Aktualności

PIERWSZE MIEJSCE W XII KONKURSIE FA 21 12 2016

Miło jest nam poinformować, że nasza doktorantka pani mgr Małgorzata Łaciak została laureatką pierwszej nagrody w konkursie "Skomplikowane i proste. Młodzi uczeni o swoich badaniach" organizowanym przez redakcję "Forum Akademickiego".

Nagrodę otrzymała za artykuł popularnonaukowy: ,,Naukowe podchody na granicy wody, czyli krótka opowieść o tym, jak śledziliśmy kumaki górskie''.

Szczegóły tutaj.

ZIEMIA W 600 TYSIĄCACH KAWAŁKÓW 15 12 2016

Nowopowstała mapa światowych bezdroży [ang. roadless areas] pokazuje, że powierzchnia naszej planety jest pocięta drogami na ponad 600 tysięcy fragmentów. Ponad połowa z nich jest mniejsza niż 1 km². Dzięki drogom ludzie dotarli do niemal każdego zakątka Ziemi, ale świat przyrody ponosi za to ogromne ekologiczne koszty. Obecność dróg znacząco obniża zdolność efektywnego funkcjonowania ekosystemów, negatywnie wpływa też na możliwości zapewnienia ludziom podstawowych usług ekosystemowych, niezbędnych dla naszego przetrwania. Pomimo intensywnych starań i działań na rzecz zachowania światowego dziedzictwa przyrodniczego, wiele z niezwykle cennych bezdrożnych obszarów wciąż pozostaje bez żadnej ochrony. Niniejsze badania wskazują na fakt, iż program zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych nie uwzględnia znaczenia bezdroży dla osiągnięcia założonych celów.

Przedstawione badania to wspólny wysiłek międzynarodowego zespołu dziesięciu naukowców zajmujących się ochroną przyrody z sześciu krajów. Wszyscy autorzy są członkami Roadless Initiative of the Society for Conservation Biology (www.conbio.org). Wszystkie mapy i inne informacje dotyczące Roadless Initiative dostępne są na stronie www.roadless.online.

Artykuł:

Ibisch P. L., Hoffmann M. T., Kreft S., Pe’er G., Kati V., Biber-Freudenberger L., DellaSala D. A., Vale M. M., Hobson P. R., Selva N. 2016. A global map of roadless areas and their conservation status. Science 354 doi:10.1126/science.aaf7166

,,Ziemia w 600 tysiącach kawałków'' Pobierz notatkę prasową dotyczącą artykułu “A global map of roadless areas and their conservation status” [“Światowa mapa bezdroży i stan ich ochrony”] (DOI 10.1126/science.aaf7166)

JEDEN DZIEŃ FESTIWALU NAUKI R. 2016 – REFLEKSJE I WNIOSKI 12 12 2016

test Polecamy interesujący artykuł popularnonaukowy ,,Jeden dzień Festiwalu Nauki r. 2016 – refleksje i wnioski’’ opublikowany w czasopiśmie Wszechświat autorstwa Jacka H. Graffa. Autor podsumowuje wydarzenie które miało miejsce w Muzeum Przyrodniczym ISEZ PAN w Krakowie, zorganizowane przez IOP PAN oraz ISEZ PAN w ramach Festiwalu Nauki w Krakowie w 2016 roku. Festiwal ten odbywa się cyklicznie od 2000 roku. Jego głównym celem jest popularyzacja nauki oraz osiągnięć krakowskich uczelni wyższych i instytutów badawczych PAN. Jacek H. Graff od kilku lat jest wiernym wolontariuszem, obserwatorem, fotografem przedsięwzięcia organizowanego przez nasz Instytut w zakresie Festiwalu. Opisuje w artykule swoje spostrzeżenia, refleksje i wnioski dotyczące całości Festiwalu Nauki w Krakowie, jego ewentualnej przyszłej formuły, stylu, miejsca. Zapraszamy do lektury.

Fragment artykułu:

,,Zajęcia festiwalowe nie były więc tylko zwiedzaniem Muzeum, ale przede wszystkim warsztatami, zajęciami laboratoryjnymi, na które brakuje czasu i możliwości w szkołach. Uczestnicy zajęć dowiedzieli się, jakimi metodami i jakim sprzętem posługują się przyrodnicy prowadzący badania w terenie i później, w zaciszu pracowni; jak powstaje nauka, a w ślad za nią i wiedza, których uproszczonym obrazem są podręczniki szkolne, filmy przyrodnicze prezentowane w programach telewizyjnych i w Internecie; po co się to wszystko robi? jakie to ma praktyczne znaczenie dla gospodarki narodowej?’’

Fot. K. Najberek

NAJPIERW PSZCZOŁY, TERAZ SŁODKOWODNE MAŁŻE. DLACZEGO ZNIKA KOLEJNY POŻYTECZNY GATUNEK? JEST RAPORT 05 12 2016

W National Geographic ukazała się notatka o badaniach dotyczących małży, prowadzonych przez dr Katarzynę Zając i dr hab. Tadeusza Zając z Instytutu Ochrony Przyrody PAN. Są oni jednymi z autorów raportu nt. sytuacji i ochrony małży w wodach Europy. Raport ukazał się w piśmie "Biological Review".

,,W krajach rozwiniętych na całym świecie liczebność małży słodkowodnych dramatycznie się obniża, a kilku ważnym gatunkom grozi wyginięcie. Dlatego naukowcy z 26 krajów europejskich zbadali status 16 gatunków małży słodkowodnych w całej Europie, publikując pierwszy całościowy raport w tej sprawie. Dane dla Polski opracowali dr Katarzyna Zając i dr hab. Tadeusz Zając z IOP PAN w Krakowie.’’

Więcej informacji tutaj.

ZAWIADOMIENIE O OBRONIE ROZPRAWY DOKTORSKIEJ 28 11 2016

Dnia 7 grudnia 2016 r. o godz. 11:00 w Instytucie Ochrony Przyrody PAN w Krakowie, al. Mickiewicza 33 (w auli Instytutu, I p.) odbędzie się publiczna obrona rozprawy doktorskiej mgr Marii J. Gołąb. Tytuł rozprawy: ,,Effects of habitat manipulation on reproductive behaviour in riverine damselflies” (Wpływ manipulacji siedliskiem na zachowania rozrodcze ważek rzecznych).
Więcej informacji do pobrania tutaj.

