powiększ

Colias palaeno (Linnaeus, 1761)
Szlaczkoń torfowiec
Moorland Clouded Yellow

Rodzina  Pieridae  Bielinkowate
Rząd  Lepidoptera  Motyle
Gromada  Insecta  Owady
Typ  Arthropoda  Stawonogi
   
Status  Gatunek związany z torfowiskami i borami bagiennymi, w Polsce wymierający, głównie ze względu na degradację siedlisk. Prawnie chroniony.
   
Rozmieszczenie  Zasięg gatunku obejmuje obszary środkowej i północnej Europy, północną Azję oraz północną część Ameryki Północnej (Buszko 1993). W Europie występuje głównie w Alpach i Fennoskandii (Kudrna 2002). W Polsce dawniej rozpowszechniony na terenie całego kraju (Dąbrowski, Krzywicki 1982). W ciągu ostatniego dwudziestolecia stwierdzony jedynie na rozproszonych stanowiskach w południowej i wschodniej części kraju. Stosunkowo duże skupienie stanowisk znajduje się w Puszczy Solskiej (Buszko 1997b).
   
Biotop/Siedlisko  Bory bagienne i obrzeża torfowisk wysokich.
   
Biologia  Gatunek ma jedno pokolenie w ciągu roku. Motyl pojawia się od początku czerwca do końca lipca. Lata przeważnie w godzinach przedpołudniowych. Gąsienica żyje na borówce bagiennej Vaccinium uliginosum.
   
Wielkość populacji w Polsce  Bliżej nieokreślona. Zazwyczaj gatunek spotykany jest pojedynczo lub w niewielkiej liczbie osobników.
   
Zagrożenia i ich przyczyny  Zagrożeniem dla gatunku są melioracje, osuszanie, eksploatacja i zarastanie torfowisk, a także gospodarka leśna w środowiskach borów bagiennych.
   
Prognoza zmian populacji  W związku z ubywaniem dogodnych dla rozwoju szlaczkonia torfowca siedlisk liczba jego stanowisk w Polsce stale maleje. Należy liczyć się z postępującym wymieraniem gatunku.
   
Aktualne sposoby ochrony  Gatunek objęty jest ochroną prawną.
   
Proponowane sposoby ochrony  Jedynym skutecznym sposobem ochrony gatunku jest utrzymanie w niezmienionym stanie jego siedlisk rozrodowych. W tym celu należy, tam gdzie jest to możliwe, objąć ochroną rezerwatową torfowiska z utrzymującymi się populacjami szlaczkonia torfowca.
   
Summary  The species is known from scattered localities in southern and eastern Poland. It is found in marshy coniferous forests and on the margins of raised bogs. Threats to the species include exploitation of peat, overgrowing of bogs and felling of marshy coniferous forests. Selected places of the occurrence of Colias palaeno should be protected in nature reserves. The species is protected by law in Poland.
   
Źródła informacji  Buszko J. 1993. Atlas motyli Polski. I. Motyle dzienne (Rhopalocera). Grupa IMAGE, Warszawa, 269 ss.

Buszko J. 1997b. Atlas rozmieszczenia motyli dziennych w Polsce (Lepidoptera: Papilionoidea, Hesperioidea) 1986-1995. Oficyna Wydawn. Turpress, Toruń, 170 ss.

Dąbrowski J.S., Krzywicki M. 1982. Ginące i zagrożone gatunki motyli (Lepidoptera) w faunie Polski. Studia Naturae B, 31, 1-171.

Kudrna O. 2002. The distribution Atlas of European Butterflies. Oedippus 20, 343 pp.

   
Autor  Jarosław Buszko
   
 

COPYRIGHT © IOP PAN 2004-2009