| |
| |
|
Aphrophora similis Lethierry, 1888 | ||
| Rodzina | Aphrophoridae Piewikowate | |
| Rząd | Hemiptera Pluskwiaki | |
| Gromada | Insecta Owady | |
| Typ | Arthropoda Stawonogi | |
| Status | Azjatycko-syberyjski relikt postglacjalny. W Polsce znany tylko z Puszczy Białowieskiej i Kotliny Biebrzańskiej - są to jedyne stanowiska tego gatunku w Europie. Nie podlega ochronie gatunkowej, stanowiska chronią parki narodowe. | |
| Rozmieszczenie | Gatunek opisany z okolic Irkucka, wykazany ze wschodniej Syberii, Mandżurii, północnej Mongolii, Kraju Przymorskiego i południowych Kuryli. Jedyne stanowiska tego gatunku w zachodniej części Palearktyki znajdują się w północno-wschodniej Polsce: w Białowieskim Parku Narodowym (Anufriev 1978, Gębicki i in. 1982, Nast 1955, 1976, Pilarczyk, Gaj Szwedo 2004, Smreczyński 1954, Szwedo 1999, 2001, Świerczewski, Gębicki 2003) oraz Kotlinie Biebrzy, w obrębie Bagna Kuwasy (Anufriev 1978, Gębicki i in. 1982, Nast 1976, Pilarczyk, Gaj, Szwedo 2004, Smreczyński 1954, Szwedo 1999, Świerczewski, Gębicki 2003) i Dolistowa nad Biebrzą (Gębicki i in. 1982, Nast 1976, Pilarczyk, Gaj, Szwedo 2004, Szwedo 1999, Szwedo, Gębicki, Wegierek 1998, Świerczewski, Gębicki 2003). | |
| Biotop/Siedlisko | Podmokłe i mokre, kwaśne łąki porośnięte turzycami Carex spp., oraz torfowiska niskie. Obserwowany w zbiorowiskach trawiastych klasy Molinio-Arrhenatheretea, zbiorowiskach torfowiskowych klasy Scheuchzerio-Caricetea i zbiorowiskach leśnych klasy Vaccinio-Piceetea. | |
| Biologia | Gatunek stenobiontyczny, higro- i heliofilny. W roku wydaje jedno pokolenie, zimuje w stadium jaja. Rośliną żywicielską jest najprawdopodobniej brzoza Betula pubescens, chociaż Smreczyński (Smreczyński 1954) podaje, iż zbierał ten gatunek na szerokolistnych wierzbach Salix spp. | |
| Wielkość populacji w Polsce | Na obecnym etapie znajomości gatunku w Polsce niemożliwa do oszacowania. Wiadomo jednak, że jest to gatunek bardzo rzadki i w wykazanych ostojach nieliczny. | |
| Zagrożenia i ich przyczyny | Osuszanie i zanikanie podmokłych łąk oraz degradacja torfowisk. | |
| Prognoza zmian populacji | Bagno Kuwasy zostało zmeliorowane, brak też potwierdzenia występowania tego gatunku na tym stanowisku; można stąd wnosić, że stanowisko Aphrophora similis w Kuwasach już zanikło. Losy populacji białowieskiej i w Dolistowie nad Biebrzą też będą zależały od stanu siedlisk, chronią je jednak parki narodowe: Białowieski PN i Biebrzański PN. Stwarza to szanse na długoletnie przetrwanie tych populacji. | |
| Aktualne sposoby ochrony | Nie podlega ochronie gatunkowej, jednak wykazane stanowiska znajdują się w większości w granicach parków narodowych. | |
| Proponowane sposoby ochrony | Utrzymać dotychczasowe, poszerzając je o lepsze rozpoznanie populacji i warunków siedliskowych. | |
| Summary | Aphrophora similis is an Asian-Siberian, higro- and heliophilous postglacial relict. The only few European localities of this species are in the north-eastern Poland, in the Białowieża Forest and in the Biebrza River Basin. It is threatened primarily due to drainage and degradation of its main habitat, i.e. wet meadows and peatland. Some localities on the Biebrza River Valley have most probably disappeared. The known localities are protected in the Białowieża National Park and in the Biebrza NP. The existing forms of protection of the habitat and localities of the species should be maintained. | |
| Źródła informacji | Anufriev G.A. 1978. O sinonimii i rasprostranenii pennicy Aphrophora similis Leth. (Homoptera, Auchenorrhyncha, Aphrophoridae). Nauchnye doklady Vysshe? Shkoly, Biologicheskie Nauki, Zoologia, Leningrad, 2: 55-58.  Gębicki C., Bartnicka I., Bokłak E., Małkowski E. 1982. Piewiki (Homoptera, Auchenorrhyncha) Kotliny Biebrzy. Prace Nauk. Uniw. Śląskiego nr 505, Acta biol. siles. 10: 13-21. Nast J. 1955. Nowe dla Polski lub mniej znane gatunki Homoptera. III. Fragm. faun. Mus. Zool. Pol. 7: 213-231. Nast J. 1976. Piewiki. Auchenorrhyncha (Cicadodea). Katalog fauny Polski. PWN, Warszawa, 25, XXI (1): 1-256. Pilarczyk S., Gaj D., Szwedo J. 2004. Piewiki (Hemiptera: Fulgoromorpha et Cicadomorpha) Parków Narodowych w Polsce. Wiad. entomol. 23, 45 Zjazd PTE, supl. 2: 99-109. Smreczyński S. 1954. Materiały do fauny pluskwiaków (Hemiptera) Polski. Fragm. faun. 7(1): 1-146. Szwedo J. 1999. Piewiki Puszczy Białowieskiej (Homoptera: Auchenorrhyncha). Parki nar. Rez. przyr. 18, supl. 1: 109-124. Szwedo J. 2001. Auchenorrhyncha. W: Katalog fauny Puszczy Białowieskiej. Inst. Bad. Leś.: 109-112. Szwedo J., Gębicki C., Wegierek P. 1998. Leafhopper communities (Homoptera, Auchenorrhyncha) of selected peat-bogs in Poland. Annals of the Upper Silesia Museum of Natural History, Bytom, 15, 154-176. Świerczewski D., Gębicki C. 2003. Różnorodność gatunkowa piewików w Polsce i jej ochrona (Hemiptera, Auchenorrhyncha). Acta entomol. siles. 9-10, 2001-2002: 77-84. | |
| Autor | Jacek Szwedo | |
 |  |
COPYRIGHT © IOP PAN 2004-2009 |
)