ROZSTRZYGNIĘCIE KONKURSU NA STANOWISKO PROFESORA NADZWYCZAJNEGO 28 11 2016

Zgodnie z art. 91 p. 5, Ustawy z dn. 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk z późniejszymi zmianami (tekst jednolity z dn. 25 maja 2015r.) i Uchwałą Rady Naukowej Instytutu Ochrony Przyrody PAN z dn. 04 marca 2015 r. dotyczącą określenia sposobu i trybu przeprowadzenia konkursów na stanowiska naukowe w Instytucie Ochrony Przyrody PAN, w wyniku spełnienia wymogów określonych w konkursie na stanowisko profesora nadzwyczajnego w IOP PAN, ogłoszonym dn. 14.10.2016r. i rozstrzygniętym dn. 23.11.2016 r. przez Komisję Konkursową, dr hab. Andrzej Wuczyński zostanie zatrudniony w Zakładzie Ochrony Fauny IOP PAN na stanowisku profesora nadzwyczajnego, od dn. 01.12.2016 r.

ROZSTRZYGNIĘCIE KONKURSU NA STANOWISKO ADIUNKTA 28 11 2016

Zgodnie z art. 91 p. 5, Ustawy z dn. 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk z późniejszymi zmianami (tekst jednolity z dn. 25 maja 2015r.) i Uchwałą Rady Naukowej Instytutu Ochrony Przyrody PAN z dn. 04 marca 2015 r. dotyczącą określenia sposobu i trybu przeprowadzenia konkursów na stanowiska naukowe w Instytucie Ochrony Przyrody PAN, w wyniku spełnienia wymogów określonych w konkursie na stanowisko adiunkta w IOP PAN, ogłoszonym dn. 14.10.2016r. i rozstrzygniętym dn. 23.11.2016 r. przez Komisję Konkursową, dr Agnieszka Sergiel zostanie zatrudniona od dn. 01.12.2016 r. w Zakładzie Ochrony Fauny IOP PAN, na stanowisku adiunkta.

SEMINARIUM PTH 18 11 2016

Zarząd Oddziału Krakowskiego Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego serdecznie zaprasza na ŚWIĄTECZNE SEMINARIUM NAUKOWE, które odbędzie się w dniu 9 grudnia 2016 r. o godz. 13:00 w sali konferencyjnej Instytutu Ochrony Przyrody PAN, al. Mickiewicza 33 w Krakowie.

Dr hab. Maciej Ligaszewski prof. IZ PIB z Instytutu Zootechniki PIB w Balicach przedstawi referat pt.

„Wyniki badań populacji pstrąga potokowego (Salmo trutta m. fario L.) i pstrąga źródlanego (Salvelinus fontinalis Mitchill) z terenu Tatr z uwzględnieniem innych europejskich stanowisk wysokogórskich. Lata 1984 - 1996".

ROZPRAWA DOKTORSKA 18 11 2016

Streszczenie i recenzja rozprawy doktorskiej mgr Marii J. Gołąb pt. ,,Wpływ manipulacji siedliskiem na zachowania rozrodcze ważek rzecznych’’
Streszczenie w jęz. polskim
Streszczenie w jęz. angielskim
Recenzja - Dr hab., prof. UAM Rafał Bernard
Recenzja - Prof. dr hab. Piotr Tryjanowski

SEMINARIUM IOP PAN 14 11 2016

Zapraszamy na seminarium naukowe 21 listopada 2016 r. o godz. 13⁰⁰ w sali konferencyjnej IOP PAN (al. Mickiewicza 33, Kraków, I piętro) na którym zostaną przedstawione dwa tematy:

„Effect of habitat manipulation on reproductive behavior in riverine damselflies” („Wpływ manipulacji siedliskiem na zachowania rozrodcze ważek rzecznych”) – Maria Gołąb;

„Cyanobacteria as drivers of Ciliata assemblages in shallow inland waters” („Sinice jako czynniki wpływające na zespoły orzęsków w płytkich zbiornikach wodnych") – Joanna Kosiba.

JEDEN Z DNI FESTIWALU NAUKI ROKU 2016 24 10 2016

Miło jest nam poinformować, że w czasopiśmie ,,Aura'' nr 9/2016 ukazał się artykuł pt. ,,Jeden z dni Festiwalu Nauki roku 2016’’.

Autor publikacji Pan Jacek H. Graff opisuje w nim wydarzenia, które miały miejsce w Muzeum Przyrodniczym ISEZ PAN (ul. Św. Sebastiana 9), w dniu 20 maja 2016 roku w ramach szesnastej edycji Festiwalu Nauki Krakowie, której hasło brzmiało „Czas i przestrzeń”.

Organizatorem i prowadzącym tegoroczne warsztaty, konkursy i pokazy był Instytut Ochrony Przyrody PAN wraz Instytutem Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN w Krakowie.

W wydarzeniu uczestniczyły dzieci w wieku przedszkolnym, młodzież szkolna, studenci i dorośli. Uczestnicy wydarzenia zapoznawali się z tajnikami przyrody żywej i nieożywionej. Brali aktywny udział w warsztatach prowadzonych przez pracowników naukowych. Dzięki temu mieli okazję zobaczyć i dotknąć niektóre eksponaty, zwierzęta np. węża, wybrane rośliny inwazyjne, minerały, skamieniałości, i wiele innych. Poznali wyjątkowe przyrządy naukowe jakimi posługuje się badacz. A to wszystko w ciekawy sposób, na tle historycznym dotyczącym Festiwalu Nauki w Krakowie i miejsc pochodzenia eksponatów opisuje Jacek H. Graff.

Zachęcamy do lektury. Treść artykułu (pdf).

