| |
| |
|
Buckleria paludum (Zeller, 1839) | ||
| Rodzina | Pterophoridae Piórolotkowate | |
| Rząd | Lepidoptera Motyle | |
| Gromada | Insecta Owady | |
| Typ | Arthropoda Stawonogi | |
| Status | Rzadko spotykany gatunek motyla o bardzo osobliwym wyglądzie i biologii. Związany z terenami bagiennymi, głównie z torfowiskami i występującą tam rosiczką okrągłolistną. W Polsce niechroniony. | |
| Rozmieszczenie | Gatunek szeroko rozsiedlony, jego areał obejmuje prawie całą Palearktykę, a ponadto południową Azję (Buszko 1979). W Polsce znany z rozproszonych stanowisk. W okresie historycznym podawany z okolic Szczecina, Stargardu Szczecińskiego, Poznania, Zgorzelca, Rościsławic i Myszkowa (Buszko 1986). W ostatnim okresie znaleziony w Rzepinie, Jakunówku i Szczercowie (Buszko 1986), a ponadto w Puszczy Białowieskiej (Jaroszewicz 1998), w Poleskim Parku Narodowym (Pałka K. - inf. ustna), w okolicach Ostródy (Oleksa 2001) i rezerwacie przyrody "Brodoszurki" na Pogórzu Dynowskim (Baran 2003). | |
| Biotop/Siedlisko | Gatunek występuje wyłącznie na torfowiskach wysokich i przejściowych. | |
| Biologia | W ciągu roku pojawiają się dwa pokolenia motyli. Pierwsze lata w czerwcu, drugie w sierpniu. Gąsienica żyje na rosiczce okrągłolistnej Drosera rotundifolia. Jajo składane jest przez samicę na spodniej stronie liścia. W ten sposób motyl unika kontaktu z klejącymi włoskami rośliny. Gąsienica także przebywa na spodniej stronie liścia; zjada go sukcesywnie, poczynając od brzegu. Przepoczwarczenie odbywa się na łodydze kwiatowej. Motyl lata aktywnie wieczorem i w nocy, niekiedy także w dzień przy pochmurnej pogodzie. | |
| Wielkość populacji w Polsce | Trudna do oszacowania. Na obecnych stanowiskach spotykano kilka do kilkunastu osobników w ciągu dnia. Motyle trudno zauważyć, ponieważ w locie podobne są do komarów. | |
| Zagrożenia i ich przyczyny | Główne zagrożenia gatunku stwarza osuszanie i eksploatacja torfowisk. Również zarastanie przesuszonych torfowisk borem bagiennym i znikanie otwartych powierzchni z rosiczką przyczynia się do jego wymierania. | |
| Prognoza zmian populacji | Należy liczyć się z zanikaniem gatunku na kolejnych stanowiskach, które ulegają antropogenicznej degradacji. Proces ten można jedynie spowolnić przez właściwą ochronę torfowisk. | |
| Aktualne sposoby ochrony | Niektóre stanowiska tego gatunku znajdują się w obrębie rezerwatów przyrody. Gatunek nie jest w Polsce chroniony, chroniona jest natomiast jego roślina żywicielska. | |
| Proponowane sposoby ochrony | Jedynym skutecznym sposobem ochrony gatunku jest ochrona i utrzymanie w odpowiednim stanie jego miejsc rozrodu. Szczególnie istotne znaczenie ma utrzymanie stabilnych stosunków wodnych na torfowiskach i zapobieganie ich zarastaniu. | |
| Summary | Buckleria paludum is a rare species in Poland, known from scattered localities situated in lowland areas, and exceptionally in submontane areas. It occurs on raised bogs and transitional mires. Caterpillars live on Drosera rotundifolia. The only effective conservation method is the maintenance of its habitats. Not protected by law. | |
| Źródła informacji | Baran T. 2003. Nowe dane o występowaniu kilku gatunków Pterophoridae (Lepidoptera) w Polsce. Wiad. entomol. 22: 116-117.  Buszko J. 1979. Piórolotki - Pterophoridae. W: Klucze do oznaczania owadów Polski. PWN Warszawa, 17, 44: 9-140. Buszko J. 1986. A review of Polish Pterophoridae (Lepidoptera). Pol. Pismo entomol. 56: 273-315. Jaroszewicz B. 1998. Zbiory Muzeum Przyrodniczo-Leśnego Białowieskiego Parku Narodowego w Białowieży. Część I: Motyle - Insecta: Lepidoptera. Parki nar. Rez. przyr. 17: 29-62. Oleksa A. 2001. Uwagi na temat występowania Buckleria paludum (Zeller) and Carsia sororiata (Hübner) na torfowiskach Pojezierza Iławskiego. Wiad. entomol. 20: 94. | |
| Autor | Jarosław Buszko | |
 |  |
COPYRIGHT © IOP PAN 2004-2009 |
)
