| |
| |
|
Oxychilus inopinatus (Uličny, 1887) | ||
| Rodzina | Zonitidae Szklarkowate | |
| Rząd | Stylommatophora Trzonkooczne | |
| Gromada | Gastropoda Ślimaki (Brzuchonogi) | |
| Typ | Mollusca Mięczaki | |
| Status | Ślimak bałkańsko-karpacki, mający w Polsce nieliczne rozproszone stanowiska na granicy północnego zasięgu. Chroniony. | |
| Rozmieszczenie | Zasięg geograficzny tej szklarki obejmuje północną Grecję, częściowo dawną Jugosławię, Bułgarię, Węgry, Czechy, Austrię, Słowację i częściowo Polskę. Wyraźnie omija wyższe góry (Kerney, Cameron, Jungbluth 1983, Riedel 1957, 1988, Urbański 1957, Wiktor 2004). Znane stanowiska w Polsce sugerują, że ma on izolowane stanowiska. Prowadzi jednak ukryty tryb życia i trudno ustalić czy jego zasięg jest porozrywany, czy też udało się go wykryć tylko w niektórych miejscach. Stwierdzony w Wielkopolsce (Szpetel Dolny i Kulin k. Włocławka, Lubin k. Kościana). W Małopolsce w okolicach Pińczowa (Krzyżnowice, Skotniki, Skowronno) oraz Chęcin (Góra Rzepka), na Wyżynie Lubelskiej (Józefów, Kijany Kościelne k. Lubartowa, Kazimierz Dolny), na Roztoczu (Bukowa Góra k. Zwierzyńca), Nizinie Sandomierskiej (Łańcut i jego okolice), oraz w Pieninach (Riedel 1988, Urbański 1957, Wiktor 2004). | |
| Biotop/Siedlisko | Gatunek sucho- i ciepłolubny. Żyje w glebie (rędzinie), w jej szczelinach i pod głęboko tkwiącymi kamieniami, oraz w wapiennym rumoszu skalnym. Żywe okazy znajduje się niezwykle rzadko. Przeważnie znajdowane są puste skorupki, np. w napływkach, kretowiskach i pod kamieniami (Kerney, Cameron, Jungbluth 1983, Urbański 1957). | |
| Biologia | Nieznana. | |
| Wielkość populacji w Polsce | Z uwagi na podziemny sposób życia nie do oszacowania, choć rzadkość znajdowania skorupek wskazuje na małą liczebność tego ślimaka (Wiktor, Riedel 2002). | |
| Zagrożenia i ich przyczyny | Wydaje się, że wszystkie zabiegi agrotechniczne i inne oddziaływanie na glebę stanowią zagrożenie dla tego ślimaka. | |
| Aktualne sposoby ochrony | Objęty ochroną gatunkową, niektóre stanowiska - nad Nidą k. Pińczowa, na Bukowej Górze na Roztoczu i w Pieninach - objęte są ochroną rezerwatową. W stosunku do klasyfikacji przyjętej w krajowej "Czerwonej liście zwierząt" (Wiktor, Riedel 2002), gatunkowi temu uściślono kategorię zagrożenia i zmieniono z DD na EN. | |
| Proponowane sposoby ochrony | Utrzymać dotychczasowe formy ochrony, skupić uwagę na ochronie gleby przed zanieczyszczeniem i mechanicznym jej uszkadzaniem. | |
| Summary | A southern species, with isolated localities in Poland, situated on the northern margin of its distribution, living in soil and rock crevices. Clandestine mode of life. Its biology is not known as living individuals are extraordinarily rarely found; recorded mostly as empty shells. Protected by law; some localities are protected in natural reserves (e.g. Skowronno nature reserve) and in national parks (Roztocze NP, Pieniny NP). | |
| Źródła informacji | Kerney M.P., Cameron R.A.D., Jungbluth J.H. 1983. Die Landschnecken Nord- und Mitteleuropas. Paul Parey - Hamburg und Berlin, 384 ss, 890 figs., 368 maps.  Riedel A. 1957. Revision der Zonitiden Polens (Gastropoda). Ann. Zool. XVI (23): 361-464. Riedel A. 1988. Ślimaki lądowe Gastropoda terrestria. Katalog fauny Polski. XXXVI. PWN, Warszawa, 316 ss +1 mapa. Urbański J. 1957. Krajowe ślimaki i małże. Klucz do oznaczania wszystkich gatunków dotąd w Polsce wykrytych. PZWS, Warszawa, 247 ss. Wiktor A. 2004. Ślimaki lądowe Polski. Wydawnictwo MANTIS, Olsztyn, 302 ss., 197 ryc., 175 map + 4 barwne tablice. Wiktor A., Riedel A. 2002. Gastropoda terrestria ślimaki lądowe . W: Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Z. Głowaciński (red.). IOP PAN, Kraków 27-33. | |
| Autor | Andrzej Wiktor | |
 |  |
COPYRIGHT © IOP PAN 2004-2009 |
)