Fot. Kamil Najberek

SEMINARIUM IOP PAN 18 10 2016

W poniedziałek 31 października o godzinie 12:00, odbędzie się seminarium naukowe pt: “Multifunctional agricultural landscapes in Europe – Balancing food production, biodiversity conservation and ecosystem services”, które wygłosi doktorantka Andrea Kaim z Department Landschaftsökologie/Department of Computational Landscape Ecology. Seminarium odbędzie się w sali konferencyjnej Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie (w języku angielskim). Serdecznie zapraszamy.

Więcej informacji o temacie seminarium i prelegencie tutaj.

KONKURS NA STANOWISKO PROFESORA NADZWYCZAJNEGO W DYSCYPLINIE BIOLOGIA 13 10 2016

Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie zatrudni doświadczonego pracownika naukowego posiadającego stopień naukowy doktora habilitowanego w dyscyplinie biologia, do realizacji zadań w zakresie odpowiadającym profilowi badań statutowych realizowanych w Zakładzie Ochrony Fauny IOP PAN. W szczególności kandydat musi posiadać doświadczenie z dziedziny ekologii behawioralnej i populacyjnej ptaków i ssaków, w tym wielkoskalowych badań monitoringowych, ekologii rozrodu i migracji ptaków, mechanizmów wyboru siedliska, ekologii troficznej oraz wpływu antropopresji na bioróżnorodność. Termin składania dokumentów upływa z dniem 15 listopada 2016 r. Więcej informacji tutaj.

KONKURS NA STANOWISKO ADIUNKTA W DYSCYPLINIE BIOLOGIA 13 10 2016

Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie zatrudni na stanowisku adiunkta, pracownika naukowego posiadającego stopień naukowy doktora w dyscyplinie biologia, do realizacji badań dotyczących ekologii i fizjologii niedźwiedzia brunatnego. Kandydat musi posiadać doświadczenie w pracach z dziedziny ekofizjologii i etologii niedźwiedzia brunatnego oraz w problematyce jego ochrony, znajomość metod badania stresu i poziomu hormonów, znajomość procedur prowadzenia badań z zastosowaniem immobilizacji niedźwiedzi w zakresie monitorowania, pobierania prób i pomiarów, znajomość statystycznych metod analiz danych. Termin składania dokumentów upływa z dniem 15 listopada 2016 r. Więcej informacji tutaj.

SEMINARIUM PTH 10 10 2016

Zarząd Oddziału Krakowskiego Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego serdecznie zaprasza na seminarium naukowe, które odbędzie się w dniu 21 października 2016 r. o godz. 13:00 w sali konferencyjnej Instytutu Ochrony Przyrody PAN, al. Mickiewicza 33 w Krakowie.

Mgr Zofia Jakubowska z Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie przedstawi referat pt. „Badania hydrobiologiczne i problemy przy realizacji monitoringu wód powierzchniowych Małopolski w świetle wymagań Ramowej Dyrektywy Wodnej".

Pobierz plakat.

SEMINARIUM IOP PAN 03 10 2016

Zapraszamy na seminarium naukowe w dn. 10 października 2016 r., o godz. 13:00 w sali konferencyjnej IOP PAN (al. A. Mickiewicza 33, Kraków, I piętro). Referat pt. „Why remaining road-free matters: the importance of roadless areas for biodiversity conservation” wygłosi dr hab. Nuria Selva. Seminarium odbędzie się w języku angielskim.

ZAPYTANIE OFERTOWE 12 09 2016

Instytut Ochrony Przyrody PAN zwraca się z prośbą o przedstawienie oferty cenowej na modernizację kotłowni w siedzibie Instytutu (Kraków, al. A. Mickiewicza 33), polegającą na wymianie zainstalowanego dotychczas kotła gazowego CO. Więcej informacji tutaj.

EUROPEJSKA KARTA NAUKOWCA I KODEKSU POSTĘPOWANIA (HR EXCELLENCE IN RESEARCH) 30 08 2016

Europejska Karta Naukowca i Kodeksu Postępowania (HR EXCELLENCE IN RESEARCH) – poparcie Dyrektora Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk

W dniu 06.06.2015 roku Dyrektor Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk prof. dr hab. Henryk Okarma podpisał deklarację poparcia zasad Europejskiej Karty Naukowca i Kodeksu Postępowania.

Dyrektor potwierdza, że IOP PAN chce polepszać i doskonalić warunki prowadzenia badań naukowych. Wiele zasad Europejskiej Karty Naukowca i Kodeksu Postępowania jest odzwierciedlonych w polityce Instytutu, jednak niektóre działania powinny być polepszone i wzmocnione. W tym celu dokonano analizy istniejącego stanu warunków prowadzenia badań i kodeksu postępowania w Instytucie Ochrony Przyrody PAN, a na podstawie jej wyników przygotowano plan działania i monitoringu, tak aby w najbliższym czasie wszystkie zasady zostały wdrożone w politykę IOP PAN w jak najwyższym stopniu.

Dyrekcja IOP PAN w pełni popiera prawa i obowiązki, które powinny być przestrzegane przez Instytut i naukowców. Wdrożenie proponowanego planu działania pozwoli stać się Instytutowi atrakcyjnym miejscem prowadzenia badań naukowych na najwyższym międzynarodowym poziomie.

MICROCYSTINS AFFECT ZOOPLANKTON BIODIVERSITY IN OXBOW LAKES 22 08 2016

Toksyny sinicowe wydzielane podczas zakwitów wody mogą oddziaływać negatywnie na organizmy wodne. Jednymi z najczęściej stwierdzanych toksyn obecnych w akwenach wodnych są mikrocystyny. Ich wpływ na zwierzęta planktonowe został udowodniony w badaniach laboratoryjnych, jednak wykazanie negatywnego oddziaływania na drobne organizmy wodne w warunkach naturalnych jest trudne. Badania doktoranta IOP PAN prowadzone w małych i płytkich zbiornikach wodnych, będących pozostałościami Wisły wskazują, że w poszukiwaniu zależności pomiędzy mikrocystynami wydzielanymi do wody, a zwierzętami planktonowymi należy brać pod uwagę kompleksowość oddziaływań czynników abiotycznych ze stężeniem toksyn w wodzie i różnorodnością organizmów wodnych.

Więcej w artykule Krztoń i in. 2016. Microcystins affect zooplankton biodiversity in oxbow lakes. Environmental Toxicology and Chemistry. DOI/10.1002/etc.3519/

A LARGE-SCALE LATITUDINAL PATTERN OF LIFE-HISTORY TRAITS IN A STRICTLY UNIVOLTINE DAMSELFLY 25 07 2016

Artykuł Szymona Śnieguli, Marii J. Gołąb oraz Franka Johanssona z Uniwersytetu w Uppsala na temat zmian wartości cech historii życiowych owadów w gradiencie szerokości geograficznej, został wyróżniony przez redaktorów wiodącego czasopisma entomologicznego Ecological Entomology jako najbardziej interesująca praca w bieżącym numerze. Przez najbliższe dwa miesiące artykuł jest dostępny nieodpłatnie.

Szczegóły:
Sniegula S., Golab M.J., Johansson F. 2016 A large-scale latitudinal pattern of life-history traits in a strictly univoltine damselfly. Ecological Entomology 41: 459-472.
DOI: 10.1111/een.12314
http://onlinelibrary.wiley.com/journal/10.1111/%28ISSN%291365-2311/homepage/the_editor_s_choice.htm

ZASTOSOWANIE ANALIZY IZOTOPÓW WĘGLA DO OCENY ZMIAN ZACHODZĄCYCH W ŚRODOWISKU ZBIORNIKA ZAPOROWEGO 18 07 2016

Zachęcamy do zapoznania się z wynikami badań weryfikujących dotychczasową interpretację schematu funkcjonowania ekosystemów zbiorników zaporowych.
Ekosystemy zbiorników zaporowych są istotnie wzbogacane przez materię organiczną wnoszoną ze zlewni. Z tego powodu proporcja materii organicznej pochodzenia allochtonicznego i autochtonicznego jest zależna od tempa wymiany wody w zbiorniku. W podgórskim zbiorniku średniej wielkości wykonaliśmy badania rozkładu przestrzennego izotopu węgla ¹³C. Wyniki pokazały, że sygnatura δ¹³C wskazuje na zwiększający się udział materii pochodzenia autochtonicznego w kierunku od ujścia rzeki do zapory. Stwierdziliśmy wyraźne trendy w zależności pomiędzy δ¹³C, a tempem wymiany wody w zbiorniku w dwóch przypadkach: (1) frakcja drobnego sestonu (10–50 µm) wykazała wartości δ¹³C wskazujące na zwiększanie się w materii organicznej komponentu pochodzenia lądowego wraz ze zwiększonym tempem wymiany wody; (2) frakcja większego sestonu (> 50 µm) była także wzbogacana, wraz z wzrostem tempa wymiany wody, przez materię organiczną pochodzenia lądowego. Zbiorowiska bentosu nie wykazały żadnych wyraźnych związków w sygnaturze izotopu węgla w zależności od tempa wymiany wody. Wykazanie takich zależności lub ich braku w różnych składowych sieci pokarmowej jest ważną charakterystyką cyklu węgla w ekosystemie zbiornika zaporowego. O tych badaniach i wynikach można przeczytać w artykule: Wilk-Woźniak E., Amirowicz A., Pociecha A., Gąsiorowski M. 2016. The effect of water balance of a man-made lacustrine ecosystem on the food web: does flushing affect the carbon signature of plankton and benthos? Ecohydrology, 9 (5): 765–772 (DOI: 10.1002/eco.1672)

POSZUKIWANY DOKTORANT OD REALIZACJI PROJEKTU NCN SONATA BIS 01 07 2016

Zatrudniona osoba będzie uczestniczyć w realizacji projektu NCN Sonata Bis pt. „Wpływ interakcji między informacją socjalną oraz strukturą krajobrazu na zachowania i rozmieszczenie zwierząt”, wykonując w szczególności następujące zadania:

prowadzenie eksperymentalnych badań wielkoskalowych na temat wpływu informacji socjalnej oraz publicznej na rozmieszenie organizmów (ptaków) w środowisku,

prowadzenie eksperymentalnych badań na temat wpływu heterogeniczności środowiska na wykorzystanie informacji socjalnej oraz publicznej przez organizmy,

analiza wzorców przestrzennych rozmieszczenia organizmów z wykorzystaniem zaawansowanych narzędzi statystycznych GIS.

Termin składania ofert: 31 lipiec 2016

Więcej informacji tutaj.

ZAWIADOMIENIE O OBRONIE ROZPRAWY DOKTORSKIEJ 28 06 2016

Dnia 29 czerwca 2016 r. o godz. 11:00 w Instytucie Ochrony Przyrody PAN w Krakowie, al. Mickiewicza 33 (w auli Instytutu, I p.) odbędzie się publiczna obrona rozprawy doktorskiej mgr Ewy Zyśk-Gorczyńskiej. Tytuł rozprawy: ,,Żerowanie niedźwiedzia brunatnego (Ursus arctos) na różnych gatunkach drzew w polskiej części Karpat''. Więcej informacji do pobrania tutaj.

OFERTA PRACY ,,ASYSTENT TECHNICZNY’’ W PROJEKCIE GLOBE 24 06 2016

Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie zatrudni pracownika na stanowisku „asystenta technicznego” projektu GLOBE nr POL-NOR/198352/85/2013 “Global climate change and its impact on brown bear populations: Predicting trends and identifying management priorities” fundowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu Polsko-Norweska Współpraca Badawcza. Więcęj informacji w ogłoszeniu: plik pdf.

JAK EUROPEJSKIE KRAJE RADZĄ SOBIE Z NIEDŹWIEDZIAMI 24 06 2016

Zachęcamy do zapoznania się z artykułem “Patterns and correlates of claims for bear damage on a continental scale” autorstwa Carlosa Bautisty wraz z zespołem 23 naukowców zajmujących się biologią i ekologią niedźwiedzi w Europie, opublikowanym w czasopiśmie Journal of Applied Ecology (http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/1365-2664.12708/full). W artykule po raz pierwszy przeanalizowano kwestię szkód powodowanych przez duże drapieżniki, systemów odszkodowań i konfliktów na linii człowiek-dzika przyroda w skali kontynentalnej, porównując różne systemy zarządzania populacjami niedźwiedzi brunatnych 24 krajach Europy. Autorzy analizowali, które populacje niedźwiedzi brunatnych wydają się być bardziej "konfliktowe" i dlaczego kwestie zarządzania populacjami i systemami odszkodowań powinny być analizowane w skali większej niż lokalna. Przeanalizowano 18 300 zgłoszonych szkód spowodowanych przez niedźwiedzie, za które to szkody wypłacono odszkodowania w 18 europejskich regionach o różnych warunkach społeczno-ekologicznych. Średnio rocznie zgłaszanych jest ponad 3200 szkód spowodowanych przez niedźwiedzie i za szkody te wypłacane są odszkodowania; 70% z nich ma miejsce w 4 z 18 badanych regionów, a 59% stanowią szkody w zwierzętach hodowlanych (owce, kozy). Okazuje się, że systemy rekompensat, metody zarządzania populacjami, fakt dokarmiania zwierzyny leśnej czy proporcja gruntów rolnych i terenów leśnych ma zasadnicze znaczenie dla liczby zgłaszanych i rekompensowanych szkód. Co zaskakujące, liczebność niedźwiedzi nie wpływa na liczbę zgłaszanych szkód i wypłacanych odszkodowań.

Link do artykułu: http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/1365-2664.12708/full

Ryc. 1. Trop niedźwiedzia odbity na ramce z pszczelim woskiem z uszkodzonego ula z pasieki w Słowenii (fot. Miha Krofel)

ZAPYTANIE OFERTOWE 01 06 2016

Przedmiotem zamówienia jest młynek kulowy wg określonej specyfikacji.
Zapytanie ofertowe, specyfikacja materiałów Pobierz plik pdf

ZAPYTANIE OFERTOWE 01 06 2016

Przedmiotem zamówienia są materiały różne wg określonej specyfikacji.
Zapytanie ofertowe, specyfikacja materiałów Pobierz plik pdf

NAUKOWCY POMAGAJĄ PRZETRWAĆ JEDYNEMU POLSKIEMU DUSICIELOWI 31 05 2016

Zachęcamy do przeczytania artykułu o wężu Eskulapa i wysłuchania wywiadu z Katarzyną Kurek z Instytutu Ochrony Przyrody PAN oraz Stanisławem Burym z Uniwersytetu Jagiellońskiego na stronie Radia Kraków http://www.radiokrakow.pl/audycje/pracuja-na-nobla/naukowcy-pomagaja-przetrwac-jedynemu-z-polsce-dusicielowi/

,,Wąż Eskulapa to najdłuższy gad w naszym kraju i jednocześnie gatunek krytycznie zagrożony. Jedyny polski dusiciel jest niegroźny dla człowieka, bo żywi się jaszczurkami i myszami. Naukowcy z Polskiej Akademii Nauk i Uniwersytetu Jagiellońskiego pomagają mu przetrwać''.

XVI EDYCJA FESTIWALU NAUKI W KRAKOWIE 30 05 2016

20 maja 2016 Instytut Ochrony Przyrody PAN wraz z Instytutem Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN przedstawili swój tegoroczny program, który przygotowano w ramach XVI edycji Festiwalu Nauki w Krakowie. Hasło Festiwalu brzmiało „Czas i przestrzeń” , a jego głównym organizatorem był Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie.

Festiwal odbył się w Muzeum Przyrodniczym ISEZ PAN na ul. Św. Sebastiana 9. Program podzielono na dwie części, w trakcie których zaprezentowano:

(1) zabawy, konkursy i wykłady edukacyjne dla przedszkolaków oraz
(2) metody badawcze i narzędzia pracy współczesnego naukowca, przeznaczone dla młodzieży szkolnej, studentów i dorosłych. Obu częściom towarzyszyło zwiedzanie Muzeum połączone z wykładem na temat minerałów i skamieniałości. Więcej informacji tutaj.

FALE UPAŁÓW, PESTYCYDY I WAŻKI 25 05 2016

Dr inż. Szymon Śniegula zakończył niedawno staż zagraniczny w ramach programu NCN- Etiuda. Wyniki jego badań, pokazały, że coraz częściej występujące fale upałów, spowodowane globalnym ociepleniem w połączeniu z szeroko stosowanymi środkami ochrony roślin, mogą mieć negatywny wpływ na rozwój i kolonizację nowych obszarów przez owady dwuśrodowiskowe.

Owady które charakteryzują się szerokim zasięgiem geograficznym, poddawane są działaniu różnych czynników klimatycznych w zależności od regionu. Środowisko w odmienny sposób wpływa też na organizmy żywe w zależności od fazy stadium rozwojowego. Takim przykładem są ważki, które charakteryzują się złożonym cyklem życiowym. Oznacza to, że występuje u nich stadium jaja, larwy oraz owada doskonałego.

Badania dr inż. Śnieguli polegały na pozyskaniu jaj ważek gatunku Lestes sponsa z północnego skraju zasięgu tego gatunku (Szwecja) oraz z centrum jego występowania (Polska). Jaja i larwy poddawane były działaniu kombinacji dwóch czynników: temperatura i pestycydy z grupy pyretroidów.

Wyniki pokazały, że osobniki eksponowane na fale gorąca miały wyższą przeżywalność w porównaniu do osobników z grupy kontrolnej. Jednak, w przypadku silnego przegrzania stadium jaja i późniejszej ekspozycji na pestycyd, dorosły osobnik cechował się obniżoną zawartością tkanki tłuszczowej. Wyniki wskazują, że choć fale upałów nie powodują śmierci osobników, to jednak zanieczyszczenie środowiska w połączeniu z wysokimi temperaturami, może negatywnie wpływać na cechy fizjologiczne. W warunkach naturalnych zapasy tłuszczu są konieczne do wykonywania dalekich lotów. Można przypuszczać więc, że zbyt częste i długotrwałe upały będą obniżały możliwość kolonizacji wyższych szerokości geograficznych przez ważki, które w stadium jaja i larwy żyły w zbiornikach zanieczyszczonych pestycydami.

