Zasady redakcyjne

     W niniejszym wydaniu „czerwonej księgi ...” odwołano się do takich samych kryteriów i zasad jakie rekomenduje ostatnio IUCN/WCU (np. Species, 1999 nr 31-32, 2004 nr 41) i jakie przyjęto w I tomie PCKZ poświęconym kręgowcom (Głowaciński – red. 2001). Różnice polegają jedynie na zmianie wzorca opisu stanu populacyjnego i zagrożeń gatunków, na dostosowaniu go do specyfiki grupy. W porównaniu z pierwszą częścią PCKZ (2001) w tym tomie uproszczono przede wszystkim schemat opisu poszczególnych gatunków, a podbudowę kartograficzną ograniczono wyłącznie do terenu Polski. Uproszczono też nieco kategoryzację gatunków w grupie taksonów wymarłych (Extinct) i niższego ryzyka (Lower Risk). W bieżącym tomie „Polskiej czerwonej księgi zwierząt” skupiono się najbardziej na trzech typach bezkręgowców; są to: mięczaki Molusca, stawonogi Arthropoda i pierścienice Annelida. Główną pozycję zajmują stawonogi, w tym zwłaszcza owady Insecta.
     Księga zasadniczo poświęcona jest gatunkom rodzimym (ang. native species) i autochtonicznym. Wyjątek uczyniono dla namułka pospolitego Lithoglyphus naticoides, gatunku będącego elementem allochtonicznym, który w kilku minionych stuleciach rozszerzył swój areał występowania i pojawił się w Polsce w wyniku ekspansji umożliwionej mu przez człowieka (budowa kanałów łączących zlewnie rzek, rozwinięcie transportu wodnego). Jednak ostatnio ślimak ten wyraźnie ustępuje z zajętych przez siebie terenów, głównie na skutek zanieczyszczenia wód, stając się przykładem gatunku, który najpierw skorzystał ze zmian cywilizacyjnych, poszerzając zasięg, ale z czasem oddziaływanie czynników antropogenicznych okazało się dla jego populacji zabójcze.
     Pewne wątpliwości może też budzić włączenie do niniejszej księgi kilku gatunków mających w naszym kraju jeszcze stosunkowo silne populacje, występujących na wielu stanowiskach, jednak szybko wycofujących się z innych obszarów Europy. Dobrym tego przykładem jest motyl Lycaena dispar, który w wielu krajach Europy Zachodniej wyginął zupełnie, bądź znajduje się na skraju egzystencji. Polskie populacje tego motyla są jeszcze dość duże i niezbyt zagrożone, mogą więc spełniać ważną rolę restytucyjną i służyć jako „źródła zasilania” wymierających populacji w otoczeniu Polski. Z tego względu zasługują na wyróżnienie i przywilej wzmożonej troski. Z podobną sytuacją mamy do czynienia w przypadku chrząszcza Aulonothroscus laticollis.