powiększ

Brachymyia floccosa (Meigen, 1822)

Rodzina  Syrphidae  Bzygowate
Rząd  Diptera  Muchówki
Gromada  Insecta  Owady
Typ  Arthropoda  Stawonogi
   
Status  Bardzo rzadki i lokalny gatunek europejski. Saprofag związany ze starymi, żyznymi lasami. W Polsce znany z kilku stanowisk. Niechroniony.
   
Rozmieszczenie  Występuje w środkowej i południowej Europie. Notowany od Irlandii i Wielkiej Brytanii po Kaukaz oraz od Francji, Włoch i Jugosławii po Holandię, Danię i Szwecję. Znany z Belgii, Niemiec, Słowacji, Szwajcarii, Austrii i Rumunii. W Polsce na terenie Puszczy Białowieskiej osiąga północno-wschodnią granicę swojego zasięgu. Tutaj został stwierdzony w 1925 r. (Sack 1925), a następnie potwierdzony w 1975 i 1989 r. (Soszyński B. - mat. niepubl.). Ponadto wykazany z Wyżyny Małopolskiej (Jędrzejów w 1954 r.) (Trojanowa-Bańkowska 1959) i Wrocławia (Biskupin i Wojnów w 1994 r.) (Soszyński B. - mat. niepubl.).
   
Biotop/Siedlisko  Gatunek leśny, związany z lasami naturalnymi o żyznych i wilgotnych siedliskach. W związku z tym, że larwy tego gatunku odżywiają się próchniejącym drewnem, w dnie lasu musi leżeć odpowiednia ilość martwego drewna w różnym stadium rozkładu.
   
Biologia  Nie została dotychczas dostatecznie poznana. Wiadomo tylko, że larwy B. floccosa prawdopodobnie, jak innych gatunków z tego rodzaju, odbywają rozwój w martwym i próchniejącym drewnie. Ich rozwój trwa kilka lat. Formy doskonałe spotyka się od ostatnich dni kwietnia do połowy czerwca. Muchówki w dni słoneczne spotyka się na kwiatach wierzb Salix spp., maliny właściwej Rubus idaeus, głogów Crataegus spp., dereni Cornus spp. i innych krzewów, które porastają brzegi dróg i polan leśnych. Odżywiają się pyłkiem i nektarem kwiatów (Röder 1990).
   
Wielkość populacji w Polsce  W Polsce B. floccosa za wyjątkiem Białowieskiego Parku Narodowego, gdzie obserwowano w 1989 r. około 20 osobników, była spotykana pojedynczo. Nie wykluczone, że stanowisko to jest jedynym pewnym miejscem występowania tego gatunku w kraju.
   
Zagrożenia i ich przyczyny  Należy przypuszczać, że największym zagrożeniem dla tego gatunku jest usuwanie z lasu starych drzew oraz prowadzenie zabiegów pielęgnacyjnych. Powoduje to eliminację potencjalnych i rzeczywistych siedlisk B. floccosa.
   
Prognoza zmian populacji  Trudna do określenia z powodu niskiego stanu wiedzy o tym gatunku. W Polsce może się on utrzymać dłużej tylko na terenie Białowieskiego Parku Narodowego, gdzie stwierdzany był wielokrotnie i ma dość dobrze zabezpieczone warunki do rozwoju.
   
Aktualne sposoby ochrony  Nie podlega ochronie gatunkowej, chroniony jest natomiast przez Białowieski Park Narodowy, w którym duża część lasów objęta jest ochroną ścisłą.
   
Proponowane sposoby ochrony  Jedynym skutecznym sposobem ochrony B. floccosa jest rozwijanie ochrony rezerwatowej w miejscach występowania tego gatunku. Najważniejszym elementem tej ochrony powinno być zachowanie pierwotnego charakteru ekosystemu leśnego.
   
Summary  Brachymyia floccosa is one of the rarest species of the family Syrphidae in Poland. It occurs in old forests of primeval character. Not long ago, its occurrence was noted in Wrocław (in 1994) and in the Białowieża Forest; from the latter it has been reported many times. Earlier (1954) B. floccosa was also found in Jędrzejów. It is a forest saprophagous species, confined to rotting stands and decaying wood on which its larvae feed. The maintenance of its current localities requires that they should be protected in nature reserves. This postulate is largely satisfied by the Białowieża National Park. The species is not protected by law.
   
Źródła informacji  Röder G. 1990. Biologie der Schwebfliegen Deutschlands (Diptera: Syrphidae). Bauer, Keltern-Weiler, 575 ss.

Sack P. 1925. Die Zweiflügler des Urwaldes von Bialowies. Ein Beitrag zur Dipterenfauna von Lithauen. Abh. Bayer. Akad. Wiss., München, suppl. 6-9: 259-277.

Trojanowa-Bańkowska R. 1959. Nowe dla Polski lub mniej znane gatunki z rodziny Syrphidae (Diptera). Fragm. faun. 8: 137-157.

   
Autor  Bogusław Soszyński
   
 

COPYRIGHT © IOP PAN 2004-2009