Kolejny eksperyment pokazał, że larwy żyjące w wodzie zanieczyszczonej pestycydem nie wykazały podwyższonej śmiertelności, chociaż tempo ich wzrostu było znacznie wolniejsze, a okres rozwoju larw pochodzących z obszarów południowych istotnie się wydłużył. Badania wykazały także, że pestycyd obniżył masę mięśni i zawartość tłuszczu u ważek dorosłych.

Uzyskane wyniki potwierdzają, że choć zanieczyszczenia rolnicze i fale upałów mogą nie wpływać bezpośrednio na śmiertelność owadów związanych ze środowiskiem wodnym, to negatywne oddziaływanie wysokich temperatur i pestycydów będzie widoczne w zaburzeniach rozwoju ważnych cech ważek. Należy więc spodziewać się ograniczeń w przystosowywaniu się ważek do zmian w środowisku naturalnym.

Badania przeprowadzono pod opieką prof. Robby Stoksa z Katolickiego Uniwersytetu w Leuven w Belgii. Nr projektu 2014/12/T/NZ8/00522.

Fot. Anna Rychła, Szymon Śniegula

ŚWIĘTO ZIEMI 17 05 2016

Pracownicy Instytutu Ochrony Przyrody PAN, jak co roku, poprowadzili zajęcia edukacyjne z okazji Święta Ziemi dla uczniów Szkoły Podstawowej nr 114 w Krakowie im. A. Fiedlera.

W tym roku zajęcia prowadzili: dr hab. Agata Wojtal, dr hab. Tadeusz Fleituch, mgr Maciej Bonk, dr inż. Edward Walusiak. Dyrekcja Instytutu Ochrony Przyrody PAN dziękuje pracownikom za wkład i zaangażowanie.

Podziękowanie dla Instytutu Ochrony Przyrody PAN (plik pdf)

FESTIWAL NAUKI 2016 11 05 2016

Dnia 20 maja 2016, w godzinach 10:00-15:30, Instytut Ochrony Przyrody PAN wraz z Instytutem Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN przedstawią swój tegoroczny program, który przygotowano w ramach XVI edycji Festiwalu Nauki w Krakowie. Hasło imprezy brzmi „Czas i przestrzeń”, a zaplanowane przez Instytuty atrakcje są z nim blisko związane.

Zapraszamy wszystkich zainteresowanych uczestnictwem w pokazach, warsztatach, konkursach oraz zwiedzaniem Muzeum Przyrodniczego ISEZ PAN (ul._Św._Sebastiana_9_w_Krakowie).

Zachęcamy do zapoznania się z przewidzianymi atrakcjami w programie.

Wymagana jest wcześniejsza rezerwacja miejsc.

W tym celu prosimy kontaktować się z panem dr Kamilem Najberkiem, pracownikiem Instytutu Ochrony Przyrody PAN
(12 3703539; najberek@iop.krakow.pl).

NIEDŹWIADEK Z TATR 04 05 2016

W czwartek 28 kwietnia wypoczywający w Tatrach zobaczyli małego, samotnego niedźwiadka błąkającego się na Kasprowym Wierchu.

,,Niedźwiadek wypatrzony przez turystów w czwartek na zboczu Kasprowego Wierchu został przetransportowany na niższe obszary Tatr. Przez najbliższe dni będzie on znajdować się pod obserwacją pracowników Tatrzańskiego Parku Narodowego. Mają oni ocenić, czy młody niedźwiedź jest w stanie samodzielnie żyć.’’

Więcej o losie niedźwiadka na stronie tvn24: http://tvnmeteo.tvn24.pl/informacje-pogoda/ciekawostki,49/niedzwiadek-z-tatr-z-dala-od-turystow-sprobuje-zyc-samodzielnie,201202,1,0.html

ROZPRAWA DOKTORSKA 27 04 2016

Streszczenie i recenzja rozprawy doktorskiej mgr Ewy Zyśk-Gorczyńskiej pt. Żerowanie niedźwiedzia brunatnego (Ursus arctos) na różnych gatunkach drzew w polskiej części Karpat
Streszczenie w jęz. polskim
Streszczenie w jęz. angielskim
Recenzja - Prof. dr hab. Piotr Tryjanowski
Recenzja - Prof. dr hab. Grzegorz Gabryś

DZIEŃ INFORMACYJNY LIFE 2016 19 04 2016

Informujemy, że w dniu 26 kwietnia 2016 roku w Warszawie, w Centrum Szkoleniowo-Konferencyjnym Fundacji Nowe Horyzonty, ul. Bobrowiecka 9 odbędzie się po raz kolejny Dzień Informacyjny LIFE organizowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Więcej informacji:
Strona_główna:_http://www.nfosigw.gov.pl/o-nfosigw/aktualnosci/art,800,dzien-informacyjny-life-2016-rejestracja-uczestnikow.html
Strona_programu_LIFE:_http://www.nfosigw.gov.pl/oferta-finansowania/srodki-zagraniczne/instrument-finansowy-life/aktualnosci/art,232,dzien-informacyjny-life-2016-rejestracja-uczestnikow.html

SEMINARIUM PTH 15 04 2016

Zarząd Oddziału Krakowskiego Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego serdecznie zaprasza na seminarium naukowe Dobowe zróżnicowanie zespołów ryb w płytkich siedliskach nizinnych rzek, które odbędzie się 22 kwietnia 2016 r. o godz. 13:00 w sali konferencyjnej Instytutu Ochrony Przyrody PAN (al. A. Mickiewicza 33) w Krakowie.
Referat wygłosi mgr inż. Michał Nowak z Katedry Ichtiobiologii i Rybactwa Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie.
Plakat plik jpg

SEMINARIUM IOP PAN 13 04 2016

Zapraszamy na seminarium naukowe pt. Postrzeganie usług ekosystemów na obszarach chronionych przez ekspertów i społeczność lokalną – doświadczenia projektu LINKAGE, które wygłosi dr Agnieszka Olszańska i zespół Linkage dnia 25 kwietnia br. (poniedziałek), o godz. 13.00 w sali konferencyjnej Instytutu Ochrony Przyrody PAN (al. A. Mickiewicza 33) w Krakowie.

