Kenntniss der Pupillacea. III. Chondrininae. Leiden 127: 1-266.

Riedel A. 1988. Ślimaki lądowe Gastropoda terrestria. Katalog fauny Polski. XXXVI. PWN, Warszawa, 316 ss +1 mapa.

Urbański J. 1958. Poczwarówka Abida frumentum Drap. (Gastrop., Pulm.) w rezerwacie Stawska Góra koło Chełma Lubelskiego. Pr. Kom. Biol. PTPN, Poznań, 19: 25-34.

   
Autor  Beata M. Pokryszko
   
 

COPYRIGHT © IOP PAN 2004-2009