powiększ

Columella columella (Martens, 1830)
Poczwarówka kolumienka

Rodzina  Vertiginidae  Poczwarówkowate
Rząd  Stylommatophora  Trzonkooczne
Gromada  Gastropoda  Ślimaki (Brzuchonogi)
Typ  Mollusca  Mięczaki
   
Status  Gatunek arktyczno-alpejski, w Polsce mający izolowane stanowiska jedynie w Tatrach, chronione przez Tatrzański Park Narodowy. Podlega ochronie gatunkowej.
   
Rozmieszczenie  Zamieszkuje przede wszystkim góry Skandynawii, gdzie występuje głównie za kręgiem polarnym; nad niektórymi fiordami schodzi do poziomu morza; w Azji występuje między 61°N i 69°N. Poza zwartym zasięgiem ma izolowane stanowiska w Alpach, Tatrach polskich i słowackich, i na Krymie (Pokryszko 1987, 1990, Riedel 1988). W Polsce kilka izolowanych od głównego zasięgu stanowisk znajduje się w wapiennej części Tatr; są to Czerwone Wierchy, Giewont i Kopa Magury (Pokryszko 1987, 1990).
   
Biotop/Siedlisko  Gatunek wapniolubny. W obrębie zwartego zasięgu zamieszkuje podmokłe tereny trawiaste, bagna, turzycowiska, wilgotny las subarktyczny. W Norwegii częsta jest nad fiordami wśród traw na piaskach muszlowych. W Polsce i Słowacji zamieszkuje siedliska suchsze: murawy naskalne wapiennej części Tatr, od 1500 m n.p.m wzwyż. Przebywa tam w kępach skalnic: gronkowej Saxifraga paniculata i nakrapianej S. aizoides, dębika ośmiopłatkowego Dryas octopetala oraz wśród wierzb: zielnej Salix herbacea i żyłkowanej S. reticulata, najczęściej w towarzystwie innych poczwarówek Vertigo arctica i V. alpestris (Pokryszko 1987, 1990).
   
Biologia  Gatunek jajorodny, żyjący ponad 2 lata; okres rozrodu przypada w Polsce na przełom czerwca i lipca (Pokryszko 1990).
   
Wielkość populacji w Polsce  Gatunek na polskich stanowiskach jest nieliczny, a stanowiska są powierzchniowo niewielkie, łącznie zajmują nie więcej niż 3-5 ha.
   
Zagrożenia i ich przyczyny  Stanowiskom znajdującym się w pobliżu uczęszczanych szlaków turystycznych grozi jedynie zadeptywanie. Poza tym pośrednio może im zagrażać niszczenie roślinności i zanieczyszczenie powietrza.
   
Prognoza zmian populacji  Zaistnienie czynników wymienionych jako zagrożenia może spowodować zniknięcie populacji.
   
Aktualne sposoby ochrony  Wszystkie polskie stanowiska znajdują się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Podlega ochronie gatunkowej.
   
Proponowane sposoby ochrony  Zachowanie dotychczasowych.
   
Summary  It is a rare species with few localities in Poland, which are isolated from the main Arctic-Alpine range and located in the western part of the Tatra Mountains, within the Tatra National Park. The populations may be threatened by tourists wandering off tourist routes (treading paths through vegetation) and, indirectly, by atmospheric pollution. Protected by law.
   
Źródła informacji  Pokryszko B.M. 1987. European Columella re-considered (Gastropoda: Pulmonata: Vertiginidae). Malak. Abh., Dresden, 12: 1-12.

Pokryszko B.M. 1990. The Vertiginidae of Poland (Gastropoda: Pulmonata: Pupilloidea) - a systematic monograph. Ann. Zool. 48: 133-257.

Riedel A. 1988. Ślimaki lądowe Gastropoda terrestria. Katalog fauny Polski. XXXVI. PWN, Warszawa, 316 ss +1 mapa.

   
Autor  Beata M. Pokryszko
   
 

COPYRIGHT © IOP PAN 2004-2009