WIĘCEJ O BIAŁOWIEŻY 12 04 2016

„Research sheds light on delicate forest biodiversity
Quantitative study of Poland's Bialowieza Forest highlights processes shaping species coexistence and potential impacts of deforestation”. (artykuł w j. angielskim) więcej

KONFERENCJA „MAPOWANIE PARTYCYPACYJNE JAKO SPOSÓB NA ZBIERANIE NOWYCH INFORMACJI ….” 08 04 2016

Instytut Ochrony Przyrody PAN zaprasza do wzięcia udziału w konferencji Mapowanie partycypacyjne jako sposób na zbieranie nowych informacji od społeczeństwa i ulepszenie udziału społecznego w zarządzaniu obszarami chronionymi.

Konferencja jest podsumowaniem badań prowadzonych w projekcie LINKAGE (http://linkage.iop.krakow.pl), realizowanym przez Instytut Ochrony Przyrody PAN we współpracy z Instytutem Biologii Ssaków PAN w Białowieży, Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz University of Tromsø w ramach programu Polsko-Norweskiej Współpracy Badawczej.

Konferencja odbędzie się 15 kwietnia 2016 r. (piątek) w sali konferencyjnej Instytutu Ochrony Przyrody PAN (Kraków, al. Mickiewicza 33), w godzinach 9:00-14:00. Udział w konferencji jest bezpłatny.

Program konferencji.
Formularz zgłoszeniowy.

W celu potwierdzenia udziału prosimy o odesłanie wypełnionego formularza na adres peek@iop.krakow.pl.

DEBATA O PUSZCZY BIAŁOWIESKIEJ 07 04 2016

Zapraszamy na debatę o polskiej ochronie przyrody Przyroda, większa niż Puszcza Białowieska, która odbędzie się 15 kwietnia br. w Głównej Auli Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi, Kampus 600-lecia odnowienia UJ (ul. Gronostajowa 7) w Krakowie.

NIE CICHNĄ GŁOSY W SPRAWIE OBRONY PUSZCZY BIAŁOWIESKIEJ 04 04 2016

Sprawa obrony Puszczy Białowieskiej przed wycinką drzew i jej skutkami jest nie zakończona. Ukazały się w tej sprawie kolejne artykuły w FINANCIAL TIMES oraz THE GUARDIAN.

SEMINARIUM IOP PAN 30 03 2016

Zapraszamy na seminarium Instytutu, które odbędzie się 11 kwietnia br., poniedziałek, o godz. 13⁰⁰ w sali konferencyjnej IOP. Pani dr Ewa Śliwińska opowie o wpływie infekcji grzybowej rośliny żywicielskiej na liczebność i odporność gąsienic motyla modraszka teleiusa.

SEMINARIUM IOP PAN 14 03 2016

Zapraszamy na seminarium naukowe pt. Uwalnianie się od swoich naturalnych wrogów niecierpka Impatiens balfourii, gatunku lokalnie inwazyjnego w Europie, które wygłosi dr Kamil Najberek w poniedziałek, 21 marca, godz. 13.00 w sali konferencyjnej Instytutu.

SEMINARIUM PTH 11 03 2016

Zarząd Oddziału Krakowskiego Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego serdecznie zaprasza na seminarium naukowe, które odbędzie się w dniu 18 marca 2016 r. o godz. 13:00 w sali konferencyjnej Instytutu Ochrony Przyrody PAN, al. Mickiewicza 33 w Krakowie.

Prof. dr hab. Elżbieta Dumnicka z Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie wygłosi referat pt.

Obce gatunki skąposzczetów w wodach śródlądowych Polski.

ZAPYTANIE OFERTOWE GLOBE - AUDYT ZEWNĘTRZNY 09 03 2016

Przedmiotem zamówienia jest wykonanie usługi audytu zewnętrznego projektu GLOBE wg wytycznych określonych w zapytaniu ofertowym.
Zachęcamy do złożenia oferty do dnia 22.03.2016 godz. 15.00.

Informujemy, że najkorzystniejszą ofertę na przeprowadzenie audytu zewnętrznego projektu GLOBE (POL-NOR/198352//85/2013) przedstawiła firma AUDiM - Andrzej Dwórnik (łączna liczba uzyskanych punktów: 80; zaproponowany koszt audytu: 2827,77 pln brutto).

Zapytanie ofertowe: plik pdf
Załącznik nr 1 – Regulacje Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2009-2014 plik pdf
Załącznik nr 2 – Załącznik 12 do Regulacji plik pdf
Załącznik nr 3 – Formularz ofertowy plik pdf, plik doc
Załącznik nr 4 – Propozycja umowy plik pdf

SEMINARIUM IOP PAN 08 03 2016

Zapraszamy na seminarium naukowe w poniedziałek 14 marca o godz. 13:00 w sali konferencyjnej naszego Instytutu. Seminarium pt. „Ochrona ptaków w ramach programów rolnośrodowiskowych w Polsce" wygłosi dr Michał Żmihorski.

OCHRONA PUSZCZY BIAŁOWIESKIEJ 25 02 2016

Toczy się dyskusja na temat ochrony Puszczy Białowieskiej. Właśnie ukazał się w tej sprawie artykuł w Nature Correspondence autorstwa Nurii Selvy i Przemysława Chylareckiego Ancient forest: spare it from clearance. Pobierz pdf, więcej

OFERTA PRACY W PROJEKCIE GLOBE 18 02 2016

Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie zatrudni pracownika na stanowisku „asystenta technicznego” projektu GLOBE nr POL-NOR/198352/85/2013 “Global climate change and its impact on brown bear populations: Predicting trends and identifying management priorities” fundowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu Polsko-Norweska Współpraca Badawcza, na okres dziewięciu miesięcy (marzec –listopad 2016 r.). Szczegóły oferty tutaj.

