Aristichthys nobilis Richardson, 1836 – Tołpyga pstra – Big head carp
Informacje w bazie danych Gatunki obce w Polsce nie są prawnie wiążące. Mają one charakter naukowy.
Status
Gatunek obcy na całym obszarze, na którym występuje lub występował w Polsce
Stwierdzany jedynie sporadycznie
Nie stwierdzono rozmnażania
Potencjalnie inwazyjny gatunek obcy
Ogólna charakterystyka
Wygląd i biologia
Otwór gębowy duży, górny. Wycięcie pyska skierowane prawie pionowo w dół. Wyrostki filtracyjne długie, cienkie i gęste. Są one rzadziej rozstawione niż u tołpygi białej. Płetwa ogonowa duża z głębokim wcięciem dochodzącym do połowy jej długości. Płetwy piersiowe ostro zakończone sięgają poza nasadę płetw brzusznych. Wszystkie płetwy z wyjątkiem piersiowych, mają ciemne zabarwienie. Ubarwienie ciała jest złotawoszare. Łuski bardzo drobne o czerwonobrązowym odcieniu. Pokrywa je delikatny deseń w postaci nieregularnych, marmurkowatych, rozmazanych pasm biegnących w poprzek ciała. Młode osobniki mają kolor srebrzysty, który z wiekiem szarzeje i nabiera złotawego odcienia. Kil widoczny tylko na odcinku między płetwami brzusznymi a płetwą odbytową. Długość ciała wynosi 35-40 cm. Samce i samice różnią się wyglądem – samce w przeciwieństwie do samic mają na wewnętrznej stronie promieni płetw piersiowych rogowe zgrubienia. Gatunek wszystkożerny – odżywia się fito i zooplanktonem, do drugiego roku życia. W późniejszych okresach zjada prawie już tylko skorupiaki planktonowe. Tarło porcyjne. Ikra semipelagiczna składana jest w górze rzeki. Jej średnica wynosi 1,34-1,5 mm, a po napęcznieniu 4,7-5,2 mm. Wykluwanie się larw następuje po ok. 24 godzinach. Optymalna temperatura inkubacji ikry wynosi 22-28°C.
Siedliska w zasięgu rodzimym
Gatunek limnofilny.
Wpływ na rodzimą różnorodność biologiczną i na gospodarkę
Siedliska w zasięgu wtórnym
Powierzchniowe wody stojące i płynące
Występowanie
Okoliczności poprzedzające introdukcję do Polski
W dawnych czasach tołpygę pstrą przemieszczano do różnych systemów wodnych wschodniej Azji, a dopiero w ostatnim stuleciu zaczęto ją szerzej rozprzestrzeniać po świecie.
Mapa występowania
Pola atlasowe na mapie przedstawiają miejsca stwierdzeń gatunku, a punkty – miejsca jego introdukcji.
Informacje, które mogłyby uzupełnić mapę występowania gatunku, można przesyłać na adres ias@iop.krakow.pl
Opis rozmieszczenia
Rozmieszczenie lokalne: hodowana sporadycznie w gospodarstwach rybackich w różnych częściach kraju. Pojedyńcze osobniki w wodach otwartych
Najwcześniejsza introdukcja/obserwacja
w roku 1965
Sposoby transportu
- Celowe sprowadzenie do Polski
Przyczyny sprowadzenia
- Celowo sprowadzony w celach wędkarskich i rybackich
Sposoby wsiedlenia do środowiska przyrodniczego
- Celowe wsiedlenie do środowiska przyrodniczego
Sposób rozprzestrzeniania się po introdukcji
Gatunek rozprzestrzenia się samodzielnie, bez udziału człowieka pojedyncze osobniki zbiegłe do wód otwartych
Literatura
- J. Tunowski 2006. Zmiany struktury i obfitości zooplanktonu pod wpływem wysokich obsad tołpygi w polimiktycznym jeziorze Warniak Komunikaty Rybackie 7-14. Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie
- Krzywosz T. 1986. Tołpyga pstra Aritichthys nobilis Richardson, 1836. W: Ryby słodkowodne Polski (M. Brylińska red.) PWN, Warszawa
- Opuszyński K. 1979. Azjatyckie ryby roślinożerne - czy niespełnione nadzieje. Gosp. Ryb. 6: 6-9.
- Opuszyński K. 1979. Azjatyckie ryby roślinożerne wsiedlone do wód Polski. Przegląd Zoologiczny 28: 109-123.
- Wolny P. 1969. Ryby roślinożerne aklimatyzowane w Polsce. Biologia 3 gatunków. Broszury tematyczne IRS 1-18.
Rodzaj organizmu: Ryba
Typ: Vertebrata
Klasa/Gromada: Actinopterygii
Rząd: Cypriniformes
Rodzina: Cyprinidae
Synonimy łacińskie: Hypophthalmichthys nobilis (Richardson, 1845); Leuciscus nobilis
Synonimy angielskie: Bighead carp; Big-head carp; Black silver carp; Motley tolstolob