LONG-TERM STUDY OF DAMAGE TO TREES BY BROWN BEARS URSUS ARCTOS IN POLAND: INCREASING TRENDS WITH INSIGNIFICANT EFFECTS ON FOREST MANAGEMENT 12 02 2016

Zyśk-Gorczyńska E., Jakubiec Z., Wertz B., Wuczyński A. 2016. Long-term study of damage to trees by brown bears Ursus arctos in Poland: Increasing trends with insignificant effects on forest management. Forest Ecology and Management 366: 53–64.

Zachęcamy do zapoznania się z nową publikacją: Long-term study of damage to trees by brown bears Ursus arctos in Poland: Increasing trends with insignificant effects on forest management. W pracy przedstawiamy podsumowanie długoletnich badań szkód wyrządzanych w drzewostanach przez niedźwiedzia brunatnego. Wykorzystując metodę ankietową przeprowadziliśmy ilościową analizę uszkodzeń drzew w Bieszczadach – najważniejszej i największej ostoi występowania niedźwiedzia w Polsce. Oceniliśmy zarówno liczbę jak i udział różnych gatunków drzew uszkadzanych w celach pokarmowych, a także możliwe wielkoskalowe czynniki wpływające na skalę ranienia. W ciągu 23 lat obserwacji stwierdziliśmy 6937 drzew uszkodzonych przez niedźwiedzie. Generalnie dominowało uszkadzanie gatunków iglastych (91.7%), głównie jodły (70%), a także modrzewia (11.3%) i świerka (9.5%). Gatunki liściaste uszkadzane były natomiast w znacznie mniejszym stopniu (2.9%). Zmiana udziału gatunków uszkadzanych przez niedźwiedzie miała miejsce około 2003 roku, kiedy niedźwiedzie liczniej od modrzewia i świerka zaczęły uszkadzać jodłę. W chwili obecnej udział jodły wśród gatunków uszkadzanych w Bieszczadach stanowi około 96.5%. Przyczyny wzrostu liczby szkód na jodle spowodowane były wzrostem populacji niedźwiedzia oraz poprawą kondycji jodły w Karpatach. Z kolei wieloletnie wahania temperatury powietrza i liczba dni z pokrywą śnieżną nie wykazywały związku z nasileniem ranienia jodły. Porównanie składu gatunkowego ranionych przez niedźwiedzie drzew z ich dostępnością w drzewostanach Bieszczadów wykazało, że współczynnik preferencji niedźwiedzia do modrzewia był wyższy (0.5) niż do jodły (0.3) i świerka (0.2). Wysoka preferencja niedźwiedzi w stosunku do modrzewia wynikała przypuszczalnie z domieszkowej roli tego gatunku w drzewostanach. Prezentowane wyniki wskazują, że uszkodzenia drzew przez niedźwiedzie nie stanowią istotnego problemu dla gospodarki leśnej w Polsce, szczególnie w porównaniu ze szkodami od zwierzyny płowej. Dlatego aktywność żerowiskowa niedźwiedzi, przy obecnym poziomie szkód, traktowana jest przez administrację Lasów Państwowych równorzędnie z tzw. użytkami przygodnymi, podobnie jak śniegołomy czy wiatrołomy. Przyszłe rozmiary szkód wymagają monitorowania jednak, że przy obecnym składzie i zasobności drzewostanów w polskich ostojach niedźwiedzia oraz przy jego niskiej liczebności, szkody jeszcze w długiej perspektywie czasowej nie osiągną poziomu istotnego dla gospodarki leśnej. Biorąc pod uwagę priorytet ochronny jaki w Europie posiada niedźwiedź brunatny, jego niewielką liczebność i ograniczone obszary występowania, a także istotne funkcje biocenotyczne jakie pełni w drzewostanach, uszkadzanie drzew przez niedźwiedzie w Polsce należy traktować nadal jako zjawisko naturalne i mało szkodliwe dla biocenoz leśnych oraz w pełni akceptować je w budżecie leśnym.

Link do artykułu autorstwa Ewy Zyśk-Gorczyńskiej, Zbigniewa Jakubca, Bogdana Wertza oraz Andrzeja Wuczyńskiego: http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378112716300184

SEMINARIUM IOP PAN 11 02 2016

Zapraszamy na seminarium naukowe, które odbędzie się 22 lutego br., o godz. 13:00 w sali konferencyjnej naszego Instytutu. Pan Kamil Szczepka przedstawi prezentację pt. „Siedliskowe uwarunkowania występowania lasów łęgowych w Dolinie Środkowej Wisły”. Serdecznie zapraszamy!

SESJA NAUKOWA „TAJEMNICZY ŚWIAT GLONÓW” 02 02 2016

Zarząd Krakowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego serdecznie zaprasza na Sesję Naukową „Tajemniczy świat glonów”, która odbędzie się w dniu 26 lutego 2016 r. w sali konferencyjnej Instytutu Ochrony Przyrody PAN, al. Mickiewicza 33 w Krakowie. Więcej informacji w programie sesji.

SEMINARIUM IOP PAN 01 02 2016

Zapraszamy na seminarium IOP w poniedziałek 8 lutego br., godz. 13:00 w sali konferencyjnej Instytutu. Pan Michał Bełcik opowie o „Możliwości wykorzystania Banku Danych o Lasach jako źródła informacji przyrodniczej i naukowej”. Seminarium odbędzie się w języku polskim.

KONFERENCJA „TOWARDS THE BEST PRACTICE OF RIVER RESTORATION AND MAINTENANCE" KRAKÓW 21-23 WRZEŚNIA 2016 07 01 2016

Zapraszamy na międzynarodową konferencję ,,Towards the Best Practice of River Restoration and Maintenance" (,,Ku najlepszym praktykom rewitalizacji i utrzymania rzek’’), której współorganizatorem jest Instytut Ochrony Przyrody PAN. Szczegółowe informacje przedstawiamy Państwu w drugim cyrkularzu lub na stronie konferencji. Drugi cyrkularz, a także strona konferencji, zawierają między innymi informacje o kosztach udziału w konferencji.

Termin nadsyłania abstraktów został przedłużony do 20 lutego br., wyłącznie online poprzez stronę konferencji:
http://riverrestorationconference2016.pl